Alþýðublaðið - 15.09.1976, Blaðsíða 9

Alþýðublaðið - 15.09.1976, Blaðsíða 9
8 0R VMSUIVI ATTUM Miðvikudagur 15. september 1976. alþýöu- MaðiA alþyöu- Maoið Miðvikudagur 15. september 1976. VETTVANGUR 9 Heimilispósturinn Þaö er mér ljúf skylda aö þakka fyrir smásendingu, sem ég fékk um daginn. En þaö var eintak af Heimilispóstinum, sem gefinn er út fyrir vistfólk og heimilisfólk I Ási/Asbyrgi, Grund. Ekki þarf lengi aö fletta i þessu yfirlætislausa blaöi eöa riti, til þess aö sjá, aö þar er vikiö aö mörgu, sem vert væri aö kæmi fyrir sjónir fleiri en raun mun á. En rauöi þráöurinn spinnst um mál, sem vissulega er oröiö stórt, og stærra en margir láta sér detta I hug i hraöfleygum ys og þys líöandi stundar — vanda- mál gamla fólksins. Þetta er þvi furöulegra, sem flestir stefna aö þvi aö veröa gamlir, og veröa þá um leiö aö standa frammi fyrir þvi aö vera þaö. Starfsorkar skeröist, heilsan hrörnar, og menn geta staöiö einn góöan veöurdag frammi fyrir þvi aö vera ekki sjálf- bjarga án aöstoöar. Viö deilum um margt, Islend- íngar. En sennilega eru þó fáir svo kaldrifjaöir, aö þeir finni ekki innst inni, aö sú skuld, sem á okkur hvilir vegna aldraös fólks, sem aöstoöar þarf, veröi ekki afgreidd meö axlayppt- ingum einum saman, og gömlu spurningunni: Á ég aö gæta bróöur mins? Fjarri er mér aö halda þvi fram, aö margir séu ekki til- búnir aö leggja sitt liö fram, og bæta lifi við árin, sem eldra fólkið á eftir, þegar starfskraft- ana þrýtur. Hitt er meir, aö hér eru menn litt ásáttir um ieið- irnar, og svo fer oft i handa- skolum I þessum málum, sem öðrum, þegar einn ieitar i þessa átt og annar 1 hina. En er þá ekki unnt að styöjast viö reynslu, og hugmyndir þeirra sem reynsluna hafa, vegna náinnar sambúöar viö vandann? Svo mætti viröast viö fljótlega athugun. En þegar viö viröum fyrir okkur þá ringulrdö, sem þessi mál eru raunverulega i, getum viö ekki horft framhjá þeirri staðreynd, aö litiö hafi veriö reynt til að byggja á reynslu og hugmyndum, sem fengizt hafa viö áratuga rekstur, eins og til dæmis raun er á um að fyrir liggur i starfi Grundar, Ass/Asbyrgis. Hér ræöir um merkilegt hug- sjónamál, sem ekki er rekið á grunni neinna yfirlætisfullrar vorkunnsemi, heldur meö þeim skilningi og samúö, sem máliö krefur ef vel á aö fara. Nú er öld sérfræði, og vissu- lega er ekki ástæöa til að van- meta bóklæröa kunnáttu. En er þó ekki reynslan alltaf þess virði, aö henni sé fuilur gaumur gefinn? Ekki dettur mér i hug, að stinga upp á, aö komiö veröi á fót einhverri kerfisstofnun, til þess að velkja málinu á sama hátt og þar er venjan. En ég vildi leyfa mér aö benda ráöa- mönnum á, aö hlusta betur en orðið er enn á málflutning og til- lögur forstööumanns þessa elzta og stærsta elliheimilis landsins. Ég tel, aö þó hann eflaust hafi fengiö þau laun, sem góö verk bera i sjálfúm sér, beri aö láta hugmyndir hans ekki eins og vind um eyru þjóta. Nógu lengi er búiö aö skirr- ast viö að taka vanda eldra fólksins föstum tökum. Hvers- vegna ekki aö hefjast myndar- lega handa fremur i dag en á morgun? —OS Að geyma glæpinn I afar merkiiegri en vægast sagt torráðinni forystugrein Timans á sunnudaginn er aö finna yfirlýsingar af því tagi, sem fæstir hafa búist biö aö beitt yröi I stjórnmálabárattu á siöasta fjóröungi tuttugustu ald- ar. Þar lýsir málgagn Fram- sóknarflokksins þvi yfir, aö kenningar séu nú haföar uppi um aö sakamanna sé fremur aö leita innan eins tiiteldns stjórn- málaflokks hér á landi, en sá flokkur er þó ekki nafngreindur aö sinni. Orörétt segir svo i upphafi leiöarans: „Pólitiskirkenningasmiöir og fræöarar hafa gengiö manna á meöal og kynnt þaö nýmæli, aö dularfull lögmál valdi þvi aö af- brotamanna, og þá einkanlega fjárglæframanna sé aö leita i einum stjórnmálaflokki. Aö jaröveginum hæfilega erjuöum hefur siöan veriö fariö á flot meö þessa kenningu i fjölmiöl- um. Þess þarf auövitaö ekki aö geta, aö þaö er ekki fiokkur upp- hafsmanna og boðbera þessara kenninga, sem slikum ósköpum er undirorpinn. Þar i sveit finn- ast aöeins lömbin saklaus og skinandi englar.” Ekki veröa heldur leiddar aö þvi getur viö hvaöa flokk póli- tiskra kenningasmiöa hér er átt. Hins vegar er framhald þessara oröa merkiiegt fyrir margra hluta sakir, en einkum þær aö þar er beinlinis gefiö i skyn, aö ef þeir menn, sem Timinn telur aö hafi aöhafst eitthvaö sem stuölar aö pólitis kri flokkun sakamanna, láti nú ekki þegar af þeirri iöju, þá sé nokkuð nýju að mæta. Eöa, svo þessu séu gerð nokk- uö gleggri skil, — haldi blaðamenn, og þá ekki sizt M- orgunblaösins áfram að skrifa um sakamál, sem á einhvem hátt tengjast mönnum i þeim stjórnmálafiokki, sem Timan- um er svo umhugað um — þá hótar Timinn þvi aö fara aö grafa upp gamlar slúöursögur, sakamál eöa hneykslismál, sem komið geta illa viö menn I öör- um stjórnmálaflokkum. t forystugreininni er ýmsu hótaö, og þar er gefið I skyn aö Timinn viti af ýmsum glæpa- málum sem hann hafi ekki séö ástæöu til aö skrifa um. Er þar nefnd njósnastarfsemi i þágu landhelgisbrjóta, faktúrufals, — og svo notuö séu orö Tlmans: „Huga mætti aö þvi, hvort kosningastjórar flokka og fjár- reiöumenn hafi komizt i annála eöa flekkótt saga kunni aö tengjast manni, sem lét draga fugl einn ónefndan, tákn hins frjálsa framtaks, á veggi riku- legra salarkynna, svo aö stall- bræöur hans mættu gleðja augu sin I boöum og á ráöstefnum við þanda vængi hans og bognar klær. Til greina kæmi, að grennslast eftir örlögum sjóöa og fasteigna, ef þar fyndist inn- legg I svona könnun.” Þetta er í annað sinn á þessu ári, sem Timinn lýsir þvi yfir aö blaöið búi yfir vitneskju um glæpamál, sem þaö hafi ekki komiö á framfæri — og gefur jafnframt i skyn aö ef tilteknir aöiiar hætti ekki fréttafiutningi af ákveðnum dóms- og saka- málum, þá muni Timinn ekki þegja öllu lengur. Nú i sumar skýröi Timinn meöal annars frá þvi aö ýmis- legt gruggugt væri i svonefndu Ræsismáli, sem blaöinu væri kunnugtum, en heföi ekki séö á- stæöu til aö nefna. En þar sem forsætisráöherra sé meðal eig- enda Ræsis hf. og Morgunblaöið hafi veriö fariö aö birta fréttir afsvonefndu „Grjótjötunsmáli” — þá myndi Framsóknarflokk- urinn neyöast til aö beita á sam- starfsflokk sinn i rikisstjórninni þumalskrúfu til aö stööva eöli- legan fréttaflutning Morgun- blaösins. Ljótt ef satt er. . Fréttamennska af þessu tagi er reyndar svo siölaus, aö þaö jaðrar viö aö vera fyrir neöan viröingu siöanefndar Blaöa- mannafélags Islands aö fjalla um máiaf þessu tagi, enda er ó- vist aö nokkur kæri. Þegar ruglaö er saman á þennan hátt frjálsrifréttamennsku og beinni kúgun, þá er ekki einasta veriö aö fremja verknaö, sem er I eðli sinu engu frábrugöinn uppá- tækjum mannræningja eöa fjár- kúgara. Þaö er einnig veriö aö hefta frjálsan og eölilegan fré'tta- flutning. Ólafur Jóhannesson, fyrrum prófessor i lögum, gæti frætt flokksbræður sina um eöli hótana og kúgunar af þessu tagi og hvaöa viöurlög er aö finna viö sliku framferöi I refsilög- gjöfinni. —BS Það eru sjálfsagt fáar þjóðir sem fylgjast af jafn miklum áhuga með aflatölum og við islend- ingar. En hverjir eru það sem gefa upp þær margbreytilegu tölur sem sífellt er verið að þylja yfir landsmenn í fjölmiðlum, og hvernig verða þær til? Þeirra erinda að fá svör við þessum spurn- ingum lögðu blaðamenn Alþýðublaðsins leið sina niður að vigtarskálan- um, sem stendur i ná- grenni Togaraafgreiðsl- unnar. OKKAR STARF ER EKKI MIKILS METIÐ AF YFIRBOÐURUM Jón, hvaö er ég þungur núna? „Viö vigtum allt sem við erum beönir um, hvort sem þaö er lif- andi eöa dautt, en aöalstarfiö hjá okkur i gegnum árin hefur veriö að vigta fisk upp úr togurum og bátum. Nú siðari ár er þaö sífellt að færastivöxt aðvið fáum önnur verkefni svo sem að vigta brota- járnogannað þessháttar,” sagði Sigurður Bachmann, yfirvigtar- maöur,er viö spjölluöum viö hann vitt og breitt um starfiö vogar- mannsins, en Siguröur hefur starfaö sem slikur i 11 ár. „Þaö þykir ekkert sérstakt hjá okkur hérna þó aö viö afgreiðum á milli 60 og 100 bfla á dag, og fyr- ir kemur aö fjöldinn fer allt upp I tvö til þrjú hundruð. Þannig getur þaö veriö á vertiöum þegar mikiö er aö gera, aö sami maðurinn þurfi aö standa vakt heilan sólar- hring. En þaö hefur komið fyrir þegar einhver hefur forfallast. Eru þá engir varamenn sem geta gengiö inn i störf ykkar i forföll- um? „Ekki er nú mikiö um það, þvi til aö hafa heimild til aö stimpla vigtarvottorö veröa menn aö vera löggildir vogarmenn. I ár hefur til dæmis ekki nema einn okkar get- aö tekiö fullt sumarfri”. Löggildir vogarmenn Hvaöa skilyröi þurfa menn að uppfylla til að geta talist löggilt- ir vogarmenn? „Til aö öölast löggildingu verð- ur viðkomandi aö hafa unniö aö minnsta kosti einn til tvo mánuöi viö starfiö, eöa þangaö til yfir- vigtarmaöur telur að hann sé orð- inn nægilega fær i starfi. Þá gefur yfirvigtarmaöur út yfirlýsingu til hafnarstjórans, sem siöan fer fram á þaö viö lögreglustjóra aö viökomandi fái vottorö sem lög- gildur vogarmaöur. Þaö er sem sagt lögreglustjóri sem gefur út vottoröiö.” Hvaö eruö þiö margir sem starfiö sem vogarmenn viö Reykj avikurhöf n? Sigurður Bachmann, yfirvigtar- maður. „I dag erum viö þrir sem vinn- um þessi störf hér við höfnina, þar eð einn er nýhættur, annars erum við aö öllu jöfnu fjórir. Þaö er aö segja, tveir starfa við þessa vigt og aörir tveir viö vigt- ina úti á Granda, og er óhætt aö segja aö þaö sé algjört lágmark. Þá hefur veriö talaö um að setja upp vigt inn viö Sundahöfn, en trúlega veröur ekkert af þvl, þar eö hún mundi tæplega bera sig fjárhagslega, eins og mér hefur veriö sagt aö þessar tvær geri, einfaldlega vegna þess að inn viö Sundahöfn eru ekki næg verkefni fyrir slikt tæki. Annars veröa þeir sem vinna viö vigtun, aö vera fljótir aö af- greiða hvern bil sem kemur, þvi um leiö og einhverjar tafir koma upp, verður fljótt vart viö óþolin- mæöi. Þaö er eins og þessi bööuls- gangur fylgi allri vinnu i kringum fiskinn, — einhverskonar tauga- veiklun. Þaö getur veriö stór vöruflutningabil! hlaöinn vörum. Siguröur færir hér þyngdina niöur i bók. ...eöa þá... Annars hafa menn yfirleitt ver- iö kurteisir i viöskiptum viö okkur þó svo aö þeim liggi lifiö á og þaö eru ótrúlega fáir sem hafa sýnt okkur dónaskap. En ef einhverjir gera það þá reynir maöur aö svara þeim og varast jafnframt aö láta þá eiga neitt hjá sér.” Öxulþungatakmarkanir En vigtið þiö ekki fleira en þaö sem eingöngu viökemur uppskip- un og útskipun? „Jú, undanfarin ár hefur verið gifurlega mikiö aö gera bæöi á vorin og haustin i sambandi viö öxulþungatakmarkanir á vegum. Þá hafa komiö til okkar vöru- flutningabilstjórar og látiö vigta bfla sina, til aö ganga úr skugga um hvort þeim sé leyfilegt aö fara meö þá út á þjóövegina. Einnig til að sannprófa hvort þeim hafi ver- iö sagt rétt til um þyngd þeirrar vöru sem þeir hafa veriö beönir fyrir.” Hvaö vigtiö þiö nákvæmt hér? „A þessari vigt sem tekur 30 tonna hámarksþunga vigtum viö venjulegast upp á tiu kg , þó svo aðhægtséaö vigta alltaö einukg. Þaö tekur þvi ekki aö vigta upp á meiri nákvæmni, þvi vigt stórra bila t.d. er mjög breytileg eftir þvi hvort veður er þurrt eöa blautt. Mismunurinn á vigt sama bilsins getur verið allt aö 300 kg eftir þvi hvort hann er vigtaður i Jón Stefánsson stendur við vigtina. Maður heldur sambandi við sjómennskuna” - segir Jón Stefánsson, fyrrum yfirvigtarmaður Við hittuin að máli Jón Stefáns- son, þar sem hann var i grið og erg að vigta bila, sem þar bar að. Jón er fyrrum yfirvigtarmaður. en er hættur fyrir aldurssakir. H- ann hefur leyst af i sumar, vegna sumarfria. Heldur góðum samböndum við atvinnulifið. Jón er mjög ánægður með þessa vinnu, segir að hún sé lif- andi og skemmtileg, þarna geti menn haldið sambandi við gömlu vinnuna sina, sjómennskuna og hafnarvinnuna. Jón var áður sjómaður, stýri- maður og skipstjóri, en vigtar- maður var hann i 15 ár. Vinnan er nokkuð bindandi, að sögn Jóns, oft þarf að vinna á kvöldin, um nætur og um helgar. Það væri þó ennþá meira bind- andi á vigtinni vestur á Granda þvi vigtarmaðurinn þar þarf helzt alltaf að vera reið’ubúinn, þvi hann vigtar aflann úr smábátun- um og þeir koma inn allan sólar- hringinn. I hverju felst vinnan. Við spurðum Jón, i hverju vinn- an fælist aðallega. „Til okkar koma bilar frá hin- um ýmsu fyrirtækjum og biðja okkur að vigta bilana. Það geta verið bilar með fiskfarma, bilar með kjötvörur. bilar frá varnar- liðinu o.s.frv. Fyrst vigtum við bilana tóma þegar þeir koma, siöan þegar búið er að ferma þá. Þá drögum við töruna. þ.e. vigt bilsins, þegar hann er tómur, frá þyngd bilsins með farminum, þá er kominn þyngd vörunnar. Svo skrifum við nótur fyrir þessu öllu. Nákvæmni vigtarinn- ar er sögð vera eitt kiló, en við vigtum helzt aldrei i smærri ein- ingum en tiu kg.” Þorskurinn uppistaöan. Úr hvaða skipum hafið þið aðallega vigtað i dag? „Allur fiskurinn, sem komið hefur i dag. er Ur togaranum Karlsefni. Hann kom inn með 160-70 tonn. Aflinn er karfi, ufsi og smávegis af steinbit, en aðal- lega þó þorskur enda vigtum viö langmest af þorski. Til gamans má geta þess," sagði Jón að lokum”, að frá ára- mótum til 1. september, hafa togararnir landað alls 135 sinn- um, og aflinn sem þeir hafa vigt að Ur þeim, var alls 21250 tonn.” ATA rigningu eða þurru veðri. Einnig er mismikið af oliu á tönkunum, svo þaö segir sig sjálft aö þaö er Ut i hött aö vigta nákvæmar en sem svarar tiu kg til eöa frá. Þó vigtum við upp á kg ef við erum sérstaklega beðnir um þaö. Þá getur pallurinn á vigtinní þyngst allt aö 150-200 kg. i' rign- ingum svo viö veröum alltaf ann- að hvort aö gera ráö fyrir ákveö- inni aukningu, eöa aö stilla vigt- ina upp á nýttl’ Aö endingu.Sig- urður, er þetta vel launaö sfarf? Nei, okkar starf virðist ekki vera mikils metiö af yfirboöurun- um, alla vega bera launin þaö ekki með sér. Þó svo aö milljarða verömæti fari hér i gegn og aö hlutur sjómanna sé eingöngu greiddur eftir vigtarnótum. —GEK/ATA ab. myndir ATA

x

Alþýðublaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.