Vísir - 23.04.1971, Blaðsíða 8

V í S I R . Föstudagur 23. aprfl 1971
Otgefandi ReyKiaprem nl
Framkvæmdastióri Svetnn R Eyjóllsson
Ritstjóri • Jónas Kristjánsson
Fréttastjón Jóij Birgit Pétursson
Ritstjórnarfulltrói Valdimar H lóhannesson
Auglýsingastjóri: Skúli G. Jóhannesson
Auglýsingar Bröttugötu 3b Slmar 15610 U660
Afgreiðsla Bröttugötu 3b Slmi 1166C
Ritstióm ■ Laugavegi 178 Slmi 11660 f5 Itnur)
Askriftargjald kr 195.00 á mánuði innanlands
F lausasölu kr 12.00 eintakið
Prentsmiðja Visis — Edda ht
Atvinnumenn / tennis
'X'ennisboltinn hefur verið tákn síðustu viðburða í
samskiptum Kína og Bandaríkjarma. Þessi bolti
skoppar ekki á leikborðinu af tilviljun einni. Skoppi
hans er stjórnað af atvinnumönnum í íþróttum heims-
stjómmálanna. Hvert högg er þaulhugsað leikbragð
í keppni stórveldanna um áhrif í Asíu.
Atlantshafsbandalagið setti takmörk fyrir útþenslu
Sovétríkjanna í vestur nokkru eftir stríð. Bandaríkin
hindruðu útþenslu Kínverja í austur. Deilur um Berlín
og Kóreustríðið voru táknræn í þessum efnum. Hins
vegar hafa aldrei skapazt greinilegar línur sunnan
landamæra stórvelda kommúnismans. Suðaustur-
Asía er enn vettvangur átaka. Sama máli gegnir um
Mið-Austurlönd sunnan landamæra Sovétríkjanna.
Hernaðarátök eiga sér nú stað í átta af þeim tólf
ríkjum í Suður- og Suðaustur-Asíu, sem kommún-
istar ráða ekki. Á Indókínaskaganum geisar styrjöld
í Suður-Víetnam, Laos og Kambódíu, sem kunnugt er.
í Thailandi, Burma og Malasíu eru flokkar skæruliða
athafnasamir með stuðningi frá Kína eða Norður-
Víetnam. Síðustu vikurnar hafa fréttir greint frá borg-
arastyrjöldum í Pakistan og á Ceylon.
Þá eru aðeins ótalin fjögur ríki á þessu svæði. Það
eru dvergríkin norðan Indlands, Nepal og Bhutan og
Singapore á Malakkaskaga og síðast en ekki sízt Ind-
land. í þessum fjórum ríkjum einum geisar ekki styrj-
öld þessa dagana.
Á sama hátt geisar „eilíf styrjöld“ í Mið-Austur-
löndum, svo sem kunnugt er.
í þessum tveimur heimshlutum hafa stórveldin um
langt skeið háð harða hildi um áhrif. Þarna hafa ekki
orðið til nein skýr „landamæri milli stórveldanna.“
Vafalaust ber að líta á þátttöku Bandaríkjanna í
Víetnam sem tilraun til að „fá landamæri“ í Suðaust-
ur-Asíu. Þetta virðist ekki munu takast um sinn. Að
minnsta kosti bendir flest til að þau „landamæri“
verði sunnar og vestar en Bandaríkjamenn ætluðu.
Samtímis hafa Bretar mestmegnis yfirgefið þetta
forna valdasvæði sitt. Á hernaðarmáli mætti segja, að
Bretar hafi hörfað og séu að undirbúa nýja vamar-
línu á Indlandshafi og við Suður-Afríku. Brezka
stjórnin virðist stefna að því að efla flota Suður-
Afríku í þessu skyni.
Sama máli gegnir um Frakka, sem Iengi réðu Indó-
kína. Áhrif þeirra em nú lítil sem engin í þessum
heimshluta.
Kínverjar seilast nú æ lengra inn á þetta svæði. Það
er vegna þess, að þeir telja sjálfa sig sterkari en áður,
að þeir sýna vinarhót. Þeir hafa stóraukið hemaðar-
mátt sinn með öflugum eldflaugum. Þeir hafa kom-
izt upp með það að storka Sovétríkjunum í hvívetna.
Því þreifa þeir nú fyrir sér með nýjum aðferðum.
Á þetta er ekki bent Kínverjum til lasts. En það eru
atvinnumenn við tennisborðið.
Nixon hefur tilkynnt hraðflutning bandariskra hermanna frá Víetnam. Hlér sést hópur
þeirra stíga um borð í flugvél á heimleið.
Kanar fara heim
¥ sjónvarpsræðu sem Nixon
forseti flutti fyrir nokkru
til bandarísku þjóðarinnar gerði
hann ýtarlega grein fyrir gangi
styrjaldarinnar í Víetnam og
skýrði frá áætlunum um brott-
flutning bandarísks herliðs og
tímamörkum á flutningunum.
Kjami boðskapar hans var sá,
að núna 1. maí hefst hraðari
brottflutningur hersins en
nokkru sinni fyrr Munu 14,300
bandarískir hermenn verða
fluttir á brott frá Víetnam á
hverjum mánuði til áramóta.
Um næstu áramót er áætlað, að
aðeins verði eftir í Vfetnam um
184 þús. bandarískir hermenn
samanborið við 543 þúsund, þeg
ar liðið var fnest um mitt árið
1969. Fyrir utan þessa .föstú á-
ætlun er látiö að því liggja að
á næsta ári hrökkvi talan niður
í 50 þúsund.
,,Hér eru þau stórtíðindi aö
gerast að Bandaríkin eru aug-
sýnilega á skömmum tíma að
draga sig út úr styrjöldinni í
Vfetnam. Og þá getur brugðið
til beggja vona, hverjar afleið-
ingarnar verða. Munu kommún-
istarnir í Norður-Vietnam þá
hafa bolmagn til að sölsa undir
sig allt landið og gleypa þar
með Kambodju og Laos, eða
mun Suður-Víetnömum vaxa
svo fiskur um hrygg, að þeir fái
staðið sig gegn áleitni hinna
valdagráðugu kommúnista f
Hanoi?
í ræðu sinni rökstuddi Nix-
on þennan örvaða brottflutning
aðallega með þremur röksemd-
um. Hann lýsti því yfir, að
svokölluð „Víetnamísering“
styrjaldarrekstursins hefði tek-
izt með afbrigðum vei, þ.e.
komið hefði í ljós, að her
Suður-Víetnama væri vandanum
vaxinn. ! öðru lagi þakkaði
hann þetta hernaðaraðgerðun-
um í Kambodju á sl. ári og loks
í þriðja lagi hernaðaraðgerðun-
um í Laos í síðasta mánuði.
Með þessum þreföldu aðgerðum
taldi hann að tekizt hefði að
búa svo um hnútana, aö öryggi
Suður-Víetnam væri ekki ógnað
sem áður og því væri ekki leng-
ur eins mikil þörf fyrir atbeina
Bandaríkjanna til aö bægja hætt
unni frá.
TTm þessa ræðu og yfirlýs-
ingar Nixons hafa síðan
verið mjög skiptar skoðanir.
Margir telja hann alltof bjart-
sýnan og líta svo á, að ákvarð-
anir hans byggist ekki á hinu
raunverulega ástandi í Víetnam,
heldur á hinni pólitísku þörf
heima f Bandaríkjunum. Eink-
um er sagt, að margir herfor-
ingjar í Víetnam hristi höfuðið
yfir þessum furðulegu tíðindum
og telji, aö svo stríður brott-
flutningur muni ofurselja iand-
ið kommúnistum,
Um röksemdir Nixons má þó
að vísu segja, að hin svokall-
aða Víetnam’isering hefur geng-
iö betur en nokkurn óraöi fyr-
ir, þegar hún hófst af alvöru
fyrir tveimur árum. Áður fyrr
vantreystu Bandarikjamenn
jafnan heimaþjóðinni til nokk-
urra átaka og leiddj meðal ann-
ars af því, að þeir létu banda-
rískt herlið vasast í öllu, en
höfðu ekki fyrir að útbúa víet-
namskar hersveitir með nýtfzku
vopnum, heldur hentu f þær
kolryðguöum og" gömlum
vopnaleifum. Svo leiddi hvað
af öðru lítið baráttuþrek og
vantraust heimamannanna.
1%/Teð Víetnamiseringunni hefur
1 J' þetta án efa gerbreytzt.
t>aö er fyrst og fremst þessu
að þakka, að tekizt hefur að
fjarlægja styrjöldina frá breið-
um byggðum Suður-Víetnams.
Nú heyrist yfirhöfuð hvergi um
hernaðaraðgerðir í öilu landinu,
nema á örlitlu horni nyrzt, sem
næst er bæli koramúnistanna í
Norður-Vfetnam. Skemmdar-
verk, sprengjutilræði og eld-
flaugaárásir, sem voru næstum
daglegt brauö fyrir nokkrum
árum, þekkjast þar varla leng-
ur. Það þótti líkast stórtiðind-
um, að ein eldflaugaárás var
nýlega gerð í Danang. Slíkt
hafði þá ekki komiö fyrir I
marga mánuði. Þetta er stað-
reynd, sem verður ekki neitað
að þrátt fvrir allverulega fækk-
un Bandaríkjaliðs á síðustu
tveimur árum. þá er nú búið
að fjarlægja styrjaldaraðgerðlr
úr húsi Suður-Víetnama. Hitt er
annað mál, að hættumar geta
enn vakað fyrir bæjardyrunum.
Þaö er auövelt að vera vitr-
arj eftir á, en nú sjá menn það
almennt, að hernaðarrekstur
Bandaríkjamanna mörg undan-
farin ár, þegar þeir viidu sjáif-
ir vasast í öllu var aiveg
fávíslegur, en þannig hafa
Bandaríkjamenn oft sýnt sig í
átökum og afskiptum af mál-
um í öðrum löndum og í styrj-
öldum sem þeir hafa háð í öðr-
um álfum, að þeir misskilja og
vanmeta viðfangsefni og getu
heimamanna til aö leysa þau.
Allt virðist smátt f þeirra aug-
um. nema það sem kemur frá
Missisippi eða Texas. Sinn þátt
í þessu áttj sjál'fsagt þáverandi
yfirforingi Bandaríkjamanna
Westmoreland að nafni, en sá
sem hefur tekið við af honum,
Abrams, virðist hafa verið öllu
skynugri, þó breyttar aðstæður
hafi sjálfsagt líka átt sinn þátt
í að stefna honum inn á þessa
braut.
T Tm annað atriðið verður held-
^ ur ekki deilt lengur, að að-
gerðirnar í Kambodju í fyrra.
hafa haft gríðarmikil áhrif til
að treysta aðstöðu Suður-Víet-
nama. Áður en þær voru fram-
kvæmdar virtist aöstaða Suður
Víetnama vonlaus. Slíkj- kom
ekki beinlínis við hernaðargetu
Suður-Víetnama, heidur var sú
taflstaða sem myndaðist fvrir
kommúnista í Kambodju ó-
viðunandi fyrir öryggi
Suður-Víetnam. — Slíkt hef-
ur aldreí þekkzt í nokkurri ein-
ustu styrjöld fyrr, að árásarher
gætj haft stöðugt skjól, þaðan
sem hann framkvæmdi marg-
víslegar harðvítugar árásir og
skipulagði birgðaflutninga til
styrjaldarreksturs víðs vegar i
Suður-Víetnam. En taflregiurn-
ar voru lengi þær, að aldrei
mátti neitt hagga við þeim eða
trufla bá f árásarbækistöðvun-
um
Það er nú sýnt. svo ekki verð-
ur um villzt, að kommúnistar
voru sviptir þessari sérstöku