Vísir - 03.04.1973, Blaðsíða 6

6
Visir. Þriðjudagur 3. april 1973.
VISIR
Otgefandi:
Framkvæmdastjóri:
Ritstjóri:
Fréttastjóri:
Ritstjórnarfulltrúi:
Auglýsingastjóri:
Auglýsingar:
Afgreiðsla:
Ritstjórn:
Reykjaprent hf.
Sveinn R. Eyjólfsson
Jónas Kristjánsson
Jón Birgir Pétursson
Valdimar H. Jóhannesson
Skúli G. Jóhannesson
Hverfisgötu 32. Slmar 11660 86611
Hverfisgötu 32. Simi 86611
Síöumúla 14. Simi 86611 (7 Ifnur)
Askriftargjald kr 300 á mánuði innanlands
I lausasölu kr. 18.00 eintakiö.
Blaöaprent hf.
Öfugverkun miðstýringar
Valdhafar hneigjast stundum að trú á, að flókin
vandamál efnahagslifsins sé unnt að leysa með
tilskipunum, nýjum nefndum og stofnunum, eða
með annarri miðstýringu. Venjulega uppskera
þeir aðeins aukna útgáfu hinna upprunalegu
vandamála.
Ef verðlag hækkar, vaknar sú von, að slikt
megi hindra með höftum, svokölluðu verðlags-
eftirliti. Þetta hefur viða verið reynt og lengur
hér á landi cn i flestum öðrum löndum.
Reynslan hefur sýnt, að verðlagshöft megna
ekki að halda verði niðri. Þótt ótrúlegt megi
virðast, þá ýta þau meira að segja undir verð-
bólguna, ef þau eru nógu langvinn. í fyrsta lagi
leiðir eftirlitið til sjálfvirkra hækkana og i öðru
lagi drepur það i dróma hið eðlilega verðlags-
eftirlit neytendanna sjálfra.
Við höfum hér á landi langa reynslu af hinum
sjálfvirku hækkunum. Stundum er eins og verð-
lagseftirlitið sé eins konar sjálfvirk
afgreiðslustofnun fyrir hækkanir. Þar er reiknað
út, hve mikil verðhækkun eigi að sigla i kjölfar
aukins tilkostnaðar.
Þessi dauða rikistofnun svæfir neytendur.
Viða annars staðar i heiminum eru þeir virkir að-
ilar að markaðskerfinu, hafna hópum saman vör-
um, sem eru of dýrar eða of lélegar, og beina
kaupum sinum að hagstæðari vörum. Hér þarf
44% hækkun á mjólk til að ýta við húsmæðrum,
en i nágrannalöndunum nægir 5% hækkun til
þess, að allt fari á annan endann.
Það hefur lika komið i ljós, að verðlag hækkar
örar i löndum verðlagshafta en i hinum löndun-
um. Þess vegna hafa þessi höft viðast verið lögð
niður meðal þróaðra þjóða. Við íslendingar
höfum ekki áttað okkur á þessu og sitjum uppi
með okkar verðlagshöft og verðbólgu.
Verðlagshöft geta haft hrikalegar afleiðingar.
Eitt alvarlegasta dæmið er, hvernig húsaleigu-
eftirlitið hefur leikið New York. Sænski hagfræð-
ingurinn og sósialdemókratinn Assar Lindbeck
segir, að slikt eftirlit sé næst á eftir sprengjuárás
öruggasta leiðin til að eyðileggja borgir.
Þróunin i New York og i öðrum þeim borgum,
sem hafa lent i húsaleigueftirliti, er þessi: íbúða-
byggingar dragast fljótlega saman, þvi að menn
sjá sér ekki lengur hag i að byggja eða kaupa.
Siðan byggist upp svartur markaður með marg-
földu verði á við opinbera verðið. Kunningsskap-
ar- og pólitisk spilling grefur um sig, þegar verið
er að úthluta ibúðum. Viðhaldi húsa hrakar stór-
lega. Vitahringurinn verður ofboðslegur i
milljónaborg eins og New York.
Markaðskerfið verkar á annan hátt. Ef eftir-
spurnin eykst, hækkar verðið og fleiri leggja út i
byggingar og kaup. Þar með næst jafnvægi á
nýjan leik, um leið og komizt er hjá húsnæðis-
skorti. Húsaleiga er há, en þá er lika tekið tillit til
hennar, þegar samið er um kaup og kjör. Þvi til
viðbótar koma svo aðgerðir borgaryfirvalda til
að hjálpa þeim, sem miður mega sin. Þeir fá
ibúðir til leigu á niðurgreiddu verði.
Þetta kerfi hefur gert Reykjavik kleift að
margfaldast að stærð á fáum áratugum og að
taka i einu vetfangi við þúsundum Vestmanna-
eyinga, án þess að húsnæðisskortur verði jafn-
mikill og yfirleitt er i erlendum borgum. Á þessu
sviði höfum við valið réttu leiðina, þótt við höfum
ekki borið gæfu til þess i hinum almennu verð-
lagsmálum.
Glistrup keypti nafn
,,Framfaraflokksins” af
pyslusalanum Káas.
Hefur ekki greitt
skatt í nokkur ár
stofnaði flokk og œtlar að bjóða fram O-lista til þess að fella
niður útsvar og tekjuskatt
O-listinn, sællar minningar —
listi Framboösflokksins — Iifgaði
upp á alþingiskosningar okkar
siðast, en hvort Daninn Mogens
Glistrup hefur heyrt af þessu eða
ekki — verður ekkert um sagt —
þótt hann ætli sér að taka upp
merki flokksins.
Glistrup hefur stofnað nýjan
stjórnmúlaflokk I Danmörku, og
kallar hann flokkinn Framfara-
flokkinn. (Takið eftir, hve nafniö
er litið breytt). Honum tókst að
safna 19.000 undirskriftum, sem
hrekkur til þess, aö flokkurinn má
bjóða fram. — Hvaða bókstaf fær
hann úthlutað?
,,Ég ætla aö biðja um ,,G” fyrir
Glistrup, eða þá „0”, sem einnig
getur þýtt núll, en það er einmitt
tekjuskattsprósentan, sem
flokkurinn berst fyrir”, segir
Mogens Glistrup.
Ef menn halda, aö þetta sé eitt-
hvert grin, þá er það mesti mis-
skilningur. Glistrup og fylgis-
mönnum hans er bláköld alvara.
Og skoðanakannanir benda til
þess, að Framfaraflokkurinn geti
unnið ein þrettán eða fjórtán
þingsæti I næstu þingkosningum I
Danmörku — af 179 mögulegum.
— Nei, Mogens Glistrup er sko
enginn Ugluspegill, og þó...
Hver er þessi Mogens Glistrup,
sem tekur upp merki O-listans,
og hvernig fer hann að þvl að bera
það svo hátt, að hann eygir mögu-
leika að fá 13 fulltrúa kjörna á
þjóðþing Dana?
Hann er Kaupmannahafnarlög-
maður, sem heldur þvi fram, að
eina leiðin til þess að bjarga efna-
hagsmálum Danmerkur sé að
hætta að greiða skatta! —
Hægara sagt en gert, segir
kannski einhver. — Nú, en
Mogens er búinn að margsanna i
verki, að hann greiðir ekki eyri
i skatt. Hann hefur ekki gert það
um nokkurra ára bil.
Glistrup hefur ekkert farið dult
með, hve létt hann sleppur frá
sköttunum. Siður en svo, þvi að
hann hefur auglýst það rækilega
og tekur að sér að stofnsetja
fyrirtæki fyrir hvern, sem vill,
og búa svo um hnútana, aö við-
komandi, sem kaupir af honum
fyrirtækið, þurfi ekki heldur að
greiða eyri i skatt.
Skattsvikari? — O, ekki
aldeilis. Allt siðastliðið ár hefur
skattrannsóknarlögregla Dana
grúskað i bókhaldi hans,
og...það sýnir alltaf tap”,
gortar Glistrup, ,,sem ég útskýri
fyrir skattinum, og hann verður
að viðurkenna þaö”.
1 landi, þar sem skattaálögur
eru einhverjar þær þyngstu, sem
sögur fara af — i fyrra fóru
næstum 53% af þjóðarframleiðsl-
unni i skatta, og búizt er við þvi,
að það verði orðin 58% árið 1975 —
fór ekki hjá þvi, að þessi skatta-
sérfræðingur vekti athygli.
Margir hafa orðið til þess að
leita ráða hjá honum og aðstoðar,
og nú selur hann „fyrirtækin”
rétt eins og súkkulaðifram-
Mogens Glistrup á leiöinni með
19.000 undirskriftir til „skrifstofu
báknsins”.
leiðandi selur sælgætið sitt. Þau
renna út. — Hvert þeirra kostar
rúmar 150 þús. minnst, og
þykir ekki dýrt. Þau eru seld
alveg tilbúin með löglegum
pappirum, hlutabréfum, þing-
lesin og allt. — Glistrup er búinn
að framleiða 2.591 slfkt fyrirtæki
siðan 1970. Sum selur hann.
Sumum heldur hann sjálfur og
lætur siðan eitt verzla við annað,
svo að aldrei sést neinn
hagnaður.
Þannig hefur hann sjálfur verið
köllun sinni trúr með að reyna að
bjarga Danmörku með þvi að
greiða enga skatta. Og hann
stofnaði loks stjórnmálaflokk, þvi
að það er engan veginn eigingirni,
sem rekur hann áfram til þess
arna. Þetta er i hans augum það
eina rétta, og hann vill berjast
fyrir þvi, að aðrir Danir njóti
þessa sama.
Sjálfur heldur hann þvi fram,
að honum gremjist kerfið sem
hann hefur farið svona i kringum.
„Sem lögfræðingur ætti ég auð-
vitað að vera ánægður með það”,
segir hann. „En það er svo fárán-
legt, að það tekur fram,
„Inesco”. Og ég vil sýna fram á,
hve óréttlát skattalögin eru”.
Þar með varð Framfara-
flokkurinn til og stefnumál hans
þrjú, sem eru:Burtmeð tekjuút-
svar og tekjuskatt. Burt með lög
og lagagreinar, sem enginn
skilur. Burt með alla skriffinnsk-
una.
Danir eru orðnir meira en litið
þreyttir flestir á rikisbákninu og
allir skriffinnskunni. Skrifstofu-
bákn hins opinbera fer sistækk-
andi, og bættust við það 40.00
Danir bara i fyrra, svo að núna
eru 500.00 manns starfandi á
vegum þess opinbera, af aðeins
2,4 milljónum vinnandi manna
danskra.
Enda heldur Glistrup þvi fram,
að senda megi 80% þessa starfs-
krafts út i framleiðslustörfin, án
þess aö nokkurs muriar gætti á
félagsmálunum. Hann vill láta
skera fjárlögin niður um minnst
einn fimmta af þeim 50 billjón
króna (danskra) niðurstöðu-
tölum, sem þau sýndu siðast. Og
hann telur, að með þvi að gæta
meira jafnræðis i skattalögunum,
og breyta á sanngjarnari veg, þá
yrðu milljón króna (Isl).
árstekjur skattfrjálsar.
Danska herinn vill hann láta
leggja niður. „Hann er fyrir löngu
orðinn bara brandari innan
NATO”. — 1 stað herstjórnar-
innar og varnamálaráðuneytisins
ættum við að fá okkur hljómplötu,
sem spilaði á rússnesku: „Við
gefumst upp”. — Sömu örlög
hugsar hann sér að utanrikis-
málin ættu að hljóta. „Leggja
niður sendiráðin erlendis, þvi að
Danir hafa hvort sem er ekki
sjálfstæða utanrikisstefnu”, segir
Glistrup.
„Svo lengi sem við erum fúsir
til þess að greiða skatta, munu
stjórnmálamenn og skrifstofu-
hitlerar halda áfram að eyða
peningum”, segir Glistrup. „Það
er þess vegna, sem mér finnst
næstum siðlaust að greiða skatta,
og þvi trúi ég þvi, að sá maður,
sem smýgur i gegnum greipar
skattsins, sé blessun fyrir sam-
félagið”.
Þetta hefur greinilega hlotið
hljómgrunn hjá mörgum — meðal
annars stjórnmálaflokkum, eins
og Miðflokknum og Óháða flokkn-
um, sem ætla i kosningabandalag
með Framfaraflokknum. Þeir
hafa lýst þvi yfir, og settu aðeins
eitt skilyrði fyrir samstarfinu —
að einhverjir þeirra manna yrðu
á O-listanum, þegar stundin
rynni upp.