Alþýðublaðið - 20.08.1976, Qupperneq 11

blaSfö1 Föstudag
ur 20. ágúst 1976
SIÓNARMIÐ 11
ANDÍÞRÓTTAHREYFINGIN
Vegna nýafstaðinna
Ólympíuleika hefur
mikið verið rætt og ritað í
fjölmiðlum um íþróttir
að undanförnu. Hef ur þar
sitt sýnst hverjum og
margir hafa hallað á
íslenzka íþróttaforystu.
Jafnvel blaðamenn og
einstakir íþróttamenn
hafa háð ritdeilur í blöð-
unum af miklum móð.
Þeim deilum ætti nú að
vera lokið, en spurningin
er, hvor sigraði, var ann-
ar hvor sjónarmun á und-
an í mark?
En ætlunin var ekki að blanda
sér i þessar deilur, heldur velta
vöngum yfir þvi, sem virðist
vera i örum uppgangi
andiþróttamannahreyfingar-
innar. Virðist svo, sem árangur
iþróttamannanna okkar á
Olympiuleikunum hafi gefið
þeirri hreyfingu byr undir báða
væn gi, hvernig sem á þvi stend-
ur. Virðast menn hafa átt von á
þvi, að áhugamennirnir okkar
gætu staðið i þrautþjálfuðum at-
vinnumönnunum, þvi það er
staðreynd, aö við eigum siðustu
áhugaménnina i iþróttum i
heimi, enda urðu þeir oftast sið-
astir. Margir stóðu sig þó vonum
framar, bættu jafnvel Islands-
metin i sínum greinum. Var
hægt að búast við meiru?
Breytt afstaða.
Fyrir nokkrum árum, var sá
maður litinn hornauga, sem
lýsti þvi opinberlega yfir, að
hann hefði engan minnsta
áhuga á iþróttum. Þeir voru
yfirleitt álitnir eitthvað undar-
legir, eða þá að áhugaleysi
þeirra stafaði af þvi, að þeir
gátu aldrei komizt i lið þegar
þeir voru að æfa i 5. flokki
„gamla daga”.
Nú er öldin önnur. Nii er fólk
álitið „iþróttaimbar”, þó það
geri ekki annað en að hlaupa á
eftir „strætó”. Menn keppast
við að finna upp hnyttna
„frasa” um hverja einstaka
iþrótt. Til dæmis um knatt-
spyrnuna: Þar sprikla 22 menn
á ferhyrningslaga grasbletti. Og
það er ekki nóg með það, að þeir
fá bara einn bolta, heldur reyna
þeir að flækjast fyrir hverjum
öðrum lika.
Um stangveiði: Við ána er
færisspotti. A öðrum endanum
hangir maðkur og á hinum end-
anum asni.
Um hestamennsku: Þaö er
rétt, að hestamennska er holl og
góð hreyfing, þ.e.a.s. fyrir hest-
inn.
Fela sitt rétta eðli.
Slikar sögur keppast menn viö
að segja hverjir öðrum, er þeir
hittast. Menn ræða ekki lengur
um glæsimarkið hans Her-
manns eða 20 metra kastið hans
Hreins. Sá þykir beztur, sem
niörar iþróttirnar mest og bezt.
Nú er svo komið, að hinir mestu
iþróttagarpar feía sitt rétta eðli
er þeir eru innan um annað fólk.
Hinir hugrökkustu játa að visu,
að þeir lesi um einstaka iþrótta-
viðburði i blöðunum, en aðal-
lega þó til að hlæja að vesalings
spriklfávitunum. Það er ekki
nema innan um nánustu vini og
ættingja, að þessir menn þora
að viðurkenna áhuga sinn á
iþróttum.
Það er engu likara, en að
þessi hræðsla nái einnig inn i
raðir hörðustu iþróttaáhorf-
enda. Til dæmis ber nú orðið
mikið á drykkjuskap fólks á
áhorfendapöllum á knatt-
spyrnuleikjum. Það er engu lik-
ara, en að þeir vilji hafa afsökun
á reiðum höndum, ef það skyldi
fréttast, að þeir fylgdust með
knattspyrnuleiknum: „Ég var
svo fullur. að é_ft hitti ekki á
Sigtún, en villtist inn á völlinn”,
eða eitthvað i þá áttina.
Veriö óhrædd, gefið ykk-
ur fram.
Það er trú min, að vaxandi
fylgi andiþróttamanna sé bara
tizkufyrirbrigði, eins og til
dæmis trúleysið, sem hefur ver-
ið i tizku i nokkur ár. Ef að rætt
er i einlægni og undir fjögur
augu við trúleysingja, kemur
oftast i ljós, að hann er ekki eins
trúlaus og hann vildi láta i veðri
vaka. Eins er með andiþrótta-
mennina. Flestir hafa gaman af
iþróttum inn viðbeinið, það þarf
bara að fá bá til að viðurkenna
það. Það sanna óhemjumiklar
vinsældir iþróttaefnis, sem birt-
ist i fjölmiðlum.
Nú skuluð þið, gott fólk, sem
hafið byrgt inni með ykkur
iþróttaáhugann, gefa tilfinning-
unum lausan tauminn og viður-
kenna fyrir hverjum sem heyra
vill þennan veikleika ykkar.
Það getur nefnilega verið mjög
slæmt fyrir sálarheill manna að
binda þannig tilfinningar sinar.
Og sjá, margir munu fylgja for-
dæmi yðar og þetta mun, er
fram liða stundir, verða til þess,
að iþróttirnar endurheimta
fyrri vinsældir sinar.
Keppnisiþróttir.
Svo er aftur annað mál, hvort
keppnisiþróttum sé ekki gert of
hátt undir höfði. Iþróttirnar
eiga fyrst og fremst að vera al-
menningi til ánægju og heilsu-
bótar. Sáralitið er gert fyrir
„trimmarana”. Ef þeir ætla að
skokka, er ekki i önnur hús fyrir
þá að venda, en að hlaupa á
gangstéttum, og þar glápa allir
á þá og hlæja að þeim.
1 keppnisiþróttum vill þaö oft
brenna við, að kappið verður of
mikið og i hita leiksins gera
menn sig oft seka um hluti, sem
þeir sjá svo eftir. Menn ættu að
muna eftir orðum séra Friðriks
Friðrikssonar, stofnanda
Vals”: Látið ekki kappið bera
fegurðina ofurliði.”
Axel Ammendrup
EÐA SÉRA
JÓN,
„Heilagar kýr" og
„óbreyttar beljur!"
Undanfarnar uppljóstranir
um hið stórkostlega fjármála-
misferli, sem Seðlabankinn hef-
ur nú sent gögn um til Saka-
dóms borgarinnar, hafa að von-
um vakið bæði undrun og at-
hygli almennings.
Eins og allir vita, hefur fjöl-
miðlum beinlinis verið meinað-
ur aðgangur að, meira aö segja
þeim þætti þessa glæframáls,
sem þó liggur ljós fyrir, en það
er sú aðferð, sem beitt hefur
veriö til þess að hlunnfara (?)
bankana og valsa með stórfé,
sem hvergi var til, nema á
pappirnum.
Þetta freistar auðvitað til
allskonar tilgátna, meira og
minna sennilegra um, hvernig
svona hlutir geta viðgengist, ef
til vill árum saman, unz hreinar
tilviljanir fletta ofan af þessari
þokkastarfsemi!
Ekki ætti að þurfa að benda á,
hvað af þessari undarlegu laun-
ung hlýtur að leiða. En það virö-
ist öllum vera auðsætt, nema
ráðamönnum, að af svona pukri
getur ekkert leitt, nema sögu-
sagnir sem sannarlega er ekki
til þrifa að gangi staflausar og
mannlausar i þjóðlifinu.
t annan stað er það ekki siður
furðulegt, hversu vandlega er
reynt að dylja nöfn þeirra, sem I
málið hafa þegar vafizt, og get-
ur það þó ekki veriö stórlega
óljóst á þessari stundu. Að visu
má vera, að enn séu ekki öll kurl
komin til grafar, og þvi miður
kunni fleiri til að koma. En það
getur á engan hátt afsakaö
þessa einkennilegu dul.
Það er ekki svo langt siöan, að
uppskátt varð um hinn ógæfu-
sama rannsóknarlögreglu-
mann, sem villzt haföi út á
glæfrabrautina með útgáfu
falskra ávisana, að mönnum sé
það ekki i fersku minni. Hvað
gerðist þá? Svo að segja sam-
stundis var nafn hans birt, ef-
laust svo enginn þyrfti að velkj-
ast i vafa um hverskonar náungi
þar væri á ferð! En nú er þagað
þunnu hljóði, þegar þó er vitað,
að glæfraspil þessara falsara er
viðlika og hátt fjall samanborið
við hundaþúfu, miðað við hans
afbrot!
Þetta er ekki sagt, til þess að
leggja neitt hlutfallslegt mat á
glæpastarfsemina. Það er hlut-
verk dómstólanna, þegar þar að
kemur, að meta hverjum viður-
iögum á að beita hvern og einn
sem i þessi mál hefur blandazt.
Þetta er fyrst og fremst dregið
fram til þess að sýna hvernig
upplýsingum er misjafnlega
beitt gagnvart brotamönnum,
sem eru þó aö kalla má á sama,
eða samskonar báti!
Af slikum vinnubrögðum get-
ur almenningur naumast dregið
nema einskonar ályktanir. Hér
á þessu ágæta landi er tvenns-
konar fólk að minnsta kosti!
Hér er fólk, sem i augum yfir-
valda verður að meðhöndla eins
og „heilagar kýr” og þaö
verður að fara sérstaklega var-
lega, ef þær stiga niður i flórinn!
En svo eru aftur aðrir, sem
umgangast má eins og
„óbreyttar beljur” og þar þarf
nú ekki að vanda torfiö undir
hlandketilinn þegar til þeirra
kemur!
Onnur eins vinnubrögð eru i
senn viðbjóðsleg og stórhættu-
leg, þvi aö fátt er það, sem
menn þola verr, að vonum, en
að vera þannig geröir ójafnir
fyrir lögunum, og þá ekki siður
hitt, að með þvi er verið að
grunnfesta það, að sé um ein-
hverja „meiriháttar” menn að
ræða, skuli hafa sérstaka aögát
i nærveru þeirra sálna! aðgát,
sem aörir og „minniháttar”
menn geta ekki öðlazt !
Þvi er heldur ekki að neita, að
orðrómur, sem gengur um
hverjir séu meðal annars i hópi
stórfalsaranna, styður aö þess-
ari óhjákvæmiíegu skoðun.
Það gengur fjöllum hærra, að
i hópnum séu lögmenn, um-
svifamiklir verzlunar- og iðju-
höldar, og aðrir, sem áberandi
hafa verið til þessa i þjóðfélag-
inu!
Hér skal enginn dómur lagður
á sannleiksgildi þessara sögu-
sagna, en aðeins bent á staö-
reyndirnar, sem fyrir liggja.
Það er annars fyrir löngu orð-
iö timabært, að ráðamenn þjóö-
félagsins risti framúr þeim
vanda, hvernig fara skuli með
slik mál sem þessi. Það verður
aö setja almennar og
ófrávikjanlegar reglur um
nafnbirtingar brotamanna. Ótal
dæmi er auðvelt að færa fram
fyrir þvi, að laganna verðir gera
sig beinlinis hlægilega þegar
verið er að vara fólk við brota-
mönnum, sem almenningur veit
svo ekki um sporð eða haus á!
Hver áttar sig á þvi, um hvern
er fjallað, þótt sagt sé, aö „ung-
ur Reykvikingur” og „góö-
kunningi” lögreglunnar gangi
laus og sé hnuplgjarn, eða hætti
við að gripa til ofbeldis undir
áfengisáhrifum, ef menn vita
almennt hvorki nafn eða
númer? Eða þó varað sé við
„hjónum”, sem gangi stelandi
bæði úr einkahýbýlum og verzl-
unum!
Allir vita, að hér er mesti
fjöldi, bæöi af ungum Reykvik-
ingum og hjónum!
Aðalatriöið i þessum málum
er þó fyrst og fremst það, að séu
settar ákveðnar reglur og þeim
framfylgt afdráttarlaust um
nafnbirtingu brotamanna, eöa
ekki, þarf enginn framar að
þurfa að álykta, aö það sé ekki
sama hvort er Jón, eða séra
Jón.
Oddur A. Sigurjónsson
, I HREINSKILNI SAGT