Alþýðublaðið - 25.05.1970, Qupperneq 2

2: Mánudalgur 25. m!aí 1970
• O Þjórsárdalsnefnd verður að láta hendw standa
framúr ermum. . I
. O Klukkuómar eru oft einsog sjálf kyrrðin fái mál.
O Himi hljcði þegn og hanS mikla veldi.
Bylting er oftast botnvelta, efcki isönn bylfing
sem er fyrst og fremst breyting á hugsunarhætti
CU Eru stúdentaóeirðir ávæningur af sannri
'byltingu? 1
' □ íGÓÐ TÍÐINDI þykja mér
að búið er að skipa Þjórsár-
* ■ dalsnefnd. Landsvirkjun hafði
-forgöngu um málið, en auk henn
ar eiga fulltrúa í nefndinni
' ’ Skógrækt ríkisins, Gnúpverja-
-hreppur, Þjóðminjasafnið og'
-Þ’erð’aféJag' íslandt/. jHlutverk
oefndarinnar er að annast
' Verndun dalsins, og vonandi
verður ofarlega á dagskrá að
a græða hann upp. Starfsmaður
“diefui' verið ráðinn til að sjá
' ‘viim góða umgengni ferðamanna
1 ’•— og hópferð var farin aust-
i lur á vegum Ferðafélagsins til
að hreinsa nýfallinn vikur og
ösku úr hvamminum við Hjálp.
ÉG HEF HVAÐ eftrr armað
minnzt á nauðsyn þess að gera
ei'tt'hvað fyrir Þjórsárdal. Væri
Þjórsárdalur gróinn að jafn-
miklu leyti og venjulegir ís-
lenzkir dalir þættti hanrr áreið-
anlega einhver fegursti datur
landsins. Meira að segja á flat-
neskjunni í miðjum dalnum er
etekar viðkunnanlegt, ég skal
viðurkenna að stundum þykja
mér flatneskjur viðkunnanleg-
ar, og það er heldur ekki svo
lanigt í mikla reisn og svimandi
flug þegar horft er til Helklu.
Fossá niðar þarna fram í djúpri
ró. Mér firm'st gamafn að tyll'a
ftiér h 'stem á' 'bákkanum og
hlusta á niðinn og verða gegn-
drepa af þeirri tilfi»nin;gu að
yfirþyrmandi stórbrotið lands-
lag sé framundan hvert sem lit-
ið er. Auðnin er fögur, en grón-
ar grundir inn'anum sanda og:
fjöll mundu bætá sterkurrí:
drætti i svip landsins.
MEÐ MIKILLI ANÆG JU
mun ég fylgjast með starfsemi
umræddrar nefndar. Heita vil,
ég því að klappa henni lof í
lófa ef vel er urnnið, en á hinn
bógínn skal' ég heldur ekki
þegj a ef hún 'liíggur á 'liði sínu,
um það væní ég hana þó ails
ekki fyrirfram. Ég "gæti látið
mér detta í hug að þegai- 1
haust-sjái þéss greirtilegá' staði
áð Þjórtsái'dálur háfi eignazt
málsvara.
&
'■'ÉG liAS í Vísi fyrir hélgina
að einstáklega‘ Vandað kliikku-
spil eigi að koma í Hallgrims-
kirkju sem nú gnæfir yfir
bænum hvaðatt sem á er liti'ð.
Klukkuómar sem berast yfir
borgir á vissum timum dags
bafá alltaf í 'för rneð' sér sér-
staka siteTrtmrtmgu, ’ þeir eru
finnst’ mér eitthvað í ætt við
snértih'gu við það sem er hand-
an við allt, einsog sjálí kyrrðin
fái mál. Þess vegna fa'gna ég
þessari framkvæmd þótt ég sé
einn' þeirra manna sem dreg í
efa að kirkjan sjálf vérði' rrtikil
borgarprýði. En um það ætla
ég ekki að jagast að sinni.
Ég FÓR AÐ HIJGSA um
það, éftirað ég sfcrifaði um dag-
inn um þá siðvenju að vera
alltaf að heimtá, hversu friikill
hluti þjóðarínnar stundi þá
iðju að 'heimta. Allar stéttir
og starfsgreinar heiimta', en ekki
allir einstaklingaa'. Miki'Il meiri
hluti allra .a'lþýðústétta eru
hljóður. Það er heimtað fyrir
hann líka, en sjálfur er' hann
hljóður. Þar er að finna hinn
hljóða þegn, sem allt byggist á.
Hann er eiginlega þjóðfél'agið
sjálft r— þótt bezt sé áð við-
urkenna að ómögulegt er að
skilgréiim það orð almmiega.
Hann vinnur sín störf og lifir
sínu lífi og hefur' msfkilegan
hæfileika til að lifa af hvers
konar umbyltingar. Það er
Skipt um stjórn og það er skipt
um þjóðskipulag en hinn hljóði
þegn heldur áfram sínu starfi
og sínu lífi — og héldur áfram
að verá hljóður.
ENGAR UMBYLTINGAR
verða viðvarandi nema hann
táki við þeim og þær orki á
hann. Og það er kannski ve'gna
þess að fæstar þjóðféláigsbylt-
ingar ná til hin's hljóða þegns
hve þær eru margar yfirborð-
kenrtdar og skammæar — ein's
þótt þær séu blóðugar. Þjóð-
félagsbyltingar eru yfirlei'tt
efcki 'sönn bylting, heldur botn-
velta. Einhver önmir stétt, ein-
hver önnur þunn sn'eið úr sa'm-
félaginu, tekur völdin og'hefur
áðrar 'aðferðir við að u-ndiroka
suma en lyffca öðrum, kemur
með einhvem sn'efil af nýju
réttlæti sem síðan breytifst fljót
lega í gamalkunn raingindi fneð
nýju nafni.
i
SÖNN BYLTING gerist
hvei’gi nema í hugsuniarhættin-
um og hún verður að ná til hins
hljóða þegns, lanmars kemur
fyrr eða síðar í tjós að ákaftega
litlu var breytt. Ég hygg að
Maö form'aður Skilji þetta og
menningarbyltingin hafi vex-ið
meint á þessa lunid. En sennli’-
riega verða slíkar byltingar
ekki sam’kv. áætlun neinna
foringja, Byttingum er hvorf-
sem er aldrei stjórn'að. Þær
stj órna foringjum sínum, hversu
digurbarkatega sem þeir mæla
er þeir gapa mest við að æsa
lýðinn. — Stúdemtaóeirðir um
allan hinn frjáisa heim; eru
kamiski ávæningur af sarthi'ii
byltingu, ávænin'gur af nýjurn
hugsunarhætti, og er vonandi
að í slóð.þéii'i'a'r býltingar þurfi
ekki að renna blóð.
EFTIR ÞVÍ sem mér skilst
þá er nýja gígaröðim sem mynd-
aðist í Skjólkvíum við Heklu
í sandhi-ygg nokkrum. sem
fýi'ra hrtaUnrennsli któfnaði um.
En á ; þessum sandhrygg var
bílstæði margra áhórfénda
fyx'stu daga gossins' óg þóttust
vísf allii' öruggjr. Stcammt hef-
ur því verið niður í ylinn og
gott að þarrt'a stóðu engir bílai'
þegar gosið hófst. Þetta minnir
mig; á atbui'ð sem gerðist í
Mexiko rétt fyrir stríð. Bóndi
nokkur var að plægja akur sinn
,í mestu ró, þegax h'ann Upp-
götvaði allt í einu glóandi eld
í moldinni.'skammt frá. Fyrst
vi'ssi banin víst varla hvaðata á
sig stæði veðrið, en Uppgötvaði
svo að eldgos var' að byrja á
akrinum. Hann varð þegar að
flýja með fjölskyldu sin'a, enda
var þarna komið myndárlegt
éldvarp eftir skamman tíma og
býlið 'komið uindir gjal'l og
hraun. — Væi'i eitthvað þessu
líkt hugsanlegt á voiru l'andi?
—< -----%
Þ—CAA.
JU-J
UmsiÚB: Gestur Guðfinnsson
L Sú íþrótt ;sem við köllum
Tvísnagerð er margslun'gin, einn
,,þáttur hennar er leikur'að orð-
rtim. Eitt kvöldið ekki alls fyi'ir
: i' töngu hringdi ti'l mín maður að
rtiafni Jón Hel'gason, búsettui' í
■fHafnarfirði, og fór með vísu
',-Sem' hann hafði gert. í visunni
Hroma fyrir tvö hljómlík orð:
i.falleg og fallleg, en merking
^twirfa er aftur á móti sin með
'hvoéu móti. Þarna er Jón að
teifca sér að orðum. En vísan
er svona:
1:.
4
Mörg er blómafylking fríð
fatleg yfir sumartíð,
eni að hausti faltleg fljótt
lí'b fyrstu eftir héiunótt.
v - .
! *
T_j»‘SæJuhús var dálitíð yfirlæt-
/^slegt heiti á- vistarverum þeim
^em viða -gat að líta á fjallveg-
^jm til skamms tíma, en voru
, araunar oftast örgustu kofa-
skrifli. Margur varð þó að láta
sér lynda að eiga.í þeim næt-
ui'gistingu, og þóttist að vísu
hólpinn að bjargast þangað inn
úr náttmyrkri og stórhi'íð. En
ekki var. notáleglxeitunum fyrir
að fara í- kófunum, auk þess
sem flest sæluhús voru orðlögð
draugabæli. Elías Krlstj ánsson,
sem lengi bjó á Elliða í Staðai'-
sveit, orti eftirfarandi vísu um
gamla sæluhúsið á Keriingar-
skarði á Snæfellsn'esi, en þac
var löngum talið reimt:
Hér er djöfla og drauga höll
dimmum fjalls í ranni.
Þakin snjó og ísi öll,
engum boðleg manni.
. ★
En það er víðar villugjaa'nt
en á fjallvegum og gott að
bjargast í sæluhús, hvar sem
það er að finna. Um það vltn-
ar eftirfarandi vísa;
Öllum getur yfirsézt,
einkantega í húmi.
Heyrði ég nefrtdari heiðui'S-
' prest,
sem hafði villzt á rúmi.
★
Sigfús Sigfússon þjóðsagna-
safnari kvað eftirfarandi vísu
um prest á Fljótsdalshéraði,
sem var á ferðalagi:
i: i
Herrans sálna hirðir trúr,
■ -himnia fetar réttan stig.
Leikur hann sér á lystitúr
og lætur hjörðina eiga sig.
★
Si'gurj ón ■ Fr-iðjón seon, bróðir
Guðmundar á Sandi, kveður á
þessa leið um vorið:
Eogasíur leiftra á ný
ljósi um slý og gjögur.
Eldi vigir aftanský
eygló hlý og-fögur.
Sól í fangi víðavang
vermir langar stundir;
lög og tanga, lórt og drang
leggui' vanga undir.
Strjúka vindar tún og tiínd;
tindrar lind á grjótum.
Vanda bindast björk og kind
blævar yndishótum.
Þeyr í viði vei'tir lið
'vatrtaiðu Sþili.
Fuglakliður fléttast við
•fossainið í gili.
Guðmundur Gunnarssön, sem
lengi bjó á Tindum í Skarðs-
hreppi í Dalasýslu, kveður á
■þessa leið:
Þó mín gráni höfuðhár
held ég lítið saki,
fjörutíu og fjögur ár
fyrst ég hef að baki.
Ég hef kannað kulda, yl,
kólgu grynningamar.
Eru lífsins skúraskií
skráð á minningamar.
Trúarblýsin birtu á
bregða vonarspjöldin,
þegar loksins lyftast frá
lífsins skuggatjöldin.
★
Káinn orti eftilrfarandi vísu
um gamlan félaga;
Dvggðum fínum fráhverfur,
fullur af gríni og skömmum;
öllum sínum ólikur,
Óskar svína konungur.
★
Þeesi vísa er’ líka eftir Ká-
inn:
Landann höfðu löndur þjáð,
unz landinn gaf upp aindann.
Landi hefur lending náð
ó landinu fyrir handan.
★
Og svo er hérna að lokum
vísan um Golíat og Davið, sem
margir eflaust kunna;
Gotíat var geysihár,
gildur eftir vonum.
Davíð.var að vexti smái’,
vann hann þó á honum.