Alþýðublaðið - 21.12.1976, Blaðsíða 14

alþýöu-
Þriðjudagur 21. desember 19761 fa»aðió
Nýjar bækur
„FÁTÆKT FÓLK”
Æviminningar Tryggva Emilssonar
verkamanns
Út er komin bókin
,,Fátækt fólk” eftir
Tryggva Emilsson. Er
þetta fyrsta bindi ævi-
minninga Tryggva.
A bókarkápu segir svo:
„Tryggvi Emilsson er fæddur i
Hamrakoti viö Akureyri áriö
1902. Sex ára missti hann móöur
sina, henni blæddi út eftir
niunda barn sitt, og faöir hans
varð að láta næstum öll börnin
frá sér vegna fátæktar.
Eftir 2 1/2 árs dvöl hjá móður-
bróöur sinum, varö Tryggvi aö
fara til vandalausra. Hann lenti
i mjög illri vist, sem heföi ef til
vill riöið honum aö fullu, ef faðir
hans heföi ekki tekiö hann til
sin, en siöan fylgdust þeir aö,
fyrst á Akureyri, siðan viö bú-
hokur d tveim jörðum i öxna-
dal.
Fátækt fólk er saga örbirgö-
ar, umkomuleysis og misskipt-
ingar jarðneskra gæöa. En jafn-
framt ber bókin i sér kveikju
þeirra stéttaátaka sem i hönd
fóru og varð meginefni næsta
bindis.
Hér er einnig aö finna fágæta
lýsingu á tiöaranda i snauöum
sveitasamfélögum þessa tima,
að ógleymdu vaknandi
vitundarlifi ungs og næms
drengs, i skauti fagurrar og si-
breytilegrar náttúru, þar sem
ýmsar verur eru á ferli sem
ekki verða skýrðar”.
Útgefandi bókarinnar er Mál
og Menning. —JSS
HAUSTSKIP
- Björns Th. Björnssonar, 2. útgáfa
Út er komin á vegum Máls og
menningar önnur útgáfa bókar
Björns Th. Björnssonar, Haust-
skip, en bókin kom fyrst út i
fyrra og seldist þá upp.
Haustskip er heimildasaga
sem gerist á átján ára timabili,
frá 1745 til 1763. Þar eru dregin
fram örlög hátt á annað hundr-
að manna sem fluttir voru meö
haustskipum i danskan
festingarþrældóm eöa spuna-
hús. Liggja slóöir þessa fólks
um allt Isiand, um Kaupmanna-
höfn og loks noröur á Finnmörk,
þangað sem allir islenzkir fang-
ar voru fluttir nauöugir voriö
1763.
Saga einstakra manna, ýmist
harmsöguleg eöa skopleg, teng-
ir sögusviðið saman og kynnist
lesandinn jafnt valdsmönnum
sem almúgafólki, i myndrikri
umgerð 18. aldar.
Fjölmargar af heimildum
sögunnar hafa hvergi komiö
fram áöur og fylla nær óþekkt
rúm islenzkrar atburöa og per-
sónusögu.
Bókin skiptist i 35 kafla og
prýöa hana margar pennateikn-
ingar.skjalamyndir, kort og siö-
ur úr Þræiaruilu Stokkshússins.
Thor Vilhjálmsson
Isafold hefur gefiö út nýja
skáldsögu eftir Thor Vilhjálms-
son, og nefnist hún Mánasigö.
Bók þessi sem er rúmar 380
siöur.er 14. bókin sem út kemur
eftir Thor Viihjálmsson, auk
þýðinga og leikrita.
A bókarkápu gefur aö lesa
meðal annars; „Segja má, aö
Mánasigð séeinhver viöamesta
bók Thors Vilhjálmssonar til
þessa dags. Þaö er margslungið
verk og leikur höfundur þar á
ýmsa strengi.
' ■■■■■■■■:■ ■ \> 'I
-l' '.' hntlin fírynjúfftSttir
MATTI PATTI
MATTI PATTI
Ný bók eftir Önnu Kristínu Björgúlfsdóttur
Bókaútgáfan Hergill sf. hefur
gefið út barnabókina Matti Patti
eftir önnu Kristinu Brynjólfs-
dóttur. Þessi saga var að mestu
skrifuö fyrir sjónvarpiö og birt-
ist sem framhaldssaga i Stund-
inni okkar i nóvember og des-
ember 1970. Bókin er mikið
myndskreytt og eru myndimar
þærsömu og birtust i sjónvarps-
þáttunum. ólöf Knudsen teikn-
aði.
Sagan segir frá Matta Patta,
hvítri mús, og vinum hans og
ýmsu þvi sem þeir taka sér fyrir
hendur. Matti Patti er duglegur
og framtakssamur og eignast
marga vini, þeirra á meöal álf-
inn Topp.
Matti Patti er þriöja bók önnu
Kristinar Brynjúlfsdóttur. Aður
hafa komið út eftir hana
Bangsabörnin og Bangsabörnin
i Hellalandi.
Tvær bækur frá Leiftri h.f.:
UNDIR FÖLSKU FLAGGI « ANNA
Leifturh.f. hefur sent
frá sér bókina UNDIR
FÖLSKU FLAGGI eftir
Louise Hoffman, i þýð-
ingu Hersteins Páls-
sonar.
A bókarkápu segir aö Louise
Hoffman sé af þýskum ættum
eins og eftirnafn hennar gefi til
kynna. Louise Hoffman er fædd
á trlandi, ólst þar upp og hefur
lengst af búiö þar i landi. Irland
og öriög fólks þar hafa alltaf
verið helsta yrkisefniö hennar
og þess vegna hafa bækur henn-
ar notið sérstakra vinsælda þar,
en annars er hún mikill uppá-
halds höfundur ungra stúlkna á
Bretlandseyjum yfirleitt.
Anna
Leiftur h.f. hefur einnig sent
frá sér bókina Annaeftir David
Reed i þýðingu Hersteins Páls-
sonar. 1 dómi um bók þessa i
The Times segir m.a.:
„Sú skoðun, að geöklofi kunni
aö vera heilbrigö viöbrögö
gagnvart vitfirrtu samfé-
lagi....hefur oröiö aö sæta tals-
veröri gagnrýni upp á siökast-
ið... David Reed sem er dulnefni
höfundar, hefur ritaö hrottalega
læsilega lýsingu á tilraunum
sinum tilaölækna andlega bilun
konu sinnar heima með hjálp
samúðarfulls en duglauss lækn-
is, sem fór að kenningum
Laings — auk ýmissa starfs-
manna „samfélags” hans, sem
vildu að visu vel — og þeim

hörmungum, sem i kjölfariö
fylgdu og virtust óumflýjanleg-
ar...”
í ritdómi i Sunday Times
segir:
„Þetta er snilldarleg frásögn
af misheppnaöri tilraun á sviöi
geöklofa...Hér er um að ræða
snjöllustu lýsingu á geðveiki
sem ég hef lesiö siöan Laing
fjallaöi um Mary Barnes — bók
sem mun ýta við manni í
draumi...”
JÓHANN M. BJ/tKNASOIM
f RAUOÁR
DALIMUIM
I Rauð-
árdalnum
Flestir islendingar þekkja
vestur-islenska rithöfundinn
Jóhann Magnús Bjarnason og
bækur hans Brasiliufarana,
Eirik Hansson.Vornætur á
Elgsheiöum og Haustkvöld viö
hafiö.
Nú hefur Bókaútgáfan Edda á
Akureyri sent frá sér fimmtu
bókina og nefnist hún 1 Rauðár-
dalnum. Er bókin full af ótrú-
legustu ævintýrum, lifsfjöri og
leyndardómum, en sumariö
1975 var hún lesin i útvarpi.
ISADORA
Meðal jólabóka á markaðin-
um i ár er bókmenntaverkiö
Isadora eftir brezku skáldkon-
una Ericu Jong.
I bókinni fjallar höfundur af
næmleik og skilningi um sálar-
flækjur ungrar konu, sem ekki
hefur stjórn á dagdraumum
sinum, og lendir þvi I hinum
fjölbreytilegustu ævintýrum og
alls konar skakkaföllum.
A leiö til Vinarborgar, þar
sem Isadora ætlar aö sækja þing
sálfræöinga, ásamt manni
sinum er kinverskur geölæknir.
Þar hittir hún frjálslyndan sál-
greini, og viröist hann holdi
klædd draumsýn hennar. Hann
tælir hana frá bóndanum i
„skemmtitilveruflakk” um
Evrópu.
Feröin reynist vera för aftur i
timann, og um leið eins konar
umstokkun til nútimans.
Útgefandi er Ægisútgáfan, en
Óli Hermannssá um þýöinguna.
UTIVlSTARFEROiP
Þriöjud. 21.12.
Stjörnuskoöun (ef veöur leyf-
ir) á sólhvörfum. Hafiö sjón-
auka meö. Einar Þ. Guðjohn-
sen leiöbeinir. Mæting kl. 21
viö gamla golfskálann. Fritt.
Aramótaferö i Herdisarvik
31/12. Fararstj. Kristján
Baldursson. Farseölar á skrif-
stofunni Lækjarg. 6, simi
14606.
Útivist.
Auö'ýáenfiur 1
AUGLVSINGASIMI
BLADSINS ER
14906
Tækni/Vísindi
I þessari viku: Köfnunarreflexinn
A ári hverju finnast þúsundir
ungbarna látin I vöggu sinni, án
nokkurs merkis um sjúkdóma
eöa slys.
Þaö kemur stundum i ljós viö
rannsókn á mönnum, sem álitið
er aö hafi dáiö úr kransæða-
stiflu, aö æöar þeirra eru alls
ekki stiflaðar
Þaö kemur einnig. fyrir öðru
hverju aö mjög góöir sundmenn
drukkna án sjáanlegrar ástæöu.
Oftast er sökinni skellt á
„krampa”.
Svo furöulegt sem þaö kann aö
viröast hafa rannsóknir á selum
nú siðasta áratuginn leitt rök aö
þvi aö orsök þessara dularfullu
dauödaga, sem aö framan er
getiö megi rekja til þess aö I
manninum sé enn flókiö kerfi
tauga, köfnunarreflexinn.