Vísir - 09.12.1974, Qupperneq 7

Vlsir. Mánudagur 9. desember 1974.
7
r = F/órir of hverjum fímm
[K!j með lungnakrabba geta
" kennt reykingum um
Nýjasto vetrortízkon
Hér sjáum viö nokkur sýnishorn af nýjustu vetrartizkunni.
Peysur eru mjög vinsælar og eru þær meö alls konar munstrum,
yfirleitt grófar. Þarna má svo viröa fyrir sér nýju pilsslddina, og
eins og þiö sjáiö eru efnin höfö meö alls konar munstri. Ekki er
þvl aö neita, aö þaö Hfgar óneitanlega upp á hversdagsgrámann
aö sjá svoiitil tilbrigöi i klæönaðinum. Stlgvélin eru þessi allra
nýjustu, víö um ökklann úr mjúku leöri. Þau eru nauðsynleg viö
svona pilssidd segja sumar. Löngu treflarnir viröast vera aö
koma aftur, enda þægilegt aö geta bara vafiö þeim oftar utan um
hálsinn, eftir þvi sem kólnar I veöri.Þess má geta, aö stúlkurnar
eru frá Austurrlki og sýndu Oslóbúum nýjustu tlzkuna þaöan nú I
október slðastliönum.
Hafir þú reykt hingað
til 100.000 sigarettur,
eykur þu hættuna á að
fá krabbamein um sjö
prósent. Hættan á
lungnakrabba eða
króniskum iungnasjúk-
dómum eykst i réttu
hlutfalli við hve mikið
þú reykir af sigarett-
um.
Ýmsar rannsóknir hafa verið
geröar i sambandi viö reyking-
ar og allar gefa þær þessar
sömu niöurstööur. Komiö hefur
I ljós aö fjórir af hverjum fimm
sjúklingum sem þjást af
lungnakrabba eöa öörum
lungnasjúkdómum hafa fengiö
sjúkdóminn vegna reykinga. Af
hverjum hundrað reykinga-
mönnum, sem reykt hafa
700.000 sigarettur, fá sjö lungna-
krabba og fjörutiu og tveir af
þeim fá aðra lungnasjúkdóma.
Sllkur stórreykingamaöur hefur
þá reykt upp 525 kiló af tóbaki.
Beri maður svo saman við þessa
hundraö aöra hundrað stórpipu-
reykingamenn, sem hver hefur
troöiö 1 116.000 pipur, fær aöeins
einn þeirra lungnakrabba og
sextán fá aöra lunganasjúk-
dóma.
Þeir sem hafa reykt vindla, og
þá I miklum mæli, eöa 107.000
vindla (425 kiló af tóbaki), fá
tveir af hverjum hundrað
lungnakrabba og tiu fá aðra
króniska lungnasjúkdóma. Tök-
um við svo hundraö menn, sem
ekki reykja, kemur I ljós aö eng-
inn þeirra fær lungnakrabba, en
þrir þeirra fá mismunandi
lungnasjúkdóma. En fólk, sem
ekki reykir, getur þó fengiö
lungnakrabba. TIu af hverjum
hundrað karlmönnum með
sjúkdóminn eru menn sem ekki
reykja en aöeins ein af hverjum
hundrað konum með lungna-
krabba reykir ekki.
Það eru nefnilega ekki aöeins
reykingar sem valda lungna-
krabba, heldur getur atvinnan
orsakað hann.
Til dæmis eru málarar og tré
smiöir I meiri hættu en aðrir aö
fá þennan hræðilega sjúkdóm.
Hér eru smáupplýsingar, sem
fengizt hafa úr rannsóknum,
sem gleðja liklega þá sem
ha.lda sig viö filtersigarettur.
Sá sem aöeins hefur reykt filter-
sigarettur I tiu ár eöa meira á.
Umsjón
Julía Hannam
siöur á hættu aö fá lungna-
krabba vegna minna tjöru-
magns sem ofan i hann fer.
Þaö er þvi ekki alveg eins
hættulegt aö reykja núna eins og
fyrir tuttugu árum þegar aðeins
voru filterslausar sigarettur á
markaönum.
Nú er unniö aö þvi úti i hinum
stóra heimi að finna upp hættu-
lausar sigarettur. Tilraunir,
sem geröar eru á rottum, hafa
leitt góöan árangur i ljós. Þaö
vantar litiö annað upp á en að
„heilsuslgarettan” bragðist vel.
Geta þvi þeir, sem ómögulega
geta látiö af vananum, huggaö
sig við að ef til vill verði hættu-
lausar sigarettur komnar á
markaðinn áöur en lungna-
krabbi nær tökum á þeim.
Þaö má meö sanni segja, aö táningarnir hafi aldrei veriö
frjálslegri I klæöaburöi en einmitt nú. Gallabuxurnar, þessi vin-
sæiasta flik seinasta áratugs, hylja nú svo aö segja hvern ein-
asta táningabossa á landinu, og þykir engum skrýtiö, sem ein-
hvern tima hefur átt einar sllkar. Engin brot þarf aö passa og
þeim má stinga I þvottavélina án þess aö hafa áhyggjur. Viö
gallabuxurnar klæöast krakkarnir alls konar bolum og peysum.
Á meöfylgjandi mynd eru sýnishorn af þvl vinsælasta um þessar
mundir. Þaö eru frotté- og velúrbolir I öllum litum og geröum og
svo peysur og alls konar bolir meö þrykktum myndum. Þessar
fllkur eru mjög þægilegar aö vera I og einkar Hflegar. Allavega
háisklútum er svo vafiö um hálsinn, en þaö kemur sér einmitt
mjög vel nú, þegar kvefbakteriurnar eru alls staöar á sveimi.
Svo á háriö helzt aö vera eins og flókaþyrill I allar áttir, en ekki
er vlst, aö ölium llki þaö jafnvel og unglingunum sjáifum.
—JH.
HILMISBÓK
ER VÖNDUÐ BÓK
Islands
kóngur
SJÁLFSÆVISAGA JÖRUNDAR HUNDADAGAKONUNGS
Djörfustu reyfarahöfundar ættu erfitt meö aö láta sögu-
hetjur slnar lenda I jafntlöum og merkilegum ævintýrum
og Jörundur hundadagakonungur lýsir I sjálfsævisögu
sinni. Samt vitum viö úr öörum heimildum, til dæmis um
konungsveldi hans á Íslandi, aö frásögn hans er rétt I
höfuöatriöum.
Stjómarbylting Jörundar á íslandi var aöeins hápunktur
furöulegrar lifsreynslu hans. Hann hafði áður veriö sjó-
maöur og skipstjóri og flækzt um heimsins höf. Hingaö til
hafa menn litiö vitaö um feril hans eftir aö hann var fluttur
fanginn frá íslandi og hafa fyrir satt, aö hann hafi fljótlega
látizt sem fangi 1 Ástraliu. En þaö er ekki einu sinni hálfur
sannleikurinn.
Jörundur sat hvaö eftir annaö I fangelsi á ævi sinni, en
þess á milli var hann á bólakafi I ævintýrum. Hvaö eftir
annaö átti hann gnægð fjár, sem hann tapaði slðan viö
spilaborðiö. Hann var um tlma erindreki og njósnari i
Evrópu á vegum Breta og var meöal annars viðstaddur
þegar Napóleon tapaöi hinni miklu orrustu viö Waterloo.
Hann var afkastamikill rithöfundur og skrifaði um guö-
fræöi, hagfræöi og landafræði, auk skáldsagna og leikrita.
Hann var einu sinni fangelsisprestur og tvisvar var hann
hjúkrunarmaöur. í Ástrallu gerðist hann um tlma blaða-
.maöur og útgefandi og var svo lengi vel lögregluþjónn og
lögreglustjóri i eltingaleik við bófaflokka. Og þar lauk
hann ævi sinni sem virðulegur góðborgari.
Sjálfsævisaga Jörundar birtist fyrst i áströlsku timariti
á árunum 1835—1838. Hún kom siöan út I bókarformi I Eng-
landi árið 1891 og. litur nú fyrst dagsins ljós á islenzku.
Þetta er einstæð sjálfsævisaga og einstæöur reyfari, sem
enginn afkomandi þegna Jörundar á Islandi má láta hjá
liða aö lesa. Ekki er hægt aö hugsa sér skemmtilegri leiö til
aö ræna sig nætursvefni.
Hilmirht