Alþýðublaðið - 12.12.1981, Blaðsíða 12

12
Laugardagur 12. desember 1981
Viðtal við Jens Guðjónsson
gullsmið um
islenskan skartgripastil og sýningar erlendis
eftir
guðlaug tryggva
karlsson
Islenskir skartgripir hafa vakiö
athygli erlendis meöaí annars
vegna sýningu sem við nokkrir
gullsmiðir vorum þátttakendur i
fyrst i Sviþjóð, en hefur nó veriö
sett upp i Danmörku. I Sviþjóð
voru ellefu sýnendur og þar af
þrir gullsmiðir en tuttugu og fjór-
ir sýnendur eru á sýningunni i
Danmörku þar af fjórir gullsmið-
ir. Að öðru leyti hafa islenskir
gullsmiðir ekki verið mikið á
feröinni erlendis og hafa þvi ekki
haft mörg tækifæri til að koma
verkum sinum á framfæri. Viö
virðumst þó koma eitthvað á
óvart eftir ritdómum að dæma.
Um útflutning á skartgripum
héöan er ekki aö ræða þvi verk-
stæðin eru smá og auk þess hafa
flestir gullsmibir verslun meö
verkstæðinu. Segja má að flestir
hlutir séu handsmiðaðir en af
þeim sökum er framleiðslan dýr-
ari en ella. tslenskír guilsmiðir
vinna svo aö segja eingöngu fyrir
innanlandsmarkað en sá markað-
ur hefur stækkað verulega með
ingarhóp. Einnig getur listamao-
urinn óskað eftir þátttöku og
sendir þá myndir af verkum sin-
um svo sýningaraðilinn geti
kannað getu hans og færni. Þá
kemur það fyrir að bent er á ein-
hvern listamann sem listfræðing-
ur eða þekktur listamaður eða
sýningaraðili hefur álit á og vill
koma á framfæri.
Til er fjöldinn allur af sýningar-
aðilum og hafa flestir þeirra sölu-
búðir sem ganga undir nafninu
galleri. Mér veittist sá heiður að
sýna i einu siíku sem er i Osló.
Einhver sagði mér að i Osló einni
saman væru um hundrað galleri,
en vafalaust hafa flest þeirra ver-
ið fyrir hina frjálsu list, málverk
og grafik.
Frumkvæði sýningarhaids
erlendis er að lang mestu leyti
komið frá öðrum aðilum en gull-
smiðunum sjálfum.
Tll dæmis var sýningin i
Hasselbyslott i vetur og sem sett
var upp og hönnuð af Stefáni
Snæbjörnssyni arkitekt tilkomin
Málefni islensk iönaðar eru
mjög á döfinni um þessar mundir.
Mikill innflutningur erlends iðn-
varnings setur atvinnugreininni
skorður. Sumir iðnrekendur virð-
ast þó alltaf standa upp úr hvern-
ig sem vindar blása. Við tókum
cinn slikan Uli, Jens Guðjónsson
gullsmið og spurðum fyrst um
stöðu gullsmlðagreinarinnar á
tstandi.
Jens sagði að innflutningur
erlendra skartgipa hefði stórauk-
ist á siðustu árum, en þvi fylgdi
sú hætta að gullsmiðir snéru sér i
auknu mæli að verslun og smiðin
væri látin sitja á hakanum. Von-
andi væri þetta tlmabundið.
Gullsmiðir hafa rætt þessi mál
og hvatt til sýningarhalds á ný-
smiði en þaö er öflugasta leiðin að
kalla fram sameiginlegt átak og
áhuga gullsmiða á faginu.
óneitanlega þætti mönnum
leiðinlegt ef guli- og silfursmíði i
landinu lenti i slikum öldudal að
seinna meir sæjust litilsem engin
spor eftir þetta timabil. Þó væri
Jens Guðjónsson við vinnu sina,

1'I -1 ■■%>?/''iZC:\ 1
þetta óneitanlega timi tækifær-
anna eins og vissulega væri hægt
að kalla undanfarið góöæri. Jafn-
af áhuga forstjórans á þeim stað
Birger Olson og islensku gull-
smiðunum siðan boðin þátttaká.
auknum ferðamannastraumi. A hliö og það er auglýsinga- og sölu-
'sölusýningum erlendis eins og t.d. mennskan. An þessa þáttar verð-
sýningum f Kaupmannahöfn,sem urekki um neina verulega sölu að
Sýnishorn af þeim munum sem valdir hafa verið frá Jens á stóru norrænu sýninguna, scm verður i
Bandarfkjunum næsta haust.
Þegar sýningin for svo til Dan-
merkur var það fyrir aðstoð Ann
Sandelin forstjóra Norræna húss-
ins að við gátum tekið þátt i
henni. Hér virðist þvi norræn
samvinna hafa átt hlut að máli
ásamt tengilið okkar og ráðgjafa
Stefáni Snæbjörnssyni.
mt/Bm fk&xKl *' * v
Nokkur orð að lukum Jens?
Eg gæti kannski nefnt bréf sem
ég fékk i sumar frá ttaliu. Þar var
boðið til ráðstefnu á vegum
heimssambands listiðnaöar-
manna sem heitir á itölsku Ccntro
mondiale della culture artigiana.
Þetta er tveggja daga ráöstefna
og fer hún fram dagana 12. og U
þ.m. i Feneyjum. Samkvæmt
bréfinu er það markmið ráðstefn-
unnar að efla tengsl listiðnaðar-
manna á timum þegar listiðnaður
á I vök að verjast. Undir þessa
herhvöt finnst mér að við islensk-
ir guUsmiðir eigum að taka.
G.T.K.
ræöa, en hún er kosnaðarsöm og <■
fyrir fámenna stétt eins og gull- b|A.
smiði er kostnaðurinn að sjálf- ||gfm. -JHj
sögðu enn tilfinnanlegri. .aÉS
Gjaldeyristekjur af greininni jÆt
eru þvi svo að segja eingöngu ÆZ
fyrir sölu til erlendra feröamanna
hér en erlendi ferðamaðurinn
scm vanist hefur fjölbreyttri gull-
og silfurvöru á feröum sinum um f |||igji| ,lí'} E'-
heiminn kaupir ekki skartgripi L ‘ÆBBfvm"- ■
hér nema þeir séu sérstæðir, hafi ■
fagiegt yfírbragð og séu einhvern
hátt öðruvisi en tiðkast i heima- ■■Hr HHImIÍÍ
landi þeirra. lÉÉiðÍL _
Hvers vegna leggja þá Islenskir jH
gullsmiðir það erfiðí á sig að sýna HPMMlHiawO ^'ÉIÍÍBbM
erlendis? ^
Allir hafa þörf og löngun til að
reyna krafta sina og getu, og þvi &S
fremur sem sá eða sú hefur haft
tækifæri eða löngun til að þjálfa
sig, er sótt á brattann. Hvað sýn-
ingahald varðarer venjulega um Hálsmen frá Jens undir áhrifum
boö að ræða um þútttöku i sýn- frá Vikingaöld.
A sýningu i Bella — Center i Kaupmannahöfn. Sænski sendiherrann
er að skoða sýningunj (yst til vinstri) ásamt Konráöi Axelssyni
sölufuiltrúa, Jens og sendiherrahjónunum I Kaupmannahöfn,
Sigurði Bjarnasyni og frú.
framt væru aldrei fieiri guilsmið-
ir en nú i stétfínni.
Skartgripir frá þér Jens og
fleiri Isienskum gullsmiðum hafa
vakið athygli eriendis. Er mikill
markaöur fyrir islenska skart-
grlpi eriendis?
ég tók þátt i 4 eöa 5 ár i röð átti ég
i samkeppni við framleiðendur
sem fjöldaframleiddu með til-
heyrandi verkaskiptingu og
annarri hagræðingu vélamenn-
ingarinnar.
Útflutningur hefur einnig aðra