Tíminn - 16.02.1966, Side 12

MTÐVIKITPAGUR 16. febrnar 1966
12
TIMINN
LA frumsýnir Swedenhieims-
fjölskylduna á fimmtudaginn
HS-Akureyri, mánudag.
Síffastliðið haust réði Leikfélag
Akureyrar til sín framkvæmda-
stjóra og er það nýmæli í sögu
leikfélagsins. Að því tilefni rabb-
aði fréttamaður Tímans við for-
mann L. A., Jón Kristinsson
sem einnig gegnir umræddu fram
kvæmdastjórastarfi.
— Þú hefur tekið virkan þátt
í starfsemi L.A. í fjölmörg ár,
Jón?
— Já, ég er búinri að vera
meira og minna viðloðandi félags-
skapinn í 30 ár.
— Hvað viltu segja um starf-
semina á þessu tímabili?
— Það má kanriski segja, að
starfsemin hafi verið svipuð ár
frá ári, að því lyeti, að félagið hef
ur oftast komið upp þrem til fjór-
um leiksýningum árlega. Þessi
verkefni hafa að sjálfsögðu verið
æði misjöfn, bæði að efnum og
gæðum, en mörg ágæt leikrit hef-
ur félagið sýnt á þessu tímabili,
bæði innlend og erlend. Má hér
aðeins minna á: Gullna hliðið, ís-
JLandsklukkuna, Fjalla-Eyvind,
'akrúðsbóndann, Lériharð fógeta,
Skuggasvein, Pilt og stúlku,
Galdra-Loft, Múnkana á Möðru-
völlum, Brúðuheimilið, Mýs og
menn, Pabba, Ævintýri á göngu-
för, Tehús Ágústmánans, Á útleið,
Þrettándakvöld og svo þrjár Óper
ettur: Meyjaskemmuna, Bláu káp-
una og Nitouche.
— Hvað olli því að L.A. réði
framkvæmdastjóra nú?
Jón Kristinsson
— Já, öllu má nú nafn gefa,
en réttara væri líklega að segja,
að ég væri „reddari," þá góðu ís-
lenzku skilja sjálfsagt flestir, og
það nær vel yfir það verksvið,
sem mér er ætlað. Annars er
ástæðan sú, ef talað er í alvöru,
að flestir eru svo störfum hlaðn-
ir, að erfitt er að sinna slíku
starfi í hjáverkum. Og það er
meira verk en margur e.t.v. hygg-
ur að undirbúa og koma upp leik
sýningu. Síðasti aðalfundur sam-
þykkti því heimild, til handa
stjórninni að ráða starfsmann hálf
an daginn, yfir starfstímabilið.
Attræður í dag
Davíð Bjðrnsson
Áttræður er í dag Davíð
Björnsson, sem lengi var bóndi
á Þverfelli í Lundarreykjadal.
Áhaldaleigan
SIMI 13728
113 leigp vibratorar fvru
stevpu vatnsdælur steypu
brærivélax. biélbörur
ofnar o.fi Sent og sótt. el
oskaö er
Ahaldaleigan
Skafta*elli vi? Nesveg,
Seltjarnarnesi.
Isskápa og píanóflutningar
sama stað sím» 13728
Hann var alkunnur fjallamaður
og reiðmaður og var um tugi
ára grenjaskytta, bæði á Snæ-
Lá»*? okirur st'lla og herða
upr nýji oifreiSina Fylgirt
'•ei með -*»freíFinnl
BILASKOÐUN
Skúlagö*" 32 Slmi 13 101
l6N eY«TEINSRON
lógfræóingur
sími 21510
lögfræðislrrifstofa
Laugavpgi il
fellsnesi, þar sem hann bjó
um tíma og á ættarslóðum sín
um í Borgarfirði. Hann er
enn ern og hress og þykir gam
an að ræða við góðkunningja,
enda fróður um margt og glögg
ur á menn og málefni. Hann
dvelur í dag á heimili Svein-
bjargar dóttur sinnar að Hvassa
leiti 42 hér í borg.
■Siódic
<Sór
— Hvernig er aðstaðan í sam-
komuhúsinu?
— Samkomuhús bæjarins, eins
og það er jafnan kal’lað, er sex-
tugt hús. Það vitnar vissulega um
stórhug aldamótamannanna, að
enn skuli það vera viðunandi sem
leikhús bæjarins og ekki annað
sjáanlegt en við verðum að una
við það enn um árabil. Aðstaðan
í húsinu hefur raunar breytzt með
árunum t.d. var það mikil breyt-
ing til bóta, þegar sett var hall-
andi gólf og föst sæti í salinn.
Og nú stendur fyrir dyrum við-
bygging, þar sem koma búnings-
herbergi og aðstaða til leikfjalda-
smíði, sem engin hefur verið.
— Hvað um laun leikaranna?
— Um það skulum við sem
minnst tala. Réttara væri að kalla
það þóknun eða bara glaðningu.
Fyrir nokkrum árum hélt einn
leikarinn saman þeim tímum, sem'
fóru í æfingar og sýningar á einu
leikriti, og launin reyndust kr.
7.00 á klst. Nei, það eru ekki pen
ingarnir sem laða, heldur aðeins
áhugi. og sú ánægja, sem öll list
sköpun veitir, og á því hefur LA
öðru fremur lifað til þessa.
— Er ekki við ýmsa erfileika
að stríða í starfinu?
— Jú, blessaður vertu. Erfið-
leikarnir virðast alltaf til staðar.
Ég skal aðeins benda á tvennt.
Það sem ég lítiilega drap á áð-
an, að allir hafa svo mikið að
gera, að margir, sem annars hafa
ánægju af að fást við leiklist, sjá
sér illa fært að sinna svo tíma-
frekum störfum, sem leiklistin
óhjákvæmilega útheimtir og svo
hitt hve afar erfitt er að fá leik-
stjóra að ég nú ekki nefni lærða
leikara, sem mjög mikilsvert er að
geta átt kost á annað slagið. Þjóð-
leikhúsið hefur að vísu lítillega
sinnt þessu verkefni, en þyrfti að
gera það í miklu ríkari mæli í
framtíðinni.
— Hvað um verkefni L.A. á
þessu starfsári og næsta?
— Á þessu starfsári eru ætlun
in að sýna þrjú leikrit. Við hóf-
um starfsárið með sýningu á
Skrúðsbóndanum eftir Björgvin
Guðmundsson. Þetta var mjög um-
fangsmikil sýning og fjölmenn.
Leikarar, söngvarar og dansarar
milli 40—50 manns. Það væri vissu
lega gaman að sjá Skrúðsbóndann
á stærra sviði t.d. Þjóðleikhússins,
þar mætti gera því ramma við
hæfi. Nú svo er það Swedenhielms
fjölskylda eftir Hjalmar Berg-
man, sem nú mun í fyrsta sinn
kynntur á leiksviði hér á landi.
Leikstjóri er Ragnhildur Stein-
grímsdóttir. Frumsýning verður
n.k fimmtudag. Síðasta verkefn-
ið er svo fyrirhugað að verði Bær-
inn okkar, eftir Bandaríkjamann-
inn Thornton . /ilder, leikstjóri
verður Jónas Jónasson. Ætlunin
er að sýningar hefjist í byrjun
apríl. Um næsta ár er það að
segja, að enn liggur ekki fyrir
nein áætlun, en það verður merk-
isár í sögu félagsins, því 19. apríl
1967 er L.A. 50 ára. En rabb þar
um bíður síns tíma.
MAUPASSANT
Framhaid at 8 síðu.
þess að sjúkur maður hafi get
að ritað slík listaverk. Skýr-
leikinn er aðall hans sem rit-
höfundar og franskan er skýr
ust þjóðtunga. Hann líkti
frönskunni við spegilskygnda
tjörn, sem ekki væri hægt
að ýfa. Tilgerð og málknúsun
er ekki til í ritum hans, stíll
hans er eðlilegur, hversdagslegt
fólk og atburðir hefjast i æðra
veldi. þegar hann hefur fest
lýsingu sína á blað at slíkri ein
lægni, hófsemi og smekk að
unum er að lesa. Hófsemin er
eitt aðaleinkenni stíls hans
án þess að lesandini finnt til
þess að það hafi kostað höfund
inn nokkra áreynslu. Málið er I
blæbrigðaríkt og trútt því hrá
efni, sem lýst er, það fellur allt
saman í eina heild, stíll, mál og
efni.
Maupassant stendur öðrum
raunsæishöfundum framar, lýs
ingar hans eru nákvæmari-og-ein
faldari, rit ihans minna helzt á
kvikmynd, og menn geta bezt
kynnt sér aldarhátt í Frakk-
landi á síðari hluta 19. aldar
með lestri rita hans.
Þótt sögusvið hans sé Frakk
land þessa tímabils, hefur hann
jafnframt lýst sammannleg-
um eiginleikum, svo rit hans
eru sígild alls staðar. Persónur
hans geta verið á gangi í dag
hér á götunum og verða það
líka eftir áratugi. Vegna þessa
eru bækur hans vinsælt lestrar
efni og hafa verið þýddar á
flestai1 Evróputungur. Margar
þeirra hafa verið filmaðar.
Sænski læknirinn Axel Munthe
minnist kynningar sinnar við
Maupassant í „San Michele“,
bæði þegar hann dvaldi í París
og um borð í snekkju hans
„Bel Ami“, en Maupassant
skírði snekkjuna eftir skáld
sögunni, sem ber þetta nafn,
ýmsir hafa sett saman bækur
um höfundinn og eru merkast-
ar Dumesnil: Guy Maupassant
1947; Steegmiiller: Maupassant
1949; Tasart: Souvenirs sur
Gay de Maupassant 1911. Marg-
ar útgáfur hafa komið út af
verkum hans í Frakklandi og
heildarútgáfur á ensku. S.B.
MINNING . . .
Framhald af 8. síðu.
vinnukennari, Björn deildarstjóri
hjá Sambandi ísl. samvinnufélaga
og Guðrún bókhaldari hjá Áfeng-
is- og Tóbaksverzlun ríkisins. Ár-
ið 1930 hætti Guðmundur búskap
á Víkingavatni og fluttist til Kópa-
skers, en þar var hann í 8 ár
starfsmaður hjá Kaupfélagi Norð
ur-Þingeyinga. Hafði raunar áður
starfað þar í 2 ár um 1920. Á
Kópaskeri kvæntist hann árið 1932
síðari konu sinni, Árdísi Pálsdótt-
ur, bónda í Svínadal í Kelduhverfi,
Jónssonar, og lifir hún mani} sinn
ásamt 3 börnum þeirra, en þau
eru: Kristján bóndi á Núpi, Árni
rafvirki í Reykjavík og Björg bú-
sett á Kópaskeri. Guðmundur
keypti Núp árið 1938, og hófu þau
hjónin þá búskap þar og bjuggu
þar síðan. Núpur er við þjóðbraut
í Öxarfirði, ein af fríðustu jörð
um þeirra sumarfögru sveitar, og
stendur bærinn hátt suðvestan und
ir Öxarnúp. Þar gerðist Guðmund-
ur einn af gildustu bændum í sveit
inni og var framkvæmdasamur á
jörðinni, bæði við útfærslu túns
og byggingu útihúsa. — Um ná-
lega 50 ára skeið veitti hann for-
stöðu sparisjóði i héraðinu. Átti
og sæti í hreppsnefnd í Keldu
hverfi á búskaparárum sínum þar.
Guðmundur var iðjumaður mik-
ill og kappsamur.að hverju sem
hann gekk, verklaginn og fjölhæf-
ur og því með drýgstu mönnum
til allra verka, ekki aðeins við bú-
störf heldur einnig við skrifstofu-
störf og annað, er hann vann af
því tagi Hafði áhuga á íþrótt-
um og kenndi mörgum sund í
Kelduhverfi, enda sjálfur góður
sundmaður og mun hafa lært hjá
Erlingi Pálssyni í Reykjavík 1913-
1914. Sláttumaður ágætur. Hagur
vel, smíðaði amboð og margt
fleira fyrir heimilið, fléttaði reipi
og gjarðir, prjónaði a vél í tóm
stundum og gerði sjálfur við það
er aflaga fór. Nýtni var honum
í blóð borin >p vakandi áhugi á
að hata allt í íagi, er nota þurfti
utan bæjar og innan og svipað
var að segja um fjármál hans og
viðskipti. Fjármaður góður og
nyjög fjárglöggur og natinn við
I búfjárlækningar. Stjórnsamur og
útsjónarsamur og gerði sér far um
að kenna öðrum rétt handtök við
vinnu. Fyrirhyggja hans var mik-
il, og hafði hann því oft áhyggj-
ur út af því, er fram undan var.
Glaður þó með glöðum, er svo bar
undir. Hann var söngmaður góður
og söngelskur, lék oft á orgel á
heimili sínu. Heyrt hef ég börn
hans, hin eldri, minnast þess, er
hann kenndi þeim ungum heima
og söng með þeim lög við lióð
Þorsteins Erlingssonar, er þá voru
mörgum kær. Hann var áhugasam-
ur um þjóðmál og meðal þeirra,
er bezt sóttu leiðarþing í Öxar-
firði.
Síðustu árin var heilsa hans tek-
in að bila og kraftar að þverra,
enda aldurinn hár.Er á ævina leið
átti hann oft erfitt með svefn. En
allt fram á síðasta æviár sinnti
hann störfum meira eða minna á
búi sínu og sonar síns. Á vetrum
dvaldist hann þá stundum í Reykja
vík á vegum barna sinnar þar. —
Vandamenn og vinir kvöddu hann
i Fossvogskirkju 28. des. s.L, og
var þar fjölmennt, en í Reykjavík
eiga nú heima auk fyrrnefndra
barna bæði systkini hans, Björn
fyrrv. kaupfélagsstjóri og alþm.,
sem nú hefur nál. sex um áttrætt,
og Guðrún kona Björns Gunnars-
sonar frá Skógum, sem er yngst
þeirra systkina. En jarðsunginn
var hann í heimgrafreit á Víkinga-
vatni 5. jan. s.l. Þó ótíð væri um
áramótin, var bjart yfir æskusveit
hans þennan dag, er samferða-
menn söfnuðust þar saman við út-
för hans.
Það ætla ég réttmæli sem einn
af hinum fyrri sveitungum hans
sagði í ræðu' við gröf hans, að
hann hafi verið maður „tilfinn-
inganæmur og nokkuð ör í lund,
en hreinlyndur og trölltryggur og
mjög öruggur liðsmaður í hverju
því máli, er hann taldi til góðs
horfa.“ — Genginn er hann nú til
feðra sinna eftir langan ævidag og
mikið starf.
G.G.
OPIÐ BRÉF
Framhald af 8. síðu.
í góðri meiningu (það er til að
létta á sýslunum).
En hvað á þá að gera? Það á
að láta sýslumar annast sína
vegi. Þar er staðþekJdng fyrir
hendi. Jafnframt mætti svo
tryggja sýslunum meiri tekju-
stofna, sem þessu svaraði. — Það
eru mörg mál sem varða lands
byggðina sem væru betur koiriin
í höndum kunnugra manna og
stofnana úti á landi, en
það er stærra mál en svo,
að því sé blandað f þetta.
Og að endingu. Við erum fámenn
þjóð í talsvert stóru og erfiðu
landi. — Vegamálastjómin er
áreiðanlega ekki öfundsverð af
sínu starfi. Eg efa að nokkurt
starf sé eins vanþakklátt og erfitt
eins ng hennar þegar miðað er
við það fé, sem hún fær til af-
nota og þau verkefni, sem þarf að
leysa.
En setjum nú svo að á sex ára
fresti eða nú í vetur yrði lagt
eitthvert fé til nýbygginga í
Skeggjast.hr. frá ríkinu.
Hvað á vegamálastjómin að
gera með það. Ólíklegt er að það
yrði meira en til brýnustu þarfa
til að tjasla í aðal þjóðveginn,
þar sem umferðarþunginn er
mestur
Útkoman verður allavega sú að
þessir utanveltu vegir hljóta að
sitja a hakanum. — Ábúendur á
þessum bæjum gefast upp fyrr
eða síðai og milljóna verðmæti
og lífsstarf þessa fólks fer í súg
inn. Það er ykkai háttvirtir þing-
menn að kynns ykkur þetta og
ráða oót á, ef það sem hér er
sagt revnist rétt.
Reykjavík 4. 12. 1965.
Þórarinn frá Steintúni.