Helgarpósturinn - 09.01.1995, Blaðsíða 20

20
MORGUNPÓSTURINN ERLENT
,1
MÁNUDAGUR 9. JANÚAR 1995
Efnileg
dóttir
Nú um ára-
mótin dró sig í
hlé Jacques
Delors, forseti
framkvæmda-
stjórnar Evr-
ópubandalags-
ins. Hann
ákvað að sækj-
ast ekki eftir
forsetaembætt-
inu í Frakk- Aubry og Delors
landi og óvíst er
hvað hann hyggst fyrir. Víst er þó
að hann mun með ráðurn og dáð
styðja dóttur sína Martine Aubry.
Hún er 44 ára og þykir eiga bjarta
framtíð í stjórnmálum. Sósíalista-
flokkurinn leitar nú logandi ljósi að
leiðtogaefni og oft er minnst á
Martine Aubry, en hún þótti standa
sig vel sem atvinnumálaráðherra í
síðustu stjórn sósíalista.B
Líka hjá
Egyptum
Dana Inter-
national er
klæðskiptingur
og poppstjarna
sem nýtur mik-
illa vinsælda í
heimalandi
sínu, Israel. Eg-
yptar hafa nú
áhyggur af því
að lög Dönu
eru líka farin að
njóta vinsælda
þar í landi og kaupir egypsk æska
plötur hennar í stórum stíl, þótt
þær séu raunar aðeins seldar undir
borð og við háu verði. Lög sín
syngur Dana á einhverri blöndu af
hebresku, arabísku og ensku, en
Egyptar hafa áhyggjur af því að
textarnir, sem iðulega fjalla um
kynlíf, séu siðspillandi.B
Geena
er klár
Kvikmynda-
stjarnan Ge-
ena Davis
þykir ekki bara
með fegurri
konum í
Hollywood,
heldur þykir
hún í hópi al-
gáfaðasta fólks-
ins í kvik-
myndaborg-
inni. Hún er
meðlimur í Mensa sem eru samtök
fyrir fólk sent hefur óvenju háa
greindarvísitölu, þótt reyndar segist
hún ekki sækja fundi. í nýlegu við-
tali í tímaritinu Details kemur
meira að segja fram að Geena átti í
bréfaskriftum við breska eðlisfræð-
inginn Stephen Hawking um
fræga bók hans Ágrip af sögu thn-
ans. Þar ræddu þau meðal annars
óvissulögmál Heisenbergs.B
Dana
■ j
Rostock
Glæpaborgin við Eystrasatt
Rostock, sem áður var íAustur-Þýskalandi, erekki fjölmenn borg en þó þrífast þar glæpír í meira mæli en víðast
þekkist. Þar höndlar rússneska mafían með stolna bíia, eituríyferu fluttþaðan til Skandínavíu og þarheyja flokkar
melludólga blóðugt stríð. Lögreglan í borginni er talin hafa verið í vitorði.
■
Fimm árum eftir fall Berlínar-
múrsins er gamla Hansaborgin
Rostock orðin miðpunktur skipu-
lagðra glæpa í norðausturhluta
Þýskalands. Þar hefur hlaupið mik-
ill vöxtur í vændi, eiturlyfjasölu og
bílaþjófnaði, og í þessari stærstu
hafnarborg þar sem áður var Aust-
ur-Þýskaland eru glæpir helsti
vaxtabroddur atvinnulífsins.
Lögregla þar í bæ á von á heim-
sókn á næstunni. Gestirnir eru
kollegar þeirra úr lögreglunni,
fimm háttsettir lögregluforingjar
sem hafa heimild til að róta í skrif-
borðsskúffum, fara í gegnum tölvu-
skrár og yfirheyra grunaða. Hinir
grunuðu eru lögreglumenn sem
eru sakaðir um að hafa verið á mála
hjá glæpamönnum.
Undanfarið hafa þýsk blöð hvað
eftir annað birt hneykslisfréttir um
athæfi lögreglunnar í Rostock. Loks
sá Rudi Heil, innanríkisráðherra
Mecklenburg-Vorpommern fylkis
sér ekki annað fært en að grípa til
sinna ráða. Hann hefúr farið fram á
þessa rannsókn og hefur gefið út
fyrirmæli um að rannsóknarmenn
skuli ganga hart fram og ekki sýna
neina miskunn.
Blómstrandi
atvinnuvegir
Bifreiðar eru í stórum stíl fluttar
um Rostock til fyrrverandi Sovét-
ríkja á ólöglegan hátt. Þetta er orð-
in eins konar sérgrein glæpamanna
í Rostock. Útsendarar rússnesku
mafíunnar stela bifreiðum frá
kaupendum sem þær hafa keypt á
löglegan hátt og ætla að flytja þær
til Rússlands um höfnina í Rostock.
Mafíumennirnir flytja bílana síðan
landveg austur, en hinir löglegu
eigendur þora vart að kvarta af ótta
við grimmilega hefnd.
Eiturlyfjaverslunin í Rostock
liggur mestanpart í öfuga átt.
Hansaborgin gamla er höfúðdreif-
ingarstaður eiturlyfja sem koma úr
austurátt, um Pólland, og eru það-
an flutt á markað í Þýskalandi og
Skandínavíu.
Glæpirnir blómstra mest í rauð-
ljósahverfi borgarinnar, en hún tel-
ur um 250 þúsund íbúa. í rauð-
ljósahverfinu við höfnina eru 'um
150 „þjónustustúlkur" á opinberri
skrá. Lögreglan telur að ennfremur
séu um 50 slíkar stúlkur óskráðar.
Við það bætast konur sem selja sig
á götum úti, karlmenn sem bjóða
blíðu sína og konur sem hafa vændi
að hlutastarfi. Á síðasta ári er vitað
um fjögur morð innan þessarar
blómlegu starfsgreinar þar sem
glæpaflokkar berjast um yfirráðin.
Yfirvöid aðhafast lítt
Borgaryfirvöld og fylkisstjórn ná
litlum tökurn á þessu vandamáli,
enda bendir flest til þess að þau öfl
sem eiga að halda uppi lögum og
reglu séu sjálf á kafi í spillingu og
glæpum. Embætti saksóknara af-
sakar sig með því að það anni ekki
slíku flóði glæpamála, enda sé það
undirmannað og margir srnærri
glæpir séu látnir órannsakaðir. I
fylkisstjórninni í Schwerin ríkir
hálfgerður glundroði; embættis-
menn benda hver á annan, biðja
um meiri mannafla en ekkert ger-
ist. Það hefur verið sagt í háði að
þar fáist menn aðallega við að færa
skjalabunka til og frá.
Lögreglan liggur enn undir
ámæli eftir atburðina í Lichtern-
hagen í ágúst 1992. Þeir komust í
heimsfréttir. í þessu hverfi
Rostock- borgar réðist fjölmennur
múgur hægriöfgamanna gegn út-
lendingum og endaði með því að
lýðurinn kveikti í bráðabirgðahús-
um sem höfðu verið reist fyrir far-
andverkamenn frá Víetnam. Meira
en hundrað innflytjendur máttu
fótum fjör að launa. Þetta var talið
til marks um vaxandi útlendinga-
Næturklúbbur í rauðljósahverfinu í Rostock. Lögreglumenn voru tíðir gestir.
I þessum skúrum rak meiludólgur einn blómlega starfsemi. Hann og
aðstoðarmaður hans voru skotnir til bana eina nóttina.
hatur í Þýskalandi, einkum þó í
austurhlutanum, en einna verst
þótti að lögregla fylgdist með
álengdar án þess að aðhafast. Síð-
ustu tvö árin hafa dómsyfirvöld
reynt að komast að niðurstöðu um
hver beri ábyrgð á aðgerðaleysi lög-
reglunnar. Enn er ekki komin nein
niðurstaða í því máli.
Borgarbúar urðu nokkuð von-
góðir þegar lögfræðingurinn Diet-
er Schröder tók við embætti borg-
arstjóra Rostock haustið 1993. Það
var almennt álitið að hann myndi
raska ró skriffinna. En ekkert gerð-
ist og nú í byrjun desember til-
kynnti Schröder afsögn sína og bar
fyrir sig heilsubresti.
Um eitt virðast yfirvöldin núorð-
ið sammála: að lögreglan beri fyrst
og fremst ábyrgð á ástandinu í
Rostock. Málatilbúnaður hennar sé
slíkur að þangað verði að senda aft-
ur annað hvert glæpamál sem kem-
ur til kasta dómsyfirvalda. Schröd-
er borgarstjóri sagði áður en hann
lét af embætti að lögreglunni væri
ekki einu sinni treystandi til að
gæta þess að bílar keyrðu ekki yfir á
rauðu ljósi.
Gerspillt lögregla
Meðal vændiskvenna og mellu-
dólga eru lögreglumennirnir best
þekktir sem viðskiptavinir. I há-
mæli komst í vetur mál Sigfried
Kordus, fyrrum lögreglustjóra í
Rostock, sem hafði verið fastagest-
ur í vændishúsum og meira að segja
fengið vændiskonur í heimsókn í
vistarverur lögreglunnar. Þegar
uppvíst varð um þetta hátterni
Kordus dró hann sig í hlé af heilsu-
farsástæðum.
Næsti undirmaður Kordus,
Júrgen Deckert, fór iðulega að fá
sér bjór í vændishúsi sem gengur
undir heitinu „Býflugnabúið“. Eig-
andi „Býflugnabúsins, Andre
Warnke, var reglulegur og kær-
kominn gestur í matsal lögreglunn-
ar.
Helsti keppinautur hans í brans-
anum, vændishússeigandinn Peter
Brezinski, bauð lögreglumönnum
gjarnan að þjálfa sig í íþróttasal sín-
um, en þar við hliðina á rak hann
næturklúbbinn „Sjóræningjann“. Á
móti greiða kemur greiði og dóms-
yfirvöld eru að reyna að grafast fyr-
ir um í hve miklum mæli mellu-
dólgar nutu velvildar og skjóls lög-
reglu.
Þessir dólgar sem lögreglan um-
gekkst eins og vini sína eru svo
sannarlega engin góðmenni. Það
kom berlega í ljós í fyrrahaust þegar
svartklæddur maður gekk eina
nóttina inn í vændisklúbbinn „Sjö
stúlkur“ og skaut til bana eigand-
ann, Karl-Heinz Gebauer og að-
stoðarmann hans. Gebauer þessi
var á þeim tíma talinn helsti stór-
bokkinn í vændisbransanum.
Melludólgar berjast
Þjóðverjar vilja hafa sitt vændi
vel skipulagt, líkt og allt annað, og
yfirvöld vilja koma einhverri reglu
á bransann í Rostock og nágrenni.
„Virtari" og áreiðanlegri vændis-
kóngar hafa sýnt áhuga að beiðni
kaupsýslumanna í Rostock, en við-
skiptin hafa viljað fara út um þúfur
— vísast vegna hótana melludólg-
anna sem fyrir eru og lagsbræðra
þeirra.
Síðasta sumar hafði næstum
brotist út blóðugt stríð milli glæpa-
flokka þegar utanaðkomandi
melludólgur reyndi að ná undir sig
mestöllum vændisviðskiptum í
Mecklenburg-Vorpommern fylki.
Bófar frá öllu Þýskalandi þyrptust á
svæðið og urðu fyrst frá að hverfa
þegar þeir komust að því að starfs-
bræður þeirra í Rostock höfðu
mikla yfirburði.
Á meðan ríkir eins konar vald-
atóm á svæðinu og af því hafa yfir-
völd áhyggjur. Áðurnefndir Brzez-
inski og Warnke og helstu félagar
þeirra sitja nú í varðhaldi eftir að
fyrrverandi boxari, Júrgen Lach-
mann var myrtur í „Býflugnabú-
inu“ í maí. Á líkinu voru taldar
tuttugu og átta hnífsstungur". Ótt-
ast er að fjarvera þeirra kunni að
lokka fleiri lysthafendur til borgar-
innar. Áður en það gerist gætu fé-
lagarnir þó verið lausir allra mála,
enda hefur enn ekki tekist að sanna
á þá ódæðið.B
d
■f
=1
Spánn
Hveijir myrtu Baska?
Ásakanir um að ríkisstjórn Spán-
ar hafi haldið uppi leynistríði gegn
ETA, aðskilnaðarhreyfingu Baska,
hafa síður en svo orðið að bæta
stöðu Felipe Gonzalez forsætis-
ráðherra Spánar. Á síðasta ári átti
hann í miklum vandræðum vegna
mikilla hneykslismála þar sem voru
í aðalhlutverki bankastjóri Spánar-
banka og foringi öryggislögregl-
unnar, Guardia Civil. Fréttaskýr-
endur telja líklegt að þessi mál geti
fallið í skuggann á hinu meinta
leynistríði og gert að engu vonir
Gonzalez um að rétta hlut sinn á
þessu ári.
Sósíalistaflokkur Gonzalez beið
afhroð í kosningum til Evrópu-
þingsins á þessu ári. Ekki hefur
honum verið spáð betra gengi í
bæjar- og sveitarstjórnakosningum
í vor, en Gonzalez hafði þó vonast
til að efnahagsbati gæti orðið til að
bæta stöðu sína allverulega.
Saksóknari rannsakar nú vitnis-
burð tveggja fangelsaðra lögreglu-
manna sem halda því fram að
Spánarstjórn hafi verið í vitorði
með sveit sem í orði kveðnu barðist
gegn hryðjuverkum og er talin hafa
myrt 27 baskneska aðskilnaðar-
sinna á árunum 1983 til 1987. Lög-
reglumennirnir tveir fengu hvor
sinn dóminn upp á 108 ár í fangelsi
1991 fyrir þátttöku í umræddri
sveit.
Nú eru þeir farnir að leysa frá
skjóðunni og segja að þeir hafi
starfað á vegum ríkisstjórnarinnar
og lögreglu. Ráðherrar í ríkisstjórn
Gonzalez brugðust ókvæða við
þessum framburði og sjálfúr hefur
forsætisráðherrann neitað því að
hafa vitneskju um málið. Hann
hefur enn ítrekað að hann muni
ekki segja af sér, enda er vitað að
honum er mikið í mun að sitja út
þetta ár, en á síðari helmingi þess
munu Spánverjar gegna forystu í
Evrópusambandinu.
Þetta breytir því ekki að málið er
í hámæli í spænskum fjölmiðlum
og ásakanir og gagnásakanir hafa
haft þau áhrif að gengi á hluta-
bréfamarkaði féll í síðustu viku og
heldur líklega áfram að falla.B
r" / • / x •
Fjarsjoðir
Trójugullid í Moskvu
Ýmislegt er enn að koma upp úr
kjöllurum sem lá þar hulið á árun-
um þegar heiminum var skipt í
tvennt í kalda stríðinu. Austur í
Rússlandi hafa margvísleg verð-
mæti verið að koma fram í dags-
ljósið sem Rússar hirtu þegar þeir
lögðu undir sig hálft Þýskaland
1945. Áætlað er að Rússar hafi flutt
með sér um tvö hundruð þúsund
safhgripi, tvær milljónir bóka og
þrjá kílómetra af skjölum.
Meðal þess sem Sovétherinn
taldi sig í fullum rétti til að hirða
voru dýrgripir á borð við málverk
effir Van Gogh, Monet, Renoir,
Cézanne, Degas og El Greco.
Frásagnarverðastir eru þó gripir
sem Heinrich Schliemann gróf
upp í Tyrklandi, þar sem hann
taldi að hefði verið Trója. Þessir
munir eru afar fornir og sumir úr
gulli.
Rússar álitu réttast að fela mun-
ina til að koma í veg fyrir að spyrð-
ist út að þeir hefðu hirt listaverk og
forngripi á skipulegan hátt. Nú
hafa viðhorfin breyst — menn
hafa aðallega af því áhyggjur að
þessir gripir hverfi og lendi á
svörtum markaði. Meðal annars til
að afstýra því ráðgera nú þessi
stóru söfn miklar sýningar á þess-
um fjársjóði; Hermitage-safnið í
Pétursborg ætlar að sýna málverk
impressjónista sem hirt voru í
Trójugull; fannst í Tyrklandi,
týndist í Rússlandi.
Þýskalandi síðar á þessu ári en
Púshkín-safnið í Moskvu ráðgerir
að sýna Trójugullið vorið 1996.
Umdeilt er hins vegar hvað eigi
að verða um dýrgripina eftir þessar
sýningar, sérstaklega um munina
frá Tróju. Schliemann gróf þá upp
í Tyrklandi og flutti þá til Þýska-
lands. Nú gera Tyrkir tilkall til
þessara muna — og kannski er það
í hæsta máta eðlilegt... ■