Alþýðublaðið - 05.09.1963, Side 15

svuntan og einkennisbúningur-
inn var eins og gerður fyrir hana
og ég vissi, að hún unni starfi
sínu á sjúkrahúsinu einlæglega.
Hún var ein þessara fáu kvenna,
sem eru fæddar til að hjúkra.
Marga langar tii að líkna mann
kyninu — andinn er reiðúbúinn
— en holdið er of veikt til þess
að standast það erfiði, sem þessu
fylgir. En Janice aftur á móti
var fílelfd, þótt líkaminn væri
smár og barnslegur, — og ég hef
séð hana lyfta gömlum ístrubelg
eins og hann væri þriggja ára
barn, — án þess að blása úr nös.
Við hvísluðumst svolítið á, þeg
ar yfirhjúkrunarkonan var búin
að snúa baki við okkur, en arn-
frán augu hennar virtust hafa séð
allt á svipstundu.
Mér þykir leitt, að ég gat
ekki beðið eftir þér sagði Janice
fljótmælt og strauk nokkur hár
upp frá enninu undir stífaða kapp
ann. Ég varð að gefa yfirhjúkr
unarkonunni skvrslu, áður en ég
fór á vakt svo að ég fór snemma
að heiman. Ég er á Storkinum
þessa vikuna og Thorp hjúkrun
arkona vildi skipta við mig af því
að systir hennar á von á fyrsta
barni sínu einhvern daginn og
liana langaði til að hjúkra henni.
Yfirhjúkrunarkonan vildi ekki
heyra á það minnzt eins og ég
vissi. Hvernig líður mömmu
þinni?
_ Ekki of vel, sagði ég snöggt.
Komdu í kvöld og við skulum
sníða þetta pils handa þér. Snið
in voru að koma. Er nýi læknir-
inn kominn?
Hún hristi höfuðið, í sama bili
kom vökusystirin pg Janice hrað-
aði sér burt. Ég fór upp til mín
og fór í gegnum bréfin, sem lágu
á borðinu. Allir uppskurðarsjúkl
ingar, máttu óska sér sérstakra
bóka eftir aðgerð, en þetta voru
forréttindi. sem hinir nutu ekki.
Þetta jók á sporin mín, því að
auðvitað höfðum við sérstaka út-
lánsdaga, en við höfðum liaft það
að reglu, að uppskurðarsjúkling
ar nytu þessara forréttinda,
hvort sem var að nóttu eða degi.
Ég leitaði uppi þær bækur, sem
beðið var um og gætti þess vel
að velja engar þær bækur, sem
valdið gætu -óróa sálarinnar eða
ýft upp sár þess, sem þegar
liefði veikzt og daprazt af ótta
og æsingi, en raðaði hinni „hollu
lesningu" í stafla eftir deildum.
Ég átti fyrir höndum langa
ferð með þessar bækur síðar um
daginn, en fyrst varð að skrá þær
í útlán, útbúa lánskort og svo
framvégis. Þetta var á miðviku-
degi og ég man, að ég átti að
fara á barnadeildina um kvöldið
og útbýta dýra-, teikni,- og
myndabókum til bamanna. Mér
þótti alltaf gaman á miðvikudög
um, þótt þeir væru oft á tíðum
erfiðari en sex venjulegir dagar
af þeirri einföldu ástæðu, að ekk
ert barn vill fyrstu bókina, sem
þú býður því. Öll vilja þau skoða
allar bækumar, sem em á boð-
stólum og svo kemur vandinn að
velja. Ég varð líka yfirleitt að
halda yfir þeim smá tölu til þess
að hvetja þau til að fara vel með
bækur, sem þau ættu ekki. —
Bækur eru vinir, sem koma til
okkar og skemmta okkur, þegar
við emm einmana, þreytt eða
veik, sagðí ég alltaf. Og ef þær
eru góðar við okkur, verðum við
að vera góð við þær, — er það
ekki? Eigum við að sjá, hvað við
getum haldið bókunum okkar
hreinum og fínum þessa viku?
Næst, þegar ég kem veiti ég þeim
vcrðlaun, sem bezt fer með bók-
ina sína.
Ég vahn baki brotnu allan
morguninn og ákvað að sleppa
hádegisverðinum í borðsalnum ég
var með svolítið nesti, því að
ég'vissi, áður en ég fór að heim
an, að miðvikudagarnir voru oft
erfiðir, — nú settist ég r.iður til
að maula brauðsneiðarnar og
lagði fæturna upp á bókastafla
og sökkti mér niður í nýja sögu
eftir eftirlætishöfundinn minn.
En allt í einu opnuðust dyi-nar
og ungur maður í hvítum slopp
birtist í gættinni.
Það voru alltaf einhverjir stúd
entar að koma eða fara frá Red-
stones, svo að ég kynntist eng-
um þeirra vel, stundum voru þeir
jafnvel farnir, áður en ég vissi,
hvað þeir hétu. Ég man, að ég
sneri mér við og leit á þennan
mann.
Hann var í meðallagi hár,
mjög dökkur á brún og brá með
óvenjulegan alvörusvip á sól-
brenndu andlitinu. Ég veit ekki,
hvort ég brosti eða ekki, — lík-
ast til ekki, því að ég var með
munninn fullan af brauði. Ég
kingdi og hneigði mig þegjandi
um leið og ég lagði frá mér bók
ina, sem ég -var að lesa.
— Má ég koma inn, spurði
hann.
— Auðvrtað, þótt bókasafnið
sé opinberlega lokað á milli eitt
og tvö. Ef um er að ræða ein-
hverja sérstaka beiðni frá sjúkl
ingum þá skal ég taka listann
og koma með bækurnar seinna
í dag, ef ég hef tíma. En ég verð
að vara yður við, — þar eð þér
eruð greinilega ókunnugur
hérna, — að við lánum ekki bæk
ur til starfsfólksins.
Hann kom inn og lokaði dyr-
unum hljóðlega á eftir sér. Þetta
kom mér dálítið á óvart, — þvl
að hann var fyrsti stúdentinn,
sem ég hafði nokkum tíma vit-
að til að kynni að loka dyrum
öðru vísi en með fætinum. Hann
stóð kyrr og virti mig fyrir sér
og ég veitti því athygli, að aug-
un undir lágum dökkum brúnun
um voru undarlega blá og vin-
gjarnleg. Varirnar voru fremur
þunnar og kannski var það þess
vegna, sem hann virtist svo alvar
legur við fyrstu sýn. En þegar
litið var á augun og svolltið
þrjóskulegan hökusvipinn var ó
hætt að setja ákveðni 1 stað al-
vöru í persónulýsingunni. Hér,
hugsaði ég með mér, er maður,
sem veit nákvæmlega hvað hann
vill og kemst venjulega yfir það.
Hann gæti orðið góður læknir,
— þótt ég viti ekki, hvort hann
er einn þeirra, sem huggar vel
við rúmstokkinn. Hann er of
heiðarlegur til þess að verða eft-
irlæti kvensjúklinganna........
Mér þykir leitt, ef ég er að ó-
náða yður frá matnum, sagði
hann rólega og sýndi þess engin
merki, að hann ætlaði að afhenda
mér bókalista eða virða fyrir sér
bækurnar í hillunum.
Ég átti leið hérna framhjá á
leiðinni til leikhússins og ég tók
eftir skiltinu á hurðinni. Ég hef
sérstakan áhuga á því starfi, sem
hér er unnið, sjáið þér til.
Bókum og bókasöfnum spurði
ég og hugsaði að hann væri
ólíkur öðrum stúdentum. Ég er
hrædd um, að yður þyki fátt um
úrvalið hérna, — en við vonumst
til, að bókakosturin naukist með
tímanum.
Hann settist á borðshornlð
með hendur í vösum.
Ég sé það, sagði hann ákveðið
og leit í kringum sig. Auðvitað
veit ég, að þér hafið ekki mik-
inn stuðning af yfirhjúkrunarkon
unni.
— Þar skjátlast yður, — yfir
hjúkrunarkonan er potturinn og
pannan í þessu öllu saman, sagði
ég ákveðið. Hún veitir ómetan-
lega aðstoð og er mjög glögg.
Og það svo, að hún nefndi ekki
einu sinni, að það væri bókasafn
hérna á sjúkrahúsinu, sagði hann
brosandi. Hún sýndi mér allt frá
gólfi til lofts, hverja einustu
deild, hvern gang, bíóin, jafnvel
ruslaföturnar, sem mér skilst að
standi alltaf fyrir framan eldhús
dyrnar. Hún sagði mér nákvæm
lega frá opinberum styrkjum og
skyldum sínum — hún kynnti
mig fyrir tugum hjúkrunar-
kvenna, nokkrum aðstoðarmönn-
um, hóp nunna og öðru slíku, sem
fyrirfinnst á sjúkrahúsi, en ekki
minnist hún einu orði, — ekki
lét hún á sér skilja á einn eða
anngn hátt, að hér væri bóka-
safn. Gefur það til kynna, að
kona hafi sérstakan áhuga á bók
Nú eru bara tveir eftir. Svo geturðu farið að afgreiða
bílana.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ — 5. sept. 1963 15
menntum, ungfrú
— Martin, lét ég svo lítið að
segja. Shirley Martin. En ég skil
ekki, — hvers vegna í ósköpun-
um sýndi yfirhjúkrunarkonan yð
ur allt sjúkrahúsið? Jafnvel nýir
læknar sjá ekki meira en aðal-
bygginguna á fyrsta degi og —
ég snarþagnaði. Hann brosti og
öll alvara var horfin úr svip
hans. Ég stóð upp og blóðroðn-
aði — og hvernig ég get roðn-
að, — það vita engir nema rauð
hausar eins og ég!
— Þér hittuð einmitt naglann
á höfuðið, ungfrú Martin, sagði
hann vtngjarnVega. — Ég er
nýi ógnvaldurinn á sjúkrahús-
inu, — eins og vesalings nem-
endurnir minir hafa sjálfsagt
kallaði mig. Ég veit að mig ekort
ir þann aldur og virðuleika, sem
sérhver góður læknir verður víst
að bera utan á sér, en ég vona,
að tíminn kippi þessu að ein-
hverju leyti í lag.
Hann róaði mig strax og, þeg
ar ég var búin að ná mér eftir
fyrstu geðshræringuna vegna
þess, að ég hafði talað við nýja
yfirlækninn eins og hann væri
stúdent á fyrsta ári, bauð ég
honum allt bókasafnið.
— Auðvitað er yður frjáls að
fá hér lánaða hvaða bók, sem
þér viljið, herra, sagði ég. Þess-
ar reglur gilda ekki um yfirhjúkr
unarkonuna, nunnurnar eða yf-
irlæknana.
Hann hristi höfuðið.
Ég á heima allar þær bækur,
sem ég hef tíma til að lesa. Ég
hef aðeins áhuga á bókasafninu
vegna þeirra áhrifa, sem það
kann að hafa á væntanlega
sjúklinga mína. Ég hef mikla trú
á lækningamátt bóka, hvort held
ur um er að ræða andlega eða
líkamlega sjúkdóma. Ég hef
mikla löngun til þess, að reyna
hér á Redstones, hvort kenning \
mín varðandi tengsl líkamlegs og -j
andlegs heilbrigðis á ekki við rök '
að styðjast. Á stríðsárunprn
hafði ég mikil afskipti af tauga
veikluðu fólki (mér fannst hann
ekki geta verið svo gamall) og
eftir stríðið var verksvið mitt að
miklu leyti fátækrahverfi Lund-
únaborgar. Ég vinn að þvi að
sanna þá kenningu, að stjórn sál
arinnar yfir líkamanum sé mun
meiri en menn hafa gert sér f
hugarlund. Ég hef misst sjúkl-
inga, sem hafa komizt vel yfir
miklar aðgerðir, sem hafa sýnt
mikinn afturbata, sem aðeins
eiga eftir herzlumuninn til þess
að ná fullkomnum bata, — en
þeir deyja — algjörlega að á-
stæðulausu, að því er bezt verð
ur séð. Ég held, persónulega, að í
slíkum tilfellum skorti andlega
hvatningu. Mikið má gera og mik
ið hefur verið gert á sviði sál-
lækninga, — en ég held þó, að
þetta sé allt á byrjunarstigi. Ég
lít á sjúkrahúsið að nokkru leyti
sem skóla, þar sem hinn þreytti
hugur er talinn á að taka aftur
á sig byrði lífsins — en sann-
leikurinn er sá, að ég vil ná
lengra, — ég vil fá hann til að
njóta þess að bera þessa byrði.
En það verður að fara varlega
að þessu og með lempni rétt
eins og þegar þér ætlið að kenna
barni að þekkja stafina. Mig lang
ar til að töfra sjúklinga mína til
lífsins með þeim lífsins gæðum,
sem veitist hverjum manni, —
mig langar til að nota til þess
þeirra eigin skilningarvit: eyr-
un, augun, þefjan . . . mig lang
ar til að hvetja þá með ljúfrl
angan, góðum mat, góðum bók-
um . . . Ó, já, — ef ég svo gæti
látið halda tónleika fyrir þá, sem
þess geta noíið, — en aðrir gætu
heyrt tónverk af hljómplötum.
Hann þagnaði og horfði á mig.
— Þér haldið, að ég sé eitthyað j
skrítinn, er það ekki? . ,1;,,
Ég er það líka, ef það er skrít
ið, að vilja lækna með sefjún-
alveg eins og aðgerðum og lýfj-I
um. Hnífurinn sker burt mein- <
semd, en náttúrunni er ekki um
tómarúm, og það er tilgangslaust
að senda sjúklinginn aftur í leið ■
indi, sorg og örvæntingu. Þér '
verðið, að veita honum nýja lífs 1
fyllingu, — opna honum dyr
GRANNARNIII