Vísir - 24.03.1973, Blaðsíða 7

Vlsir. Laugardagur 24. marz 1973.
cTVIenningarmál
Útvarp
sjonvarp:
09
Útþynnt goman — mikil alvara
Gott skemmtiefni er
alltaf vel þegið, bæði i
hljóðvarpi og sjónvarpi.
Þvi miður er orðið
fjarska litið um beint
skemmtiefni i hljóð-
varpinu. Það er helzt
hægt að kalla þættina
„Hratt flýgur stund”
skemmtiþætti, og þar er
jafnan blandað saman
gaman og alvöru viðs
vegar að af landinu. í
vetur hefur meira að
segja verið farið út fyrii\
landsteinana i leit að
efni.
I vetur hefur sjónvarpið boðið
upp á innlenda skemmtiþætti
tvisvar í mánuði á laugardags-
kvöldum. Til skamms tima hafði
Rió trfó á hendi kynningu á þvi
efni sem þar var flutt. Þessir
þættir öðluðust fljótt vinsældir,
held ég að mér sé óhætt að segja.
Það var ekki sízt til að létta upp á,
að þar komu fram „kaffikarlarn-
ír” tveir og létu marga óborgan-
lega brandara fjúka. Ennfremur
mátti þar sjá og heyra ýmsa af
færustu listamönnum þjóðarinn-
ar i bland við óþekkt nöfn. En
form þáttarins var farið að ganga
sér til húðar, og hefði hiklaust
verið rétt að breyta þvi þegar Ríó
hætti þátttöku sinni i þessum
þáttum.
Litið eitt.
Auðvitað er því ekki að neita að
þessir þættir voru i mörgu aðeins
stæling á erlendum skemmtiþátt-
um sem vinsælda hafa notið. En
við gerum bara ekki jafn háar
kröfur, með réttu eða röngu, þeg-
ar um er að ræða islenzka flytj-
endur. Auk þess er svo gaman að
fá slika þætti eftir leiðinda dag-
skrá hina daga vikunnar, að við
fyllumst þakklátssemi og segj-
um: Mikið var þetta nú annars
skemmtilegt. Og fyrirgefum
næstum sjónvarpinu um leið
fyrir þau mörgu kvöld sem notuð
eru til að troða upp á okkur drep-
leiðinlegum fræðsluþáttum.
En þegar Rió hvarf úr þessum
skemmtiþ. tóku Litið eitt við
kynningu. Og þessir ágætu krakk-
ar gjalda þess svo sannarlega að
Rió dró sig i hlé þegar leikurinn
stóð sem hæst: Afleiðingin er
óhjákvæmilega sú, að það sem
hefði þótt gott i fyrstu þáttum
Rió, þykir ekkert skemmtilegt
núna. Og fyndni „kaffikarlanna”
er orðin svo lapþunn að þeir
hljóta að vera með ódrekkandi
skólp i brúsunum. Hins vegar er
núna meira af efni sem eldra fólk
hefur gaman af, og er það vissu-
lega þakkarvert. En form þáttar-
ins hefur gengið sér til húðar, og
þá dugar ekki að spila klappplöt-
una eftir hvert atriði.
Ennþá Rió.
Forráðamenn sjónvarpsins
virðast álita, að fyrst svona vel
tókst til með þætti Rió triós fram-
an af, þá sé hér um að ræða
óþrjótandi brunn af skemmtileg-
heitum, sem stöðugt megi ausa út
yfir skemmtiþyrstan landslýð.
Þetta er hinn mesti misskilningur
sem hvorki er þessu ágæta triói til
góðs né heldur sjónvarpsneytend-
um. Þess vegna er mér fyrirmun-
að að skilja þá ákvörðun að gera
kvikmynd um hljómleika sem
þeir félagar héldu i kvikmynda-
húsi, búta þetta niður i marga
þætti og ætla siðan að bjóða upp á
þetta efni langt fram á sumar. Ja,
ef einhver verður ekki hættur að
hafa gaman af, þá er ég illa svik-
inn. Og hvað segja aðrir islenzkir
skemmtikraftar og hljómsveitir
um svona mismunun? Oft hefur
nú komið hljóð úr horni af minna
tilefni. Þetta margnefnda trió
hefur svo sannarlega margt til
brunns að bera, en öllu má of-
bjóða.
Útvarp alvara.
Eins og ég tók fram i upphafi
hefur sjónvarpið mun meiri
möguleika á flutningi skemmti-
þátta. Það getur t.d. alltaf sýnt
erlenda þætti þegar ástæða þykir
til. Þó þykir mér ástæða til að
eftir
Sœmund
Guðvinsson
benda þeim ágætu mönnum á, að
það er vissara að vekja enn meiri
athygli á þvi, er dagskrá er
kynnt, að um skemmtiefni sé að
ræða. Það vill nefniiega fara
fram hjá mörgum, einkum ef um
er að ræða sænskt efni.
En þrátt fyrir yfirburði sjón-
varps á þessu sviði er alveg ótækt
að hljóðvarpsmenn fari ifýlu og
láti áheyrendur halda að þeir þjá-
ist af andlegu harðlifi. Ég get ekki
kallað þá dægurmúsik, sem dag-
lega er látin berja hlustir lands-
manna skemmtiefni. Nær væri að
nefna þetta afþreyingarefni.
Væri t.d. ekki möguleiki á, þó
ekki væri meira, að láta ómar
Ragnarsson koma með svona 20
minútna prógram á laugardags-
eða sunnudagskvöldi einu sinni i
mánuði. Það mætti t.d. flétta
þetta inn i danslagatimann. Eða
má ómar ef til vill ekki koma
fram i hljóðvarpi af þvi að hann
er starfsmaður sjónvarps?
Ég geri mér fullkomlega Ijóst,
að það er erfitt að útvega efni i
t.d. vikulegan þátt. Það er nánast
ógerlegt nema i mjög stuttan
tima. Þvi verður að hafa þættina
fremur stutta og ekki nema t.d.
tvisvar i mánuði. En allavega
hlýtur að vera hægt að gera eitt-
hvað i þessa átt. Það vinna marg-
ir ágætir húmoristar þarna við
hljóðvarpið og þeir hljóta að geta
lagt eitthvað til málanna.
Ef allt annað bregzt má þó allt-
af hafa viðtal við Björn á Löngu-
mýri um fjárlögin. Nú, eða þá að
upptökumenn færu á fund hjá Fé-
lagi léttlyndra vinstri manna i
Reykjavik. Hér er án efa efni i af-
bragðsskemmtiþátt. Að visu yrði
um að ræða auglýsingu fyrir alla
flokkana, sem eru innan Samtak-
anna og þar með brot á hinu
margumtalaða hlutleysi útvarps.
En þá getur útvarpsráð bara lýst
yfir harmi sinum eftir á, og þar
með fullnægt öllu réttlæti.
RIó trió og félagar: Agúst Atlason, Helgi Pétursson, Robert Korce, umboðsmaður þeirra I Amerikuferð-
inni, ólafur Þórðarson og Gunnar Þórðarson, gltarleikari úr Trúbroti.
Sigurdur Egill Garðarsson
skrifar um tónlist:
HLUSTIÐ MEÐ MÉR
Sinfónluhljómsveit tslands:
12. tónleikar
22. marz. 1973
Stjórnandi: Antonia de Almeida
Einleikari: Garrick Ohlsson
Það er einstaklega
ánægjulegt þegar
hingað berast frábærir
listamenn úr tónlistar-
heiminum. Hinsvegar
dregur það töluvert úr
gleði manns þegar efnis-
skráin er ekki eins
smekklega valin. Það er
að bera i bakkafullan
lækinn að hafa eingöngu
disæt hárómantisk verk
á efnisskránni. Hér hefði
t.d. mátt krydda keim-
lika efnisskrána með
nútimaverki sem hefði
skapað sterkari and-
stæður.
Tónleikarnir hófust með
Faust-forleik eftir Richard
Wagner, sem er langt frá þvi að
vera með athyglisverðari verkum
tónskáldsins. Hljómsveitar-
stjórinn Antonio de Almeida lagði
mikla áherzlu á dramatiska
túlkun i þessu verki, sem hljóm-
sveitin skilaði eftir beztu getu
ágætlega ve!
Þar næst var Pianókonsert nr. 2
i A-dúr, eftir Franz Liszt.
Einleikari i þessu verki var
Garrick Ohlsson, sem þegar
hefur getið sér frægð fyrir djarf-
ari túlkun en gengur og gerist.
Hann varð fyrstur Ameriku-
manna til þess að vinna Chopin-
pianókeppnina i Varsjá fyrir um
það bil tveimur árum, þá aðeins
22 ára gamall. Það er óhætt að
segja að hann hafi „stolið” sen-
unni á þessum tónleikum, með
ógleymanlegri túlkun og
túlkunargleði sem var ánægju-
lega laus við atvinnumennsku.
Hann virðist nota virtdósatækni
sina eingöngu til mjög persónu-
legrar túlkunar. Athyglisvert var
hvernig hann notaði endurómun,
Garrick Ohlsson
áslátt og pedal-tækni til þess að
yfirstiga hljómburðargalla
hússins. Það var sem hann viidi
segja — hlustið með mér á þetta.
Hljómsveitin skilaði hlutverki
sinu með mikilli prýði. Jafnvægið
á milli styrkleika einleikshljóð-
færisins og hljómsveitarinnar var
með bezta móti. Og hljómsveitin
náði afbragðsgóðum leik undir
handleiðslu hljómsveitar-
stjórans. Einleikshlutverk Péturs
Þorvaldssonar (celló) var mjög
snyrtilega leyst með hógværri
túlkun.
Undirtektir áheyrenda voru
nægilega áhrifamiklar til þess að
fá pianósnillinginn til þess að
leika tvö aukalög. Hið fyrra
„Flugeldar”, prelúdía eftir
Debussy, var ógleymanlega flutt,
en hið seinna, Marzurka eftir
Chopin, fékk fremur óvanalega
túlkun. En það er þessi djarfi og
persónulegi túlkunarmáti
Garrick Ohlssons sem hefur
vakið athygli manna viða um
heim.
Dapurleg
rómantik
Siðast á efnisskránni á þessum
tónleikum var sinfónia nr. 2 i
e-moll, op. 27, eftir Sergej
Rachmaninoff. Hin dapurlega
rómantik sem svo mjög einkennir
mörg verk Rachmaninoffs, setur
mjög svip sinn á þetta verk.
Hljómsveitarstjórinn Antonia
de Almeida lagði sig allan fram
til þess að ná sterkum áhrifum
með ýtarlegum styrkleika-
Antonia de Almeida
breytingum og undirstrikuðum
hraðabreytingum i þessu verki.
Samhljómun strengja og blásara
tókst misjafnlega vel i öðrum
þætti þessa verks. En i þriðja
þætti verksins Adagio stóð hljóm-
sveitin sig betur i túlkuninni.
Klarinettusóló Gunnars Egils-
sonar i þessum þætti var afbragðs
vel leikið. 1 siðasta þætti verksins
tókst leikur hljómsveitarinnar
einna bezt, þó að hraðinn hafi
stundum verið á takmörkum getu
hennar i heild.