Helgarpósturinn - 09.01.1995, Blaðsíða 13

MÁNUDAGUR 9. JANÚAR 1995
MORGUNPÓSTURINN SKOÐUN
13
Menn
Jóhann G. Bergþórsson,
verkfræðingur og bæjarfulltrúi
Besti vinur
Hafnarfjarðar
Þeir, sem halda að sá maður sé
góður og nýtur þjóðfélagsþegn sem
sinnir vinnu sinni og fjölskyldu og
greiðir sanngjarnan skerf til samfé-
lagsins, hugsa ekki nógu stórt. Það
má svo sem líta á þetta fólk sem
skaðlaust en það gerir samfélaginu
engan sérstakan greiða með því að
vera til. Það sem það leggur til sam-
félagsins er varla fugl né fískur.
Jóhann G. Bergþórsson er
dæmi um mann sem ekki getur
sætt sig við annað en gera samfélag-
inu stærri greiða. Hann hefur
reiknað það út að Hafnfirðingar
skuldi sér í raun 170 milljónir fyrir
að vera til. Og hann hefur lýst því
yfir að hann ætli ekki að innheimta
þessa íjárhæð heldur óskar hann
eftir því einu að fá að vera bæjar-
verkfræðingur og bæjarfulltrúi á
sama tíma. Þetta er að vísu bannað
samkvæmt lögum en Jóhanni
finnst ekki til of mikils ætlast að
lögin verði aðeins sveigð og beygð í
ljósi þeirra 170 milljóna sem bæjar-
búar skulda honum. Og það verður
að segjast eins og er, að það er erfitt
annað en að vera sammála honum.
Vandinn er sá að nú eru komnir
aðrir menn til valda í Hafnarfirði
en voru þegar Jóhann G. var stór-
tækastur í greiðum sínum við
Hafnarfjörð. Þá var Guðmundur
Árni Stefánsson bæjarstjóri og
allir sem þekkja til starfa hans vita
að hann setur ekki fýrir sig neina
smámuni. Eins og Guðmundur
segir sjálfúr þá hefur hann skilning
á vanda atvinnurekenda, jafnt sem
vina sinna, og þess vegna skrifaði
hann upp á allar þær ábyrgðir seni
Jóhann þurfti til að viðhalda tap-
rekstrinum sem hann hafði verið
svo rnörg ár að byggja upp. Guð-
mundur lét það ekki einu sinni
aftra sér þótt hann skrifaði upp á
þessar ábyrgðir í heimildarleysi og
hann átti það meira að segja til að
endurgreiða Jóhanni kaupverð lóða
sem Jóhann hafði verið svo óhepp-
inn að kaupa og missa á nauðung-
aruppboð. Guðmundur veit nefni-
lega hvað það getur verið hábölvað
að greiða fullu verði fyrir eitthvað
sem maður getur ekki notað.
Eftir langvarandi samskipti við
Jóhann var Guðmundur svo
ánægður að hann lét Jóhann fá lyk-
il að Hafnarfirði, eins og tíðkast
þegar heiðursborgarar eru tilnefnd-
ir, nema hvað lykillinn sem Jóhann
fékk gekk að bæjarsjóði. Þá gat Jó-
hann sjálfur sótt sér endurgreiðsl-
ur, fyrirframgreiðslur og ábyrgðir,
allt eftir því hvað hann vanhagaði
um hverju sinni.
Þetta samband þeirra Guð-
mundar og Jóhanns var innilegt og
blómstraði vegna þess að þeir voru
svo líkir. Jóhann reiknaði nefnilega
út að í raun átti hann alla þá pen-
inga sem starfsmenn hans borguðu
í skatta og alla þá fjármuni sem
munaði á tilboðum hans og ann-
arra í verk á vegum bæjarins. Guð-
rnundur hafði komist að svipaðri
niðurstöðu, nema hvað hann
var Guðmundur
svo ánœgður að hann lét Jóhannfá lykil að Hafnarfirði,
eins og tíðkast þegar heiðurshorgarar eru tilnefndir,
nema hvað lykillinn sem Jóhann fékk gekk að bœjarsjóði.
Þá gat Jóhann sjálfur sótt sér endurgreiðslur, fyrirframgreiðslur og
ábyrgðir, allt eftirþví hvað hann vanhagaði um hverju sinni. “
reiknaði saman útsvör ættingja
sinna og vina og reyndi að endur-
greiða þeim þau með góðum stöð-
um og vel launuðum verkefnum.
Jafnvel einstaka íbúð.
Þetta er í raun hafnfusk jafnað-
armennska í hnotskurn. Velferðar-
kerfi þeirra byggir á því að menn fái
til baka það sem þeir telja sig hafa
lagt til bæjarins. Það kemur því
ekki á óvart að Jóhann sé nú að
mynda nýjan meirihluta með skoð-
anabræðrum sínum í Alþýðu-
flokknum til að losna undan sí-
felldu naggi í flokksbræðrum sín-
um í Sjálfstæðisflokknum. Þeir
ntenn sjá heldur ekki nógu langt
fram á veginn, heldur eru þeir sí-
fellt með nefið ofan í einhverjum
endurskoðunarskýrslum. Þeir
kunna ekki að gera vel við vini sína
og allra best við lang besta vin
Hafnarfjarðar, sjálfan Jóhann G.
Bergþórsson. ÁS
Fiölmiðlar
Lottókóngurinn segir upp hirðfíflinu

Last
...fær íslensk getspé fyrir að alá
síg til ríddara með þvi að gauka
einhverjum aurum tli Mæðra-
styrksnefndar fyrir viku. „Nú «r sá
árstími runnínn upp pegar þörfin
©r hvað m««*
Vb
til
w m
ijf
borð
,Sem sœmilega upplýst-
um manni hlýtur hann
að vita að starfsmenn
auglýsingadeildar hafa
ekkert með ritstjórnar-
efni að gera. Það eru
vinnureglur sem allir
fjölmiðlar með sjálfs-
virðingu hafa - um allan
Jn»ing“ heim. Hagsmunir aug-
opmSr I lýsenda eiga ekki að
stjórna umfjöllun blaða;
slíkt væri brot á grund-
að yíw þei vallarsjónarmiðum bak
við frjálsa fjölmiðlun. “
Sveii.
Það er dálítið Machiavellískur
hugsunarháttur að halda að öll
mannleg samskipti snúist um vald.
Þessi hugsunarháttur virðist hins
vegar eiga upp á pallborðið hjá Vil-
hjálmi Vilhjálmssyni, fram-
kvæmdastjóra íslenskrar getspár.
Hann var ekki hrifinn af umsögn
hér í blaðinu um daginn þar sem
gefið var í skyn að falskur tónn væri
í gjafmild Lottósins gagnvart
Mæðrastyrksnefnd. Hann sagði því
við auglýsingadeildina að þetta
væri ekki heppileg skrif fyrir blað
sem vildi fá auglýsingar frá Is-
lenskri getspá. Hann setti þess
vegna MORGUNPÓSTINN út af
sakramentinu. Nú veit ég ekki hvert
valdsvið Vilhjálms er hjá Lottóinu
— hvort hann yfirhöfuð getur
ákveðið upp á eigin spýtur að refsa
„óþægum“ fjölmiðlum, með því að
auglýsa ekki hjá þeim. Má vera að
stjórn félagsins, sem hefur opinbert
leyfi til að stunda þessa tegund af
happdrætti til framdráttar ýmsum
góðgerðarmálefnum, hafi ákveðið á
fundi að refsa morgunpóstinum
Ég bara veit það ekki en efast þó um
það.
Það vekur auðvitað athygli að
Vilhjálmur skuli ekki velja þá leið
að hringja í ritstjóra blaðsins sem
allir vita að bera ábyrgð á því efni
sem birtist í blaðinu. Ef þarf að gera
efnislegar athugasemdir við skrif í
blaðinu þá ber að beina athuga-
semdum þangað. Þess í stað beinir
hann skeytum sínum að starfs-
mönnum auglýsingadeildar og seg-
ir að allir fyrri samningar séu nú í
hættu vegna þess að honum var
ekki skemmt yfir pistlinum. Sem
sæmilega upplýstum manni hlýtur
hann að vita að starfsmenn auglýs-
ingardeildar hafa ekkert með rit-
stjórnarefni að gera. Það eru vinnu-
reglur sem allir fjölmiðlar með
sjálfsvirðingu hafa - um allan heim.
Hagsmunir auglýsenda eiga ekki að
stjórna umfjöllun blaða; slíkt væri
brot á grundvallarsjónarmiðum
bak við ffjálsa fjölmiðlun.
Nú má vera að þetta hafi ekki
veri besti pistill í heimi, sjálfúm
fannst mér hann fremur mikið bull
og hreint ekki hitta almennilega
naglann á höfúðið. Pistillinn heitir
Last og ferðast með kollega sínum
Lofi. í þessum pistlum hefur ritari
þeirra heimild til að taka fyrir ein-
hverja atburði liðinna daga og lofa
þá og lasta. Hann hefur í raun ekki
annað að leiðarljósi en eigið mat á
því. I umræddri grein skrifaði
hann; Last fœr íslensk getspá fyrir að
slá sig til riddara með því að gauka
einhverjum aurum til Mæðrastyrks-
nefndar fyrir viku. „Nú er sá árstími
runninn upp þegar þörfin er hvað
tnest, “ segja fulltrúarnir um leið og
þeir keyra hjólbörur af monnípen-
ingum í full bakherbergin og skara
eld að eigin köku. Af hverju heyrast
aldrei tölur um hve margir tapa í lot-
tóinu? Og þykjast þessir gaurar aldr-
ei hafa séð titrandi mœður eyða
mjólkurpeningum í þetta nákvœm-
lega vonlausa „bett“?
Svo mörg voru þau orð. Eins og
sést af orðalaginu þá er þetta klætt í
búning hirðfíflsins sem allir vita að
hafði einn heintild við hirðir kon-
unga til að segja þeim sannleikann
— svo framarlega sem hægt var að
hlæja að því. Persónulega finnst
mér að ritarinn hefði átt að beina
skeytum sínum að Vilhjálmi sjálf-
um. — Eða hver er hann þessi lot-
tókóngur sem birtist á síðum blaða
færandi fátækum mæðrum heila
milljón á jólaföstunni? Eru þeir
þurfalingar sem njóta einkaleyfis
Lottósins mettir? Fjölmiðlapakkn-
ingar utan um gjafir nútímans eru
að verða fremur ógeðfelldar uppá-
komur sem renna gagnrýnislaust
áfram. Menn meta gildi gjafanna
eftir því hve marga ókeypis dálk-
sentimetra þeir fá. Hugarþelið sem
birtist í sögunni af síðasta eyri fá-
tæku ekkjunnar er sem hjómið eitt.
Þess í stað er hringt samviskusam-
lega í fjölmiðla og þess gætt að þeir
segi frá uppákomunum. Og ef þeir
gera það ekki á réttan hátt þá missa
þeir auglýsingasamningana!
Auðvitað væri rétt að velta því
fýrir sér hvernig eitt opinbert söfn-
unarfélag getur gefið öðru söfnun-
arfélagi. Eins og áður sagði þá starf-
ar íslensk getspá samkvæmt opin-
beru leyfi og segir í reglum þess að
fjármunir sem komi inn skuli
renna til tiltekinna aðila — eftir
vandlega tilgreindri prósentuskipt-
ingu. Nú virðast þeir telja sig af-
lögufæra og hljóta því að vakna
spurningar um hvort fleiri eigi ekki
að fá að njóta Lottókökunnar. Vil-
hjálmur hlýtur því að fagna þeirri
tillögu minni að Mæðrastyrksnefnd
fái að komast að prósentuskiptingu
Islenskrar getspár svo hann þurfi
ekki að taka sér ffí úr jólaamstrinu
til að færa þeim pening um næstu
jól. Ég geri nefnilega ráð fyrir að
áfram verði þörf fyrir fjármuni hjá
Mæðrastyrksnefnd.
Það má síðan snúa spurningunni
við; eða hvernig hefði Vilhjálmi
þótt það ef við hefðum hringt í
hann og boðið honum að birta ekki
greinina ef hann auglýsti hjá okkur?
Honum hefði líklega þótt það
beiskur bikar.
Sigurður Már Jónsson
Birna Þórðardóttir
ritstjóri Lækna-
blaðsins „Mérsýnist
stefna íþað hjá BSRB
en kröfur flestra aðildar-
félaga ASÍ eru þannig að
ekki er fyrir miklu að
berjast."
Magnús Ver Magnússon
kraftakarl „Já það held ég. “
Guðjón Petersen
leikstjóri „Já.“
Sigríður Dúna Kristmundsdóttir
mannfræðingur „Það er erfitt að
spá í það á þessari stundu. Aðilar
vinnumarkaðarins eru að byrja að tala
saman og samningar einungis verið
lausir í viku. Þvi tel ég fullsnemmt að
segja um hvort farið verði út íhörð
átök iþessari samningalotu. Mérheyr-
ist aðilar hins almenna vinnumarkaðar
meta stöðugleikann og meti varðveislu
hans sem bestu kjarabótina fyrir
launafólk. Hitt er aftur á móti Ijóst að
kennarar eru ekki sama sinnis og virð-
ast vera tilbúnir til að fórna því sem
hefur áunnist að þvíteytinu til fyrir fleiri
krónur í launaumslögin,
hversu þungt sem þær
kunna að vega. “
Jón Steinar Gunn-
laugsson lögmaður
„Ég vona ekki.“
Þorgeir Þorgeirson rithöfundur
„Ég hefekki hugmynd um það þannig
að þú ert bara í skökku númeri. “
Pétur Blöndal
stærðfræðingur „Það
getur brugðið til beggja
vona. Annars vegar að
samið verði fljótlega eða
það verði nokkuð mikil
harka í þessu. Spuming-
in er hvorir fara á undan, opinberir
starfsmenn eða almennir launþegar.
Almennir launþegar standa frammi
fyrirþvíað velja á milli launahækkana
og atvinnuleysis en hinir hafa bara
launahækkanirnar til að berjast fyrir.“
Birn^Pórðardóttir „Ég kann enga
betri leið og ég hefekki séð fólki
færðar kjarabætur á silfurfati. Það sem
er alvarlegt núna er að fjármálaráð-
herra hótar að taka verkfallsréttinn af
opinberum starfsmönnum vegna þess
að hann segir að fyrst eigi ASl og VSl
að gera út um sín mál, siðan sé hægt
að ræða við BSRB. Þetta þýðiri raun
að verkfalls- og samningsréttur opin-
berra starfsmanna ereinskis virði.“
aMagnús Ver Magn-
ússon „Ég sé ekki að
neinn græði á verkföllum
en þetta virðist vera eina
leiðin til að fá stjómvöld
og atvinnurekendur til að
Guðjón Petersen „Nei, það hefur
ekki verið þannig. “
Sigríður Dúna Krist-
mundsdóttir
„Allir útreikningar sem
ég hef séð sýna að svo
er ekki. “
Jón Steinar Gunnlaugsson „Nei,
það held ég aðséaf og
frá.“
Þorgeir Þorgeirson
„Ég hefbara ekkert
sökkt mér ofan íþað. Ég
veit ekki hvað bætt kjör
eru. “
Pétur Blöndal „Nei, það hafa allt
aðrir en verkalýðsfélögin skilað al-
menningi á Islandi betri kjörum og er
Pálmi ÍHagkaup nærtækt dæmi um
það.“