Alþýðublaðið - 23.01.1976, Blaðsíða 5

Tilboðleiðtogafundarinstil kommúnista:
VERIO LÝÐRÆÐIS-
SINNADIR - 00
ÞÁ GETUM VIO
TALAD SAMAN!
Á leiðtogafundi jafn-
aðarmanna i Helsing-
ör, kom i ljós nokkur
stefnuágreiningur milli
hinna róttæku jafnað-
armannaf lokka i
Suður-Evrópu annars
vegar og hinna gamal-
grónu jafnaðarmanna-
flokka Vestur-Evrópu
hins vegar. Ágreining-
urinn var um afstöðuna
til kommúnistaflokka,
að hve miklu leyti jafn-
aðarmenn ættu að
ganga til samvinnu við
þá og hvers eðlis sú
samvinna ætti að vera.
Það var einkum og sér i lagi
kanslari Vestur-Þýzkalands,
Helmuth Schmidt, sem fór hörð-
um orðum um samvinnuna við
kommúnistaflokkana.
Gagnrýni hans beindist
einkum og sér i lagi að Francois
Mitterand, leiðtoga franskra
jafnaðarmanna, en hann hefur
gert formlegt bandalag við
kommúnista og er forsetafram-
bjóðandi vinstri flokkanna.
Svar Mitterands var bæði
skýrt og afdráttarlaust. Hann
kýs fremur einingu verkalýðs-
ins og sigur sósialismans, en
borgaralega stjórn og alþjóðleg
herfræðileg sjónarmið. Hann
viðurkenndi hins vegar fúslega,
að viðhorfin væru ólik i mis-
munandi löndum. t Frakklandi
væru kommúnistar afl, sem
jafnaðarmenn gætu ekki látið
sem ekki væri til. Það sama
væri sennilega uppi á teningn-
um á Spáni, i Portúgal og á
ítaliu. I Vestur-Þýzkalandi
væru kommúnistar „hvorki eitt
né neitt”, svo vitnað sé i orð
Schmidts.
Vestur-þýzki kanslarinn
viðurkenndi það rétt vera hjá
Mitterand, að sérhver jafnað-
armannaflokkur yrði sjálfur að
ráða sinni stefnu, en sagði, að
ekki mætti lita fram hjá mikil-
vægi NATO.
— Ef menn eru á annað borð
þátttakendur i bandalagi, þá
verða menn að forðast sam-
steypur, sem ekki hafa i heiðri
skuldbindingarnar við NATO,
þ.á.m. framlögin til sameigin-
legra landvarna, sagði Schmidt.
Þrýstingur
Schmidt frábað sér einnig
þrýsting frá öðrum Evrópulönd-
um i þá átt að knýja Vest-
ur-Þýzkaland til þess að borga
meira eða taka á sig auknar
byrðar, vegna efnahags-
ástandsins i álfunni. Kanslarinn
tókskýrtfram, að hann teldi, að
Þýzkaland greiddi nú þegar
meira en nóg og bæri meira en
nógar byrðar i þessu skyni og að
sá timi væri fyrir löngu kominn
fyrir önnur Evrópuriki, að þau
tækju meiri þátt i baráttunni
gegn verðbólgu, en þau hefðu
gert til þessa.
Anker Jörgensen, forsætis-
ráðherra Dana og gestgjafi ráð-
stefnunnar, sagði að henni lok-
inni, og talaði þar fyrir hönd 18
jafnaðarmannaflokka, sem
hafa fylgi 53ja millj. kjósenda,
að jafnaðarstefnan gegndi si-
vaxandi hlutverki i Evrópu og
væri ein af styrkustu stoðum
friðarins.
Niðurstaða ráðstefnunnar,
sem allir voru sammála um,
voru þessar helztar
1. að marka afstöðuna til
kommúnista þannig, að ,,biða
og sjá”, hvort kommúnista-
flokkar myndu þróast i áttina til
„trúverðugra lýðræðissinnaðra
stjórnmálaflokka”.
2. að leita samvinnu við lýð-
ræðisleg sósialisk öfl, flokka og
hreyfingar i hinum þriðja
heimi.
3. að styðja áfram baráttu
jafnaðarmanna fyrir lýðræðis-
legum stjórnarháttum i Portú-
gal og á Spáni.
4. að beita sér fyrir samning-
um um nýja skipan á efnahags-
samskiptum iðnaðarlanda og
þróunarlanda.
5. að auka baráttuna fyrir
meðákvörðunarrétti og með-
eignarrétti i atvinnu- og eína-
hagslifinu.
ttalia, þar sem kommúnistar
eru komnir með annan fótinn
inn fyrir dyr stjórnarráða, er
eitt af þeim löndum, sem valda
jafnaðarmönnum áhyggjum.
Francesco de Martino, aðai-
framkvæmdastjóri italska jafn-
aðarmannaflokksins, fór ekkert
dult með, að ástandið veldur
einnig itölskum jafnaðarmönn-
um áhyggjum.
Hann skýrði frá þvi á lokuðum
Harold Wilson á ráðstefnu jafnaðarmannaleiðtoga.
Öryggisverðirnir máttu hafa sig alla við, til
þess að geta fylgt Olof Palme eftir á leiðtoga-
fundi jafnaðarmanna i Helsingör.
Sovézkt neyðarkall
berst til Palme
A meðan á ráöstefnu jafnaðarmannaleiötoganna stóð fékk Olof
Palme, forsætisráðherra Sviþjóðar, neyðarkall frá fjölskyldu
sovézka útlagans Valentin Agapovs. Eiginkona Agapovs Lud-
milla, dóttir hans og móðir, sem eru i Sovétrikjunum, hafa i þrjár
vikur verið i algerri einangrun” og eru upp á náð sovézku öryggis-
lögreglunnar komin”, segir i skeyti, sem Palme barst frá þeim.
Palme er beðinn um að setja á stað nýja diplómatiska herferð,
til þess að fá fjöiskyldu Agapovs látna lausa.
fundi, að þátttaka jafnaðar-
manna i samsteypustjórn með
mið- og vinstri öflum öðrum en
kommúnistum hefði ekki gefið
góða raun. Tólf ára samvinna
jafnaðarmanna við kristilega
hefur orðið til þess, að fylgi
flokksins hefur minnkað úr 15%
i 12%. A sama tima hafa komm-
únistar, sem staðið hafa utan
stjórnar, aukið fylgi sitt úr 12% i
15%.
Orsök þess, að jafnaðarmenn
slitu samstarfinu i stjórn Aido
Moro var sú, að sögn de Mar-
tino. að rikisstjórnin hafði tekið
upp viðræður við kommúnista á
bak við jafnaðarmenn, Skilyrði
de Martinos fyrir þvi, að jafnað-
armenn gangi tii nýs stjórnar-
samstarfs, er þvi það, að
kommúnistaílokkur ttaliu verði
opinskátt aðili að henni, eða i
samstarfi við hana.
Bjartsýni.
Jafnaðarmannaleiðtogarnir
létu i ljós þá skoðun, að þróun
mála á Pyreneaskaga væri já-
kvæð og hægt væri að horfa
fram á veginn með bjartsýni.
Mario Soares. foringi portú-
galskra jafnaðarmanna, sagði.
að flokkur hans ætti von á rnikl-
um kosningasigri i aprilmánuði
nk. og að allt bendi til þess, að
herinn sé að afsala sér völdum i
siauknum mæli og þróunin þvi i
átt til aukins lýðræðis. For-
maður spánska jafnaðar-
mannaflokksins. Felipe
Gonzales, benti á andstæðurnar
milli loforða spænsku rikis-
stjómarinnar um aukið iýðræði
og þeirrar staðreyndar, að
meirihlut' spönsku rikisstjórn-
arinnar. þ.á.m. forsætisráð-
herrann, Navarro, væru gamlir
fasistar.
Hann lét á sér skilja. að jafn-
atiarmannaflokkurinn ætlaði
ekki að ganga til neins sam-
starfs við erfingja Frankó-ein-
ræðisins og mvndi alls ekki fall-
ast á lausn af þvi tagi, þar sem
t.d. jafnaðarmönnum væri veitt
frelsi til starfa, en kommúnist-
um ekki. Þá kom einnig fram i
máli hans, að hann taldi styrk-
leika kommúnista og jafnaðar-
manna innbyrðis vera i svipuðu
hlutfalli á Spáni og i Portúgai.
Fyrir hægrisinnaðri jafnaðar-
menn. svo sem eins og Schmidt
og Wilson hefur það sjálfsagt
ekki veriðnein huggun, þvi þeir
eru á sömu skoðun og Henry
Kissinger. að kommúnistar séu
að ..laumast áfram'' i Evrópu
og séu sannanleg ógnun við
frjálsræði i álfunni.
Deilurnar um afstöðuna til
kommúnista halda þvi áfram
meðal evrópskra jafnaðar-
manna.
Föstudagur 23. janúar 1976.
Alþýðublaðið