Vísir - 17.12.1972, Blaðsíða 6

6
Visir. Mánudagur 18. desember 1972
Útgefandi: Reykjaprent hf.
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Rit§tjórnarfulltrúi: Valdimar H. Jóhannesson
Auglýsingastjóri: Skúli G. Jóhannesson
Auglýsingar: Hverfisgötu 32. Simar 11660 86611
Afgreiðsla: Hverfisgötu 32. Simi 86611
Ritstjórn: Siðumúla 14. Simi 86611 (5 linur)
Askriftargjald kr. 225 á mánuöi innanlands
i lausasölu kr. 15.00 eintakið.
Blaðaprent hf.
Krónunni fórnað
Rikisstjórnin hefur talað, og krónan er stýfð.
Sú varð niðurstaða átakanna i stjórninni, að það
úrræði var valið, sem stjórnarliðar höfðu harðast
formælt áður. Ný skriða verðhækkana mun riða
yfir i kjölfar gengislækkunarinnar.
10.7 prósent gengisfelling mun valda sam-
svarandi verðhækkun á vörum, sem eru fluttar
inn til landsins. Ekki þarf að fjölyrða um, að i
þeim flokki eru flestar almennar neyzluvörur að
frátöldum kjöt- og mjólkurafurðum. Ættu kjara-
samningar að standa, ættu launþegar að fá þessa
hækkun bætta, að visu eftir á.
Gengisfelling bætir hins vegar hag útflutnings-
atvinnuveganna, sem fá fleiri krónur en áður
fyrir 1 hvern dollar eða pund, sem þeir selja fyrir
erlendis. Þeir fá þannig fleiri krónur til að greiða
með kostnað innanlands. Þó nægir 10,7 prósent
gengisfelling ekki lengi i þessum efnum miðað
við upplýsingar um stöðu atvinnuveganna nú.
Stjórnin segir að visu, að verðhækkanirnar eigi
að koma fram i hækkun kaupvisitölu. Ef svo væri,
má búast við, að nýrrar gengisfellingar yrði brátt
þörf til að mæta hækkun tilkostnaðar atvinnu-
veganna. Þvi er ekki séð, hvernig unnt er að
framkvæma þessa gengislækkun án kjaraskerð-
ingar.
Samtök frjálslyndra lögðu til i rikisstjórninni,
að gengi yrði fellt um 16 prósent. Flokkurinn bar
þessa kröfu fram með ákveðni og taldi, að þessi
aðferð væri „hreinust”, eins og raunar hafði
verið niðurstaða sérfræðinganna i valkostanefnd-
inni svokölluðu.
Alþýðubandalagið vildi hins vegar fara
styrkja- og uppbótaleiðina, ekki sizt fyrir þær
sakir, að hún var talin ógreinilegri og heppilegri
til að villa um fyrir almenningi. Ólafur Jóhannes-
son forsætisráðherra hafði áður borið fram eigin
tillögur, og Framsóknarmenn féllust á aðferð,
sem var mjög svo dullarfullur grautur ýmissa
tillagna valkostanefndar.
Samtök frjálslyndra höfnuðu þessum tiilögum
samstarfsflokkanna með hörku, eins og segir i
leiðaraÞjóðviljans i gær: „...mörgum þykir hins
vegar gegna nokkurri furðu, hversu ákveðið einn
stjórnarflokkanna hefur hafnað tillögum um
aðrar leiðir en eigin valkost.”
Ákvörðunin um 10,7 prósent gengisfellingu er
eins konar málamiðlun þessara sjónarmiða i
stjórninni. Hún er til þess ætluð, að Samtök
frjálslyndra geti ekki hrósað happi yfir að hafa
kúgað samstarfsflokkana, þótt að tillögum þeirra
sé gengið i verulegum mæli.
Aðalverkefnið var að halda stjórnarsam-
starfinu gangandi enn um hrið. En hvað gerist
næst, þegar verðhækkanirnar fara að sverfa að
almenningi og kaupgetan minnkar? Hvað verður
1. marz, þegar kauphækkun kemur til?
Á þá að lækka gengið fljótlega aftur, svo að
blekking visitölutengslanna fái að haldast enn um
sinn?
Þessi gengislækkun er einsdæmi að þvi leyti, að
hún er heimatilbúin af rikisstjórn vegna eyðslu-
stefnu og ráðleysis, en ekki til komin vegna vand-
kvæða á erlendum markaði, þar sem verðlag er i
hámarki um þessar mundir. Hún er gerð, meðan
gjaldeyrissjóðir eru enn miklir. Hún er böl, sem
vinstri stjórnin hefur skapað og við þurfum öll að
gjalda.
Frönsku hermennirnir, sem lentu i striðsfangabúöum kommúnista i Indókínastyrjöldinni, heföu ekki
hugsaö sig tvisvar um, spurðir uin, hvort þeir vildu heim eöa vera áfram um kyrrt. — En norðurviet-
nömsku striösfangarnir sögðu Rauöa krossinum, að þeir vildu ekki fara.
Sleppa fangarnir
úr prísundinni
fyrir jólahátíð?
I>eir 1105 noröurvietnömsku
striösfangar, sem Nguyen Van
Thieu forseti bauöst til þess að
framselja án nokkurra skiiyröa
,,eru ekki til” i augum Ilanoi-
stjórnarinnar.
l>eir fá aldrei bréf, aldrei pakka
aö heiman, þvi aö væri þeim sent
slikt frá Noröur-Vietnam, jafn-
gilti þaö þvi, aö Ilanoistjórnin
viöurkenndi i verki tilveru
nóröurvietnamskra herja i Suður-
Vietnam. — En þeir hafa til
dagsins i dag staöfastlega neitaö
þvi.
bvi verða þessir fangar enn um
sinn kyrrir á Pho Quoc-eyju þar
sem sérhver dagur liður i algeru
tilbreytingarleysi, hver öðrum
likur, eins og fangarnir sem sitja
á hækjum sinum i skugga fyrir
sólinni, allir i upplituðum skyrt-
um með stöfunum T.B. (viet-
namska skammstöfunin fyrir
striðsfangi) prentuðum á bakinu.
í tilfinningarikri ræðu i suður-
vietnamska þjóðþinginu lagði
Thieu til, að báðir aðilar slepptu
öllum striðsföngum fyrir jól.
Thieu sagðist skyldi láta lausa án
allra skilyrða 1105 norðurviet-
namska striðsfanga á fyrstu
dögum jólavopnahlésins til þess
að sýna hug sinn i þessu efni.
Heimildir, sem standa nærri
stjórn fangabúðanna á Pho Quoc-
eyju, þar sem fjöldi Norður-Viet-
nama og 21. 200 Viet Congar eru
hafðir i haldi, herma, að forvigis-
menn úr hópi fanganna vinni að
þvi að skipta föngunum upp i
( flokka til undirbúnings og flýtis-
auka, ef lausn þeirra bæri brátt
að.
Phu Quoc-eyja er i Siam-flóa,
fjörutiu milur undan ströndinni.
Þar eru allir norðurvietnamskir
striðsfangar hafðir i haldi, fyrir
utan átta hundruð sjúka og særða,
sem eru i haldi á fangelsissjúkra-
húsinu að Bien Hoa. — Og, jú,
fjörutiu til fimmtiu hafa verið
fluttir til Con Son-eyju, sem i tið
[ franskra yfirráða var kölluð
,,Vara-Djöflaeyjan.” Þangað
voru þeir fluttir fyrir að hafa
brotið gegn meðföngum sinum.
Lengi vel gældu yfirvöld Suður-
Vietnam við þá hugmynd, að
reyna að snúa norðurvietnömsku
föngunum, og fá þá til þess að
ganga i lið með Suður-Vietnam.
,,En svo er komið”, var haft
eftir opinberum aðilum,” að
stjórnin, ef hún fær þvi ráðið, vill
helzt ekki, að Rauða kross-
i nefndin spyrji fangana hvort þeir
vilji fara heim eða vera um kyrrt.
Hún vill helzt horfa á eftir þeim
öllum norður, þvi að hún mun lita
grunsemdaraugum hvern þann
fanga, sem vill heldur vera áfram
syðra — eins og málum er
komið.”
Flestar tilraunir til heim-
sendingar á norðurvietnömskum
föngum hafa runnið út i sandinn.
Sú siðasta var gerð i júni i fyrra,
en þá bauðst Thieu til þess að
senda 660 særða striðsfanga til
Hanoi. begar Rauði krossinn,
sem að venju fylgist eftir mætti
með þvi, að alþjóðareglum sé
fylgt i meðferð striðsfanga og
hefur milligöngu i öllum slikum
heimsendingum — þegar hann
spurði fangana, hvort þeir vildu
fara heim eða vera um kyrrt, þá
neituðu allir að fara. Að undan-
skildum þó þrettán mönnum. Og
tilraunin féll svo um sjálfa sig,
þegar Norður-Vietnamar
hunzuðu stefnumót sem hafði
verið sett utan landsins, en þar
áttu þeir að veita viðtöku þessum
þrettán föngum, sem höfðu viljað
heim.
Tveir læknar frá Rauða
krossinum heimsækja fanga-
búðirnar nokkrum sinnum á
hverju ári. Og þrir aðrir fulltrúar
Rauða krossins hafa litið eftir
þvi, að ákvæðum Genfarsam-
komulagsins sé fylgt. Þeir hafa
dvalið viku i fangabúðunum i
hverri heimsókn.
Thieu forseti lagði til, aö gert yröi
vopnahlé um jólin, og fram yfir
áramót til aö byrja meö, og öllum
striösföngum yröi sleppt lausum,
svo aö þeir kæmust heim til fjöl-
skyldna sinna um hátiöirnar.
Illlllllllll
® ŒJM2I
Umsjón:
Guðmundur Pétursson
Fangarnireru hýstir i bröggum
með bárujárnsþökum og
steyptum gólfum. Hver hefur sina
eigin dýnu til að sofa á, en rúmin
eru langir trébekkir meðfram
veggjum. Litið er eftir.þeim af
vietnömskum fangavörðum, en
euk þeirra starfa við fangabúð-
irnar um þrjátiu bandariksir ráð-
gjafar.
,,Þar sem við tókum til fanga
þréttán þúsund þeirra, þá finnst
okkur, sem við berum að nokkru
leyti ábyrgð á meðferð þeirra,”
sagði einn Bandarikjamaður sem
heimsótti eyjuna i siðasta
mánuði. Hann fyllyrti, að
fangarnir fengju ,,öll þau fjörefni
sem þeir þurfa, og auk þess 700
gramma daglegan hrisgrjóna-
skammt. En hin venjulegu
kvörtunarefni striðsfaíiga, sem
annarra fanga, eru þarna við liði.
Þannig finnst þeim of litið um
kjúklinga og kjötmeti, til-
breytingarsnautt - mataræði og
mikil vinna lögð á þá.”
,,Hinir auðsveipari fangar”
eins og hann orðaði það i viðtali
við fréttamann AP, „rækta blóm
og grænmeti i fangabúðagarðin-
um, gera vandvirknislega við
bragga sina, og vinna sér inn
aura til þess að geta verzlað i
fangelsisbúðinni. Það gera þeir
með trésmiðum, járnvinnu ým-
issi, svina- og kjúklingarækt og
jafnvel með þvi að sauma ein-
kennisbúninga”.
Harðlyndari fangar rifa i tætlur
bækur og timarit, sem þeim eru
fengin, neita að horfa á kvik-
myndir eða vietnamska sjón-
varpið, sem þeir bægja frá sér
fullvissir um, að þar sé aðeins
áróður hafður á boðstólum. beir
halda endalausa cellu-fundi og
harðneita að snerta við þvi að
gera við bragga sina.
Þegar bardagarnir á vig-
stöðvunum hörðnuðu á þessu ári,
var gæzlan hert i fangabúðunum,
og ýmislegt var þá afnumið sem
föngunum var leyft áður. Þannig
eru nú ekki leyfðar heimsóknir
aðstandenda. Áður komu þó
hundruðir eiginkvenna og
foreldra Viet Cong-fanga til
heimsóknar með ferju, sem var
fjórar klukkustundir á leiðinni
milli lands og eyjar. En aldrei
sáust neinir vinir eða ættingjar
Norður-Vietnamanna. Né heldur
hefur nokkur þeirra fengið bréf
eða kort sent að norðan. Reyndar
hefur einungis eins og ein tylft
fanganna sjálfra notað sér aðstoð
Rauða krossins til að senda bréf
heim.