Vísir - 22.07.1974, Blaðsíða 5

Vfalr. Mánadagnr 22. jitll 1974.
5
LÖND í MORGUN UTLÖND I MORGUN ÚTLÖNDÍ MORGUN UTLÖND I MORGUN Umsjón: BB/GP
Þar til Tyrkir geröu innrásina á Kýp-
ur, rikti þar útgöngubann. Hér sjást
byltingarmenn framfylgja þvi.
Myndin er frá hafnarborginni Mersin
á suðurströnd Tyrklands. Hún er tekin
á föstudag, þegar tyrkneskir hermenn
fara um borð I landgöngupramma.
Sovétrikin: Vilja endilega kom-
ast að. Rússar ráku upp mikið
harmakvein, þegar Tyrkir hótuðu
að velta Makariosi úr stóli 1964,
og 1967, en Makarios hefur haldið
sæmilegri vináttu við
kommúnistarikin. En i þetta sinn
létu þeir sér vel lika innrás
Tyrkja á Kýpur, sem er undir þvi
yfirskini að koma réttkjörnum
forseta eyjarinnar aftur til valda.
TYRKIR HAFA NÁÐ
FÓTFFSTU Á KÝPUR
Rústir eftir loftárás Tyrkja á Nikosfu höfuðborg Kýpur. Myndin sýnir leifar geðsjúkrahúss f úthverfi
borgarinnar.
— mannfall mikið
Hernaðaraðgerðir Tyrkja á
Kýpur, sem hófust með innrás,
landgönguliðs og fallhlifarher-
manna i dagrenningu á laugar-
dag, hafa miðazt að þvf að ná
hafnarborginni Kyreniu á norður-
strönd eyjunnar úr höndum
grfska þjóðvarðliðsins. Þá hafa
Tyrkir einnig stefnt að þvl að
mynda tyrkneskt yfirráðasvæði
frá tyrkneska hiuta Nikóslu,
höfuðborgarinnar, til Kyreniu.
Vegalengdin milli borganna er
um 16 km.
Þegar vopnahléð kemst á i dag,
verða tyrkneskar hersveitir með
þjóðveginn milli Nikósiu og
Kyreniu á valdi sinu. Þjóðvarð-
liðið á Kýpur er þó sagt hafa rofið
varðlínu Tyrkja við bæinn Guene-
lili fyrir norðan Nikósiu.
Bardagar hafa einnig geisað um-
hverfis flugvöllinn við höfuðborg-
ina, sem enn er sagður i höndum
þjóðvarðliðsins.
Tyrkneskar herþotur hafa gert
árásir á Nikósiu og útvarpið á
Kýpur sagði i morgun, að loft-
árásunum væri haldið áfram, þótt
' vopnahléð nálgaðist. Byltingar-
mennirnir á Kýpur segjast hafa
skotið niður 18 tyrkneskar þotur
þær 50 klukkustundir, sem bar-
dagar hafa staðið.
Mannfall hefur orðið mikið i liði
beggja. Erlendir stjórnarerind-
rekar i Nikósiu segjast hafa feng-
ið skýrslur um það, að þjóðvarð-
liðar hafi framið fjöldamorð á
tyrkneskum Kýpurbúum á suður-
strönd eyjunnar. Fréttamenn
segja, að ógerningur sé að gera
sér grein fyrir mannfallinu. 1 einu
sjúkrahúsi i Nikósiu segjast þeir
hafa talið að minnsta kosti 60 lik
og 240 særða. Læknar sögðu, að i
öðrum sjúkrahúsum væru yfir 300
særðra.
í gær hættu tyrknesku þoturnar
árásum á Nikósiu I sjö klukku-
stundir, á meðan brezki herinn á
eyjunni flutti 4.400 útlendinga frá
höfuðborginni til brezku her-
stöðvarinnar Dhekelia á suður-
strönd eyjunnar. Eftir þetta
stutta hlé réðst þota á knatt-
spyrnuvöll höfuðborgarinnar,
þar sem þjóðvarðliðið hafði bæki-
stöð sina fyrir nýliða.
Bandarikjamenn hafa flutt út-
lendinga með þyrlum frá
Dhekelia til herskipa i sjötta
bandariska flotanum.
Einu fréttirnar um bein
hernaðarátök milli herja Tyrkja
og Grikkja eru þess efnis, að
tyrkneski herinn hafi á sunnudag
stöðvað ferð griskrar flotadeild-
ar til Kýpur. Tyrkneska her-
stjórnin sendi þessa frétt frá sér,
en Grikkir hafa neitað að staðf.
hana og segja, að engin sjó-
orrusta hafi orðið. Þeir segja
jafnframt, að engin grisk herskip
hafi verið á ferð nálægt Kýpur
siðan byltingin var gerð þar.
Franco hrakaði
Franco fékk að nýju
innvortis bæðingar í gær-
kvöldi og hrakaði liðan
hans mjög, eftir að hann
hafði sýnzt ætla að kom-
ast til betri heilsu. Þeir,
sem höfðu heimsótt hann
í gær, sögðu, að Franco
hefði fótaferð og væri
hress.
En i gærkvöldi óttuðust lækn-
ar, að blóðtappinn i hægri
mjöðm Francos hindraði svo
alla blóðrás, að skera þyrfti upp
hinn 81 árs gamla einvald.
Fréttatilkynning lækna hans i
morgun greindi þó frá þvi, að
þeir sæju ekki ástæðu til að
breyta um meðferð á sjúkl-
ingnum.
Svo alvarleg var liðan Franc-
os i gærkvöldi, að kona hans,
Dona Carmen Polo el Franco,
vakti yfir honum á sjúkrahúsinu
i nótt og með henni tengdason-
urinn, Cristobal Martinez-
Bordiu, sem er hjartasérfræð-
ingur.
Heilsu Francisco Francos hefur hrakað að nýju eftir dáiltinn bata
um helgina. Hér sést Franco með Juan Carlos, sem nú hefur tekiö
við völdum I veikindum einræðisherrans. Juan Carios verður
konungur Spánar að Franco iátnum.
Fjöldamorð
á Kýpur
Brezkir borgarar, sem
bjargað var flugleiðis frá
Kýpur, skýrðu frá þvi í
gærkvöldi, að þeir hefðu
verið vitni að fjöldamorð-
um í kjölfar byltingarinnar
og einnig í innrás Tyrkja.
Kaupsýslumaður að nafni Der-
ek Reed, sem var I frii i Paphos,
þegar skotbardagarnir hófust á
mánudag fyrir viku, sagðist hafa
séð stræti þakin likum.
„Fólk, sem Makarios hafði
hvatt til að leggja frá sér vopnin,
var skotið niður, hvar sem það
sást af þjóðvarðliðum,” sagði
hann. „Það var siðan grafið i
fjöldagröfum.
Griskættaður brezkur stúdent
Nikos Sampson, hélt
sýningu á alis kyns tækjum,
sem hann sagði, að fulltrúar
Makariosar hefðu notað til
pyntinga á pólitlskum föngum
sagðist hafa séð hvar stuðnings-
mönnum Makariosar var tekin
fjöldagröf skammt frá Limassol,
i sjávarþorpi einu Sagði hann að
þar hefði verið á ferðinni flokkur
stuðningsmanna Makariosar,
sem höfðu farið fylktu liði til Pap
hosar til að leysa af hólmi aðra
félaga, er hrundið höfðu áhlaup-
um þjoðvarðliðsins. „En þeir
urðu fyrir launsátri og voru strá-
felldir,” sagði stúdentinn.
Hann sagðist hafa vitað af 14
tyrkneskum Kýpurbúum, sem
leitað höfðu skjóls i skóla einum
og búið um sig þar. „Þeir voru
umkringdir af þjóðvarðliðum og
þegar þeir gáfust upp, voru þeir
allir drepnir,” hefur AP-frétta-
stofan eftir stúdentinum.
„Ég var enn i bænum, þegar
tyrkneskar sveitir tóku lögreglu-
stöðina. Skömmu siðar fundust
lik 13 lögreglumanna, hver og
einn með skotgat á höfði,” sagöi
Argiris Kyriadidis, 21 árs stú-
dent.
Tyrkir fagnandi — Grikkir daufir
Innrás Tyrklands á Kýpur lyfti
Buient Ecevit, forsætisráðherra,
upp til skýjanna i augum landa
sinna, og á götum höfuðborgar-
innar dönsuðu ungir Tyrkir á
iaugardag af hrifningu.
Stærstu verkalýðssamtök
Tyrklands lýstu þvi yfir, að félag-
ar þess byðust til að vinna kaup-
laust yfirvinnu og um helgar.
Sögðu samtökin, að verkamenn I
orlofi mundu þegar i stað snúa
heim til starfa.
Hvert sem Ecevit fór I Ankara,
mætti honum fagnandi mann-
fjöldi, og stuðnings- og heilla-
óskaskeyti streymdu til hans
hvaðanæva að frá þessari 38 mill-
jóna þjóð. — Þegar hann gekk inn
i þingsalinn, þar sem þingfundur
átti að fara fram fyrir luktum
dyrum, vottuðu fulltrúar allra
flokka honum virðingu sina með
þvi að risa úr sætum.
Hvar sem fréttamaður AP bar
niður I Ankara, fékk hann sömu
svörin. Allir voru á einu máli um,
að Ecevit hefði borið sig rétt að.
— „Fyrst reyndi hann til þrautar
friðsamlega lausn, en þegar það
var árangurslaust krafðist heiður
Tyrklands hernaðaraðgerða,”
sögðu leigubilstjórar, sem lög-
menn og æðri stéttafulltrúar.
í Aþenu lýstu fréttamenn AP
óróleika borgaranna, en sögðu, að
þar toguðust á ættjarðarást og
ógeð á athöfnum herforingja-
stjórnarinnar i kjölfar byltingar-
innar á Kýpur.
„Eftir að Makarios hefur
þvælzt fyrir okkur árum saman,
höfum við loks öðlazt tækifæri til
að kenna þessum Tyrkjum, að
þeir komast ekki upp með neinn
yfirgang við okkur,” sagði
öryggisvörður einn á flugvellin-
um i Aþenu.
„Stjórnvizka Makariosar, sem
hefur komizt hjá striði við Tyrki
öll þessi ár, kemur nú skýrt fram
eftir, að Makarios hefur verið
flæmdur frá Kýpur,” sagði
bankafulltrúi einn.
Hvert sem menn sneru sér i
Aþenu mátti sjá hópa fólks utan
um eitthvert útvarpstækið að
fylgjast með siðustu fréttum frá
Kýpur og þróun mála. Sagði
fréttamaður AP, að heldur hefðu
Abeninear verið daufir i dálkinn.
Undir Akropólishæð söfnuðust
þúsundir af varaliðum, sem
kallaðir höfðu verið út,en
baráttuhugurinn var i lágmarki.