Vísir - 05.10.1974, Qupperneq 6

Vlsir. Laugardagur 5. október 1974.
6
vísrn
(Jtgefandi:
Framkvæmdastjóri:
Ritstjóri:
y Fréttastjóri:
Ritstjórnarfulltrú i:
Fréttastj. erl. frétta:
Auglýsingastjóri:
Auglýsingar:
Afgreiösla:
Ritstjórn:
Reykjaprent hf.
Sveinn R. Eyjólfsson
Jónas Kristjánsson
Jón Birgir Pétursson
Haukur Helgason
Björn Bjarnason
Skúli G. Jóhannesson
Hverfisgötu 44. Simar 11660 86611
Hverfisgötu 44. Simi 86611
Siöumúla 14. Simi 86611. 7 linur
Askriftargjaid 600 kr. á mánuöi innanlands.
t lausasölu 35 kr. eintakiö. Blaöaprent hf.
Menningarbyltingin í
Alþýðubandalaginu
Á timum vinstri stjómarinnar var þess vart yzt
til vinstri i islenzkum stjórnmálum, að þar væru
menn óánægðir með stefnu Alþýðubandalagsins i
rikisstjórninni. Þeim, sem telja sig sanntrúaða
kommúnista og sósialista, þótti ekki nóg að gert
hjá Lúðvik Jósepssyni og Magnúsi Kjartanssyni
við að hrinda sósialismanum i framkvæmd. Þessi
óánægja kom meðal annars fram i siðustu þing-
kosningum, þegar Fylkingin og Marxist-
arnir-leninistarnir buðu fram sérstaka lista.
Úrslit kosninganna sýndu ótvirætt, að slikir öfga-
hópar njóta einskis fylgis hér á landi fremur en
annars staðar.
1 stjórnartið sinni virtist Alþýðubandalagið
ekki hafa áhyggjur af þvi, þótt einhverjir störf-
uðu vinstra megin við það. Engu var likara en
ráðhermm þess þætti það auka virðingu sina, að
þeim var hallmælt af þessu ofstækisfulla liði.
Raunar þarf enginn að undrast þá afstöðu.
Stefna og starf Alþýðubandalagsins undanfarin
ár hefur einkennzt af einhvers konar feluleik við
fortiðina. Þess vegna kom það nokkuð á óvart
fyrir nokkrum dögum, þegar Þjóðviljinn sagði i
forystugrein: „Forystuflokkur verkalýðs-
hreyfingarinnar var um alllangt skeið Sósialista-
flokkurinn og siðan arftaki hans Alþýðubanda-
lagið.”
Það eru óneitanlega timamót, ef Alþýðubanda-
lagið ætlar skyndilega að fara að kannast við
uppruna sinn og kommúnískar hugsjónir. Fleira i
þessari sömu forystugrein gefur raunar til
kynna, að einhvers konar menningarbylting
kunni að vera i aðsigi innan Alþýðubandalagsins
eftir tviskinnunginn undanfarið. Þjóðviljinn
segir: „Stjórnmálaflokkur eins og Alþýðu-
bandalagið verður sifellt að endumýja sig og
grannskoða stefnu sina, þótt grunntónn hennar
hljóti alltaf að vera sá sami, breyting og endan-
legt afnám stéttarsamfélagsins.”
Þessi orð verða ekki skilin á annan veg en
þann, að Alþýðubandalagið ætli að hverfa aftur
til uppmna sins og hafna þeim, sem hafa lagað
sig að „stéttarsamfélaginu”.
Það fylgir jafnan sjálfsgagnrýni og menning-
arbyltingu i kommúnistaflokkum að fram-
kvæmdar eru viðtækar hreinsanir i forystuliði
flokkanna. Þessar hreinsanir fara aldrei fram
fyrir opnum tjöldum heldur i lokuðum flokksklik-
um og á leynifundum. Ef orð Þjóðviljans eru
túlkuð i samhengi við atburði innan bræðraflokka
Alþýðubandalagsins, má búast við þvi, að á næst-
unni gerist þar nokkur tiðindi. Af þeim atburðum
má einnig ráða, hversu völd þeirra Þjóðvilja-
manna eru mikil innan flokksins.
Tilgangur menningarbyltingarinnar er greini-
lega ekki sá að draga úr öfgunum i stefnu Alþýðu-
bandalagsins heldur auka þær og skerpa. í
stjórnarandstöðu þolir flokkurinn greinilega ekki
að vita af neinum vinstra megin við sig i stjórn-
málunum. Lærdómurinn sem dreginn er af
stjórnarsetunni, er sá, að feluleikurinn við for-
tiðina dugar ekki, þess i stað á að innbyrða bæði
Fylkinguna og Marxistana-leninistana eða að
fara i kapphlaup við þá um fylgið.
—BB
Churchili hinn ungibýöur sig aftur fram til þings, en hann má halda vel á spööunum, ef hann ætiar ekki
aö tapa, eins og þegar hann reyndi fyrst i kosningunum 1969.
WINSTON
CHURCHILL
í FRAMBOÐ
Á NÝ
Andlitið sýnist koma
kunnuglega fyrir sjónir,
en eitthvað unglegra.
Freknótti f r a m-
bjóðandinn með striða
hárið og stóra bláa
blómið nælt i barminn
vindur sér snaggara-
lega inn um garðhliðið
og tilkynnir glaðlega:
„Halló þið! Ég heiti
Winston Churchiir’.
Þetta er áhrifarikt kosninga-
bragð, sem afabarn sir Winstons
Churchills, leiðtoga brezku
þjóðarinnar í heimsstyrjöldinni
siðari beitir með góðum árangri.
Það eru ekki margir Bretarnir,
sem skella mundu á ekta
Churchill, ef hann berði að dyrum
hjá þeim og rétti fram höndina,
sama hvar i pólitik hann væri.
En gömul tryggð og eindæma
likt svipmót með frægum afa
duga ekki alveg út af fyrir sig i
kosningum á borð við þær, sem
fara i hönd i Bretlandi. Svo að
Churchill hinn yngri heyr þrot-
laust kosningabaráttuna þessa
dagana með húsvitjunum og til-
heyrandi i viðleitni sinni til að
halda þingsætinu fyrir Ihalds-
flokkinn.
Barry May, fréttamaður
Reuters, sem fylgzt hefur með
Churchill yngri, skrifar, að það sé
ekki tekið út með sitjandi
sældinni fyrir þingmenn ihaldsins
að halda þingsætum sinum, hvað
þá að vinna fleiri, á timum,
þegar skoðanakannanir segja
Verkamannaflokkinn hafa 14%
meira fylgi og fimmti hver kjós-
andi fylgir frjálslynda flokknum
aö málum.
Churchill yngri vann sæti sitt i
neðri málstofunni i kosningunum
1970, og var það þá önnur tilraun
hans til þess að komast á þing. 1
kláru einvigi vann hann kjör-
dæmið af frambjóðanda verka-
mannaflokksins i Strafford, sem
liggur i útjaðri iðnaðar-
borgarinnar Lancashire á norð-
vestur Englandi.
En i siðustu kosningum, sem
fram fóru í febrúar á þessu ári,
eins og menn muna, kom fram
þriðji frambjóðandinn — á vegum
frjálslyndra — og dró að sér nær
5 þúsund atkvæði frá hvorum
hinna. Churchill tapaði að visu
aðeins örfáum atkvæðum af
meirihluta sinum en fékk hins
vegar 10% minna atkvæðamagn
en i kosningunum 1970.
„Aðalhættan stafar af frjáls-
lyndum”, sagði þessi ihalds-
maður við Barry May, þegar hinn
siöarnefndi fylgdi honum i hús-
vitjunum, meðan Churchill var i
óöa önn að snúa kjósendum á sitt
band, eða tryggja sér atkvæði
þeirra aftur — „Ef nógu margir
kjósendur halda, að þeir hafi efni
á þvi að styðja hálfsoðna stefnu
frjálslyndra, þá er það vatn á
myllu Verkamannaflokksins”.
í kjördæmi Churchills eru 68
þúsund á kjörskrá. Þetta er vel
stætt bæjarfélag með einhverjar
stærstu iðnaðarsamsteypur Bret-
lands innan sinna bæjarmarka,
og þar er heimavettvangur þess
fræga knattspyrnufélags,
Manchester United.
Illlllllllll
UMSJÓN: G. P.
„í minu kjördæmi hefur maður
skýra þverskurðarmynd af kjós-
endum i brezku iðnaðarhverfi”,
segir Churchill — „Meðal annars
höfum við hér 10 þúsund hörunds-
dökka innflytjendur. Flestir
þeirra eru frá Vestur-Indium, en
æði margir Indverjar og Pakist-
anar.” — Af þvi leiðir ýmsan
vanda, eins og húsnæðisskort, en
á hinn bóginn virðumst við hafa
sloppið blessunarlega við kyn-
þáttariginn, og I skólunum er
merkilega gott samlyndi. í
sumum þeirra eru 70% nemend-
anna blakkir”.
Churchill segir, að efst á baugi i
heimastjórnmálum þessa stund-
ina, sem setja muni mark á þing-
kosningabaráttuna að þessu
sinni, sé hugsanlega þjóðnýting
Trafford Park. Þar starfa um 55
þúsund manns við þungaiðnað, en
margir kviða þvi, að starfsliðinu
yrði fækkað, ef rikið tæki við
rekstrinum og drægi eitthvað úr
honum. — Stjórn Wilsons hefur
allan tima sinn haft á stefnuskrá
þjóðnýtingu meiriháttar iðnfyrir-
tækja og iðngreina, þótt minna
hafi orðið úr þvi en forystulið
Verkamannaflokksins ætlaði sér.
Þegar Churchill yngri er
byrjaður að ræða stjórnmálin við
Barry May, hlýtur að liða að þvi
að á góma beri fyrirætlanir rót
tækustu forkólfa Verkamanna-
flokksins, sem vilja helzt að Bret-
land segi sig úr Efnahagsbanda-
lagi Evrópu — A þvi sér af-
komandi stjórnvitringsins gamla
marga annmarka, og þá einkan-
lega frá sjónarhóli útflutningsiðn-
aöarins.
Eins og margir yngri menn
aðrir, þá er Churchill eindreginn
stuðningsmaður sameinaðrar
Evrópu: —- „Ég hef alltaf verið
ákafur talsmaður þess, að fram-
tið okkar liggi i Evrópu, og i
gegnum sameinaða Evrópu
getum við aftur látið að okkur
kveða, ef áfram heldur i þróun-
inni eins og horfir og eins og gert
hefur siðustu tvo eða þrjá áratugL
----Það er gott og blessað að
hugsa sem svo, að Bretland geti
vel staðið á eigin fótum. En það
hefur okkur bara aldrei tekizt.
Við höfum alltaf notið stuðnings
af heimsveldinu og bandalögum
við aðra”, segir Churchill.
Með á kosningaferðum þessa
nýja Churchills er oft kona rians.
Minnie, er gaukar að eftirlauna
fólki kosningapésum, skjallar
Hver veit nema Churchill yngri
eigi eftir að lenda á frlmerki, eins
og nafni hans, afinn sir Winston.
húsfreyjurnar og reynir að vekja
stjórnmálaáhuga hjá unglingun-
um.
„Að hve miklu haldi kemur
honum nafnið?” spurði Barry
May þau hjónin.
„Það hjálpaði áreiðanlega mikið
til I upphafi, þegar ég var valinn
til framboðs. Það voru eitthvað i
kringum 300, sem sóttust eftir til-
nefningu flokksins. En þegar
maður hefur einu sinni
náð þvi marki, þá kemur aftur aö
þvi, að nafnið verði næstum til
baga. Fólk fer að gera saman-
burð, sem verður mér óhjá-
kvæmilega i óhag. Samt hefur
mér aldrei komið i alvöru I hug að
taka upp annað nafn — Ég ætla
mér ekki að koðna undir þvL”
Churchill ber kosningamerki,
sem á eru tveir fingur, er mynda
V, en það var sigurtákn
Churchills.
A það er lika letrað: „Frelsið
mannkynið” — sem sömuleiðis
var lika borið af afa hans.
Winston Churchill II. kom i
þennan heim i húsinu Chequers,
sem var heimili forsætisráð-
herrans utan Lundúna, en það var
á þvi herrans ári 1940 i lok
orrustunnar um Stóra-Bretland —
Rétt eins og afinn var Churchill
yngri striðsfréttaritari, áður en
hann sneri sér að stjórn
málum. Hann skifaði bókina
„Sex daga striðið”, sem fjallaði
um samnefnda styrjöld Israels og
Araba 1967. Naut hann þar að-
stoðar föður sins, Randolph
Churchill, sem lézt þó 1968.
Churchill ungi hefur starfað á
vegum hinna og þessara frétta-
blaða i Vietnamstriðinu, Nigeriu-
striðinu, Kongóuppreisnunum, i
Aden, Yemen og á Borneo og
viðar.
Þau hjónin eiga þrjú börn —
Randholp og dæturnar Jennie og
Marina.