Helgarpósturinn - 29.08.1996, Blaðsíða 20

FIMMTUDAGUR 29. ÁGÚST1996
Flesta hefur einhvern tíma dreymt um að fljúga eins og fugl um loftin blá.
Draumur sem aldrei getur ræst, eða hvað? Trúlega er ekki hægt að kom-
ast nær því, fyrir vænglausa manneskjuna, að fljúga en í fallhlífarstökki.
Því fékk Guðbjartur Finnbjörnsson að kynnast þegar hann stökk í fyrsta
skipti í fallhlíf á dögunum.
Aðeins fallhlífarstökkvarar
vita af hverju fuglar syngja
Kominn út á væng og bíður eftir merki um að sleppa. Nú er of seint að snúa við...
Ég er lentur!
Flugvélin hóf sig á loft með
mig og nokkra kunningja
mína innanborðs. Spennan
leyndi sér ekki á andlitum
okkar. Við vorum að gera al-
veg fáránlegan hlut, að mér
fannst, þessa stundina.
Hoppa í fyrsta skipti úr flug-
vél í rúmlega kílómetra hæð.
„Hvað í andskotanum er ég
búinn að koma mér í,“ hugs-
aði ég þegar ég leit út um
glugga flugvélarinnar og sá
grilla í örsmáa bila á vegin-
um fyrir neðan. „Ætlast þeir
virkilega til þess að ég klifri
út úr flugvélinni, út á væng-
inn og láti mig síðan gossa
niður? Hvað ef fallhlífin opn-
ast ekki? Hvað ef hún er
flækt? Hvað var ég að láta
strákana plata mig í þetta?“
Af angistarfullum svip kunn-
ingjanna að dæma eru líkar
hugsanir að veltast um í
höfði þeirra.
Við erum komnir upp í þrjú
þúsund og fimm hundruð fet,
Pétur stökkstjóri opnar hurð-
ina og hávaðinn og rokið verð-
ur nánast óbærilegt inni í flug-
vélinni. Kristjón er fyrsta fórn-
arlambið. Við þrír sem eftir er-
um horfum á hann eins og
þetta séu síðustu sekúndurnar
í lífi hans. Adrenalínkikkið er í
botni. Siggi flugmaður hægir
allt í eina á vélinni og stökk-
stjórinn gefur Kristjóni merki
um að fara út. Kristjón brosir
gleðisnauðu brosi til okkar
hinna, lítur út, lokar augunum
og andar djúpt. Nú er að
hrökkva eða stökkva. Hann
klifrar út á væng, fikrar sig eftir
vængstífunni og hangir þar
smástund. Hann lítur á stökk-
stjórann sem gefur honum
merki um að allt sé klárt. Krist-
jón sleppir takinu og er farinn.
Ég lít út um gluggann og sé
hann hvergi. ,,Af hverju sé ég
hann ekki? Fór eitthvað úr-
skeiðis? Ætlar Pétur ekki bara
að hætta við þetta allt saman?“
Nei, nei, stökkstjórinn er bú-
inn að bíta það í sig að láta
okkur alla hoppa. Við förum
annan hring. Matti klöngrast
út úr flugvélinni og hverfur síð-
an. Einn hringur í viðbót og
Smári málari hverfur. Síðasti
hringurinn. Röðin er komin að
mér. Stökkstjórinn lítur á mig
og spyr hvort allt sé ekki í lagi.
,,Hvað ætti svo sem að vera
að? Eftir nokkrar sekúndur
klifra ég sjálfviljugur út á væng
í rúmlega þúsund metra hæð,
hangi þar smástund og læt gol-
una leika um mig. Brosi síðan
til flugmannsins og sleppi tak-
inu. Allt í stakasta lagi.“ Stökk-
stjórinn opnar hurðina. Mikið
djöfull, rosalega er langt í jörð-
ina. Flugmaðurinn hægir á vél-
inni. Anda djúpt og út með
vinstri fót. Skorða hann í rok-
inu. Grípa í vængstífuna með
vinstri hendi. Ekki horfa á jörð-
ina... Vá...djöfull er langt nið-
ur. Ekki horfa á jörðina. Stökk-
stjórinn ýtir við mér og ég er
kominn út. Ég færi mig út á
enda vængstífunnar, hangi
þar, lít á stökkstjórann sem
gefur mér merki um að sleppa.
Flugmaðurinn við hlið hans
horfir á mig og glottir. Ég
sleppi. Hugurinn rennir snöggt
yfir lífshlaup mitt. Minn tími til
að deyja er ekki kominn. Eða
hvað?
Enginn tími til að hugsa
„Þið megið ekki verða of
skelkaðir en sjötíu prósent
námskeiðsins er ég eingöngu
að fjalla um neikvæða hluti,
hvað getur farið úrskeiðis,“
segir Þóijón Pétur Pétursson
fallhlífarstökkskennari í byrjun
tveggja kvölda námskeiðsins
fyrir byrjendur í fallhlífar-
stökki. „Það er í sjálfu sér lítið
mál að henda sér út úr flugvél
og svífa niður í fallhlíf og sára-
sjaldan sem nokkuð kemur fyr-
ir. En það er eins gott að vera
viðbúinn ef eitthvað kemur fyr-
ir og vita nákvæmlega hvað á
að gera því lítill tími gefst til að
pæla í hlutunum þegar maður
hrapar á tvö hundruð kíló-
metra hraða.“
Námskeiðið er haldið í sal í
Hóla- og Fellakirkju. Um 12
manns eru mættir á svæðið til
þess að fá grunnþjálfun í að
henda sér út í fallhlíf. Allt
strákar. „íslenskar stelpur
virðast því miður ekki hafa
eins mikinn áhuga á fallhlífar-
stökki og strákarnir," segir
Þórjón.
„Það sem getur gerst í fall-
hlífarstökki er að aðalfallhlífin
opnast ekki eða að hún flækist.
Þá er best að hafa hraðann á
því jörðin nálgast óðfluga. Það
sem á að gera er að losa sig
strax við aðalfallhlífina og
opna síðan varafallhlífina." Við
æfum þetta nokkrum sinnum.
Fáum meira að segja mynd-
band þar sem helstu bilanir
eru sýndar. Við þurfum síðan
að bregðast rétt við bilunun-
um. Einnig erum við þjálfaðir í
neyðarstökkum, það er að
segja ef flugvélin bilar. Neyðar-
lending er eitthvað sem allir
fallhlífarstökkvarar verða að
kunna og við fáum skyndiþjálf-
un í henni. Sumir okkar eru
orðnir hálfhvekktir á öllu því
sem aflaga getur farið. Tilfinn-
ingin er sú að bilanir og eitt-
hvert vesen sé frekar algengt í
fallhlífarstökki. „Verið rólegir
strákar," segir Þórjón. „Það er
mjög sjaldan sem eitthvað
kemur fyrir. Ég hef til að
mynda stokkið yfir fimmtán
hundruð sinnum og aðeins
einu sinni þurft að losa mig við
aðalfallhlífina og opna varafall-
hlífina. En það er nauðsynlegt
að vita nákvæmlega hvað á að
gera ef einhver bilun verður.
Oryggið ofar öllu.“
Loks erum við, að mati Þór-
jóns, tilbúnir að stökkva. Að
vísu fáum við ekki að stökkva í
frjálsu falli því lína verður
bundin við fallhlíf okkar sem
opnar hana svo til samstundis
eftir að við höfum kastað okk-
ur frá flugvélinni. Frjálsa fallið
kemur seinna fyrir þá sem vilja
halda áfram að læra fallhlífar-
stökk. Að mati flestra fallhlífar-
stökkvara er það aðalkikkið í
fallhlífarstökkinu. Ég er samt
alveg sáttur við að í mig sé fest
lína. Bara það að hoppa er nóg
til að byrja með. Leiðin liggur
upp á Sandskeið. Hópur
manna er samankominn við
flugbrautina. Sumir til að
stökkva og aðrir til að fylgjast
Svifið hlífum þöndum.
með. Þrír nýliðanna fara upp
með stökkstjóranum. Ég á að
fara í næstu ferð. Allir fylgjast
með háloftunum. Þarna er flug-
vélin. En enginn stekkur og all-
ur hópurinn lendir með flug-
vélinni. Því miður varð að
hætta við allt saman vegna
slæmra veðurskilyrða. Það er
skýjað. Bölvuð vonbrigði, eða
var það ef til vill léttir? Ég þarf
ekki að stökkva í dag. Ákveðið
var að hittast á flugvellinum á
Hellu næsta dag. Fullir eftir-
væntingar keyrum við austur.
Nú stökkvum við. En... þegar
við komum þangað er okkur
tjáð að því miður sé of skýjað
til þess að stökkva. Nú skiljum
við ástæður þess að fallhlífar-
stökkvarar fara unnvörpum í
sólina á Flórída til þess að
stökkva. Veðrið skiptir að sjálf-
sögðu miklu máli í fallhlífar-
stökki Of mikið rok, kuldi eða
einfaldlega of skýjað gerir það
að verkum að ekki er hægt að
stökkva.
Allt er þá þrennt er. Enn og
aftur erum við mættir upp á
Sandskeið. Veðrið ákjósanlegt.
Það er skýjað en þau eru hátt
uppi og trufla okkur ekki. Við
klæðurn okkur í búningana,
setjum á okkur hjálma, segjum
nokkra brandara, hlæjum hátt,
reykjum síðustu sígarettuna
og drífum okkur inn í flugvél-
ina.
Jörðin nálgast
Ég hringsnýst í loftinu. Adr-
enalínið í botni. Fer eitthvað
úrskeiðis? Allt í einu er tekið
mjúklega í mig og fallið stöðv-
ast. Ég lít niður þessa þúsund,
tólf hundruð metra. Ég lít upp
og skoða fallhlífina. Hva... hún
er flækt. Sem betur fer er flækj-
an einföld og auðvelt að laga
hana. Hárin sem risu á höfðinu
leggjast aftur og hjartað fer á
sinn stað. Ég sný mér bara í
nokkra hringi og sé síðan fyrir
ofan mig þennan fallega fer-
kantaða hlut, fallhlífina. Ég tek
í stýrispottana og lít í kringum
mig. Hvar er nú flugvöllurinn?
Helvíti er langt niður. Það
brakar í talstöðinni sem ég er
með innan á mér. „Stökkvari
fjögur, ef þú heyrir í mér
beygðu þá til hægri.“ Ég beygi
til hægri og sé flugvöllinn
blasa við mér. Jæja, nú er kom-
ið að því að njóta ferðarinnar
niður og leika sér svolítið. Þór-
jón hafði sagt við okkur að eft-
ir að fallhlífin opnaðist væri
nánst útilokað að nokkur bilun
gæti orðið. Ég reyni því að
slaka á, njóta útsýnisins og
toga aðeins í stýrispottana.
Þeir þarna niðri eru farnir að
gefa mér fyrirmæli um að und-
irbúa lendingu, í gegnum tal-
stöðina. Jörðin nálgast og ég
sný mér á móti vindinum. Þeg-
ar um þrír, fjórir metrar eru í
jörðina tek ég í bremsurnar og
lendi nokkuð mjúklega. Kom-
inn niður á jörðina. Þetta
tókst. Ég tek saman fallhlífina
og held af stað í átt að hópn-
um, skælbrosandi. Hitti strák-
ana sem stukku með mér. Allir
eitt sólskinsbros. Hvernig var?
í einu orði sagt, frábært. Og all-
ir, ja, flestir, tilbúnir í annað
stökk.