Vísir - 01.03.1975, Page 8

8
Vlsir. Laugardagur 1. marz 1975
KIRKJAN O CSr ÞJÓÐIM
VIÐ FORUM UPP TIL JERUSALEM
Texti: En hann tók þá tólf til
sin og sagöi viö þá: Sjá, vér för-
um upp til Jerúsalem, og mun
þá ailt þaö, sem skrifaö er af
spámönnunum koma fram viö
manns-soninn.
Lukas 18:31.
Jesús er að fara I
ferðalag með læri-
sveinunum sinum og
hann segir við þá: Sjá,
vér förum upp til Jerú-
salem. Þessi orð hafa
grópazt inn i lif kirkj-
unnar, og orðið tákn-
ræn. Jesús hafði ef til
vill meira i huga en
þessa einu stuttu ferð
til Jerúsalem. Kannski
var borgin tákn hinnar
himnesku Jerúsalem.
Ef til vill leit Jesús lika
á lifið i heild sem eins
konar ferðalag likt og
mennirnir hafa gert á
öllum timum.
Þaö gerðu grísku heimspek-
ingarnir. Þeir litu á lifiö sem
eina langa hringferö. Það geröu
indversku spekingarnir lika.
Þeir lita á lifið sem eina enda-
lausa hringleið. Hring eftir
hring, tilverustig af tilverustigi,
endalaust og tilgangslaust. Mér
er ekki grunlaust um, að sumir
splritistar liti á lifið sem eina
stóra hringleið, sem hringar sig
eins og gormur upp i tilgangs-
lausan og óræðan óendanleik-
ann.
Sum skáld okkar hafa litið
llfið sem ferð án fyrirheits, ferð
án markmiðs og innihalds. Það
kemur fram i þessari visu Þor-
steins Erlingssonar:
Við sjáum aðeins auðn
og beran sand
og enga leið en viljum
hjartans fegin
að við þér brosti vor
og fagurt land.
Við sjáum aðeins auðn
og beran sand.
Jesús leit hvorki á lifið sem
hringferö eða gormlaga uppleið
og ekki heldur sem ferð án
fyrirheits. Fyrir honum hefur
lifið eitt ákveðið innihald og eitt
ákveðið markmið.
En Jesús segir okkur lika, að
feröin sjálf skipti miklu máli
enda sagði hann: Ég er kominn
til að þið hafið lif og hafið nægt-
ir. Sumir halda, aö kristin trú
fáist fyrst og fremst við lifiö
eftir dauöann. Ekkert er fjær
sanni. Hún fjallar miklu heldur
um okkar lif hér og nú. Til þess
að draga þessa staðreynd enn
þá betur fram ætla ég að leyfa
mér að ýkja pinulltiö og segja,
að kristin trú fjalli aðeins um
þetta lif, sem við lifum hér og nú
— um innihald þess og mark-
miö. Hún fjallar um það til þess
að gera þaö mannlegt, til þess
að gefa okkur lifsfyllingu, til
þess aö lif okkar gæti orðið i
samræmi við vilja guðs, skap-
ara þess og til þess að gefa okk-
ur kraft til þess að lifa viö og
deyja við.
Eitt algengasta hugtak i
kirkjunni merkir kraftur. Það
er orðiö náö. Viö reynum öll
náðina á margvislegan hátt i lifi
okkar en okkur tekst ekki alltaf
og dettur sjaldnast i hug að
tengja þá reynslu guöi. Stund-
um heyri ég glefsur úr útvarps-
sögunni hans Theodórs Frið-
rikssonar. Einu sinni segir hann
frá þvi, þegar hann var búinn að
fá lltið kot til að búa i rétt innan
viö Sauðárkrók. Hann vann
erfiðisvinnu á daginn á Krókn-
um og gekk svo heim til sin á
kvöldin þessa löngu leiö, hvern-
ig sem viöraði og oftast var
hann meö poka á bakinu, fullan
af mat handa fjölskyldunni. Svo
var það einu sinni, að hann er á
þessari göngu heim til sin með
pokann á bakinu. Það er haust-
kvöld. Smám saman finnst hon-
um pokinn verða svo þungur, að
það sækja að honum slæmar
hugsanir. Hann fer að hugsa um
tilgangsleysi og vonleysi þessa
strits og um þessa lifsins byrði
sem hann bar, og hugurinn
hvarflar til árinnar. Væri ekki
bezt að láta mjúkan farveg ár-
innar drekkja öllum lifsins
raunum? Svo lagðist hann á
Sr. Gunnar
Kristjánsson,
Vallanesi:
Prédikun flutt í
Háteigskirkju sunnu-
daginn í föstuinn-
gangi, 9. febrúar sl.
sinni, spiritisma að trú sinni eða
vinnu sina, peningana, mennt-
unina, jafnvel hvað sem er
getur orðið númer eitt i lifinu.
ákvarðað lifssýn mannsins.
Hafi maðurinn ekkert, fyllist lif
hans tómleika og fátt er það
sem listir nútimans hafa fjallað
jafn rækilega um og tómleiki og
tilgangsleysi. Sviki maðurinn
trúarþörf sina, skal lif hans á
einhvern hátt hrópa, meðvitað
eða ómeðvitað: Guð minn, guð
minn, hvi hefur þú yfirgefið
mig! Og það er nokkuð, sem
Egilsstaðakirkja stendur hátt og sést langt aö.
jöröina og veit ekki fyrr til en að
honum sækir óstöðvandi grátur,
hann var uppgefinn á sál. og
llkama. Hann grét lengi og
fannst hann vera vonlaus aum-
ingi, En allt i einu finnst honum
eins og hvislað að sér: „Gefstu
ekki upp, gefstu ekki upp, ristu
upp og haltu áfram”. — Og hann
stóð upp og hélt áfram heim til
sin og gangan var ekki eins
erfiö, hann hafði öðlazt nýja
von, nýjan kraft.
Þetta kallar trúin náð. Náð er
ekki eitthvað óraunverulegt,
ekki eitthvað, sem er andlegt og
bara er rætt um i kirkjunni. Náð
er raunverulegur kraftur i lifi
raunverulegs fólks, i lifi minu
og lífi þinu hver sem þú ert,
trúaður eða vantrúaður. Þú
þekkir þessa náð, sem kemur til
þin án þess að þú biðjir um
hana, vegna þess að guð skap-
arinn, þekkir mig betur en þú
sjálfur. Stundum tala trúaðir
menn um að lifa i náðinni. Þeir
lifa i þessum krafti, þeir gefast
ekki upp, þeir biðja guð að
senda sér nýjan kraft á hverjum
degi. Þetta er einn munurinn á
trúuöum manni og vantrúuðum.
sá trúaði lifir i kraftinum, hann
er öruggur og óttast ekki.
1 einum pistli þessa sunnu-
dags er einmitt lýsing á náð-
inni: „Réttið þvi úr máttvana
höndum og magnþrota knjám
og látið fætur yðar troða beinar
brautir til þess að hið fatlaða
vindist ekki úr liði en verði
miklu fremur heilt”. Aö verða
heill, það er markmið trúarlifs-
ins.
En þá kynni einhver að
spyrja: „Erum viö ekki heil, er
ekki allt Iagi með okkur og okk-
ar þjóðfélag að frádregnum
ýmsum smávægilegum raf-
magnstruflunum og rekstrar-
erfiðleikum hjá skuttogurun-
um? Er okkar þjóð ekki mennt-
uö og vel gefin, visindaleg og
rafvædd á flestum svið-
um? Meira að segja barþjónar
nota rafmagnsheila til að reikna
út prósenturnar. Er ekki allt i
lagi með okkur, erum við ekki
heilbrigð — jafnvel þótt viö vær-
um trúlaus, einkum og sér i lagi
ef náðin kemur til manns hvort
sem er?
1 fyrsta lagi er það spurning
um skilgreiningu, hvort maður
er trúlaus eða ekki. Ég er eins
og fleiri sannfærður um, að eng-
inn er trúlaus. Spurningin er að-
eins sú, hvort trú hans er sönn
eða ekki. Trú er lifssýn, lifs-
grundvöllur, spurningin er þvi
hvort lifssýn manns er rétt eða
ekki. Sumir segja, að trúar-
brögðin séu ópium fyrir fólkið.
En þeir gera sér ekki grein fyrir
þvi, að hafi maðurinn ekki trú-
arbrögð minnkar ekki þörf hans
fyrir trú. Sú þörf leitar þá ef til
vill i ópium eða marijuhana eða
eitthvað annaö til þess aö upp-
fylla það rúm, sem trúnni er
mælt. Þess vegna getur maður
gert stjórnmálastefnu að trú
Sr. Gunnar Kristjánsson er
fæddur a Seyðisfirði 18. jan.
’45,ólst upp i Reykjavik, stú-
dent frá M.R. 1965, lauk guð-
fræðiprófi haustið 1970, fór þá
til Bandarikjanna og var þar i
eitt ár við nám i guðfræði og
heimspeki i Boston háskóla og
tók þar masters-gráðu vorið
1971 Tók vigslu 5. sept. ’71 til
Vallaness og hefur verið þar
siðan. Kona hans er Anna
Margrét Höskuldsdóttir,
handavinnukennari.
Egilsstaðakirkja var vigö
16. júni s.l. Smiði hennar hófst
sumarið 1966 en þá hafði
Egilsstaðakauptún verið sér-
stök sókn i nokkur ár og hafði
verið messað i bamaskólan-
um. 1 fyrsta áfanga bygging-
arinnar var hún gerð fokheld
og lauk þeim áfanga árið 1968.
Seinni áfanginn tók aðeins eitt
ár og átti ákvöröun hrepps-
nefndar að gera kirkjuna að
þjóðhátiðarverkefni hreppsins
þar drjúgan hlut að máli.
Einn helzti hvatamaður að
byggingunni var frú Sigriður
Fanney Jónsdóttir, Egilsstöð-
um, sem þá átti sæti i sóknar-
nefnd ásamt Margréti Gisla-
dóttur og Þórði Benediktssyni,
sem ennþá eiga sæti i sóknar-
nefndinni, en i stað Sigriðar
Fanneyjar hefur Erling Garð-
ar Jónasson nú átt sæti i
nefndinni undanfarin tvö ár.
Kirkjan er teiknuð af Hilmari
ólafssyni, hún tekur um 300
manns i sæti og auk þess er að
kórbaki skrifstofa sóknar^:
prests, skrúðhús og fundarsal-
ur. Kirkjan er að mestu full-
búin. Á Egilsstöðum er mess-
að annan hvern sunnudag og
barnaguðsþjónusta hinn
sunnudaginn. Kirkjan er hent-
ug til hljómleikahalds vegna
góös hljómburðar og rúmgóðs
kórs, hún hentar einnig mjög
vel til margvislegra athafna,
flutnings helgileikja og býður
upp á fjölbreytni i safnaðarlif-
inu, sem söfnuðurinn mun
kunna vel að meta. Það hefur
háð kirkjulifinu, að prestsetrið
er i Vallanesi, 18 km innan við
kauptúnið. Er það einkum
bagalegt á vetrum.
Ljósm. B.A.
heyrist hrópað allt i kringum
okkur, dulbúið eða ódulbúið.
Theodór gamla fannst lifið
þessa stund vera marklaust.
Hann er ekki einn um þá tilfinn-
ingu. Einhvern tima kemur sú
tilfinning yfir alla, að lifið sé
marklaust. U Thant sagði einu
sinni, að „mannkynið væri eins
og smábarn að leika sér að rak-
vélarblaði”. Hann sá eins og
fleiri, að mannkynið gengur
með einhvern sjúkdóm. Erfið-
leikar þess og þjáningar, heims
styrjaldir og misrétti stafa ekki
af timabundnum ófullkomleika
eða menntunarskorti eða mis-
munandi stjórnmálamönnum.
Það er sjúkdómur. Það virðist
vera dæmt til að missa marks.
Einu sinni kom til min ungur
maður, sem sagði einmitt þetta,
að honum fyndist lifið eins og
unartækjum, yfirfullt af magni
og fjölda. En samt finnurðu
stundum að lif þitt hefur litla
merkinu, litið innihald, litla
dýpt, litinn frið. Og þegar
reynslan hendir þig eins og
aðra, þegar hendir sálarkreppa
eða persónuleg þjáning, verður
reynslan þá til þess að byggja
þig upp og dýpka enn þina
mannlegu tilveru eða verður
reynslan til þess að brjóta niður
það veigalitla sem innifyrir
býr? Þessi spurning er spurning
um kraft, um náð, um samfélag
við guð.
Hvernig er þitt ferðalag?
Hvert ferðu? Þannig er spurt,
þvi að spumingarnar eru ofnar i
lif þitt. Jesús átti svar: Vér för-
um upp til Jerúsalem, upp að
krossinum, tákni kærleikans og
þjáningarinnar, upp að þessum
krossi, sem ekki var reistur til
skrauts, heldur til að sýna eitt-
hvað, sem guð vildi að þú sæir,
opinbera mannkyninu eitt-
hvað. Kristin trú er opinberun,
opinberun á náðinni og synd-
inni.
1 dag er föstuinngangur. Á
öskudaginn hefst sjálf fastan,
þegar við fylgjum krossferli
Krists. Ertu tilbúinn að fylgja
honum i þessum heimi, fara þá
leið, sem hann vill að þú farir til
þess að finna lifi þinu borgið?
Vinur minn sagðist einu sinni
hafa hitt mann, sem honum
fannst geta kallast heilagur.
Það var yfirmaður úkrainsku
kirkjunnár, Slipej kardináli.
Hann var á ferð i
Bandarikjunum, kominn á
áttræðisaldur, orðinn hvitur
fyrir hærum og augun full af
djúpum friði. Hann hafði verið
18 ár i fangabúðum i landi sinu
vegna trúar sinnar. Og þegar
hann lyfti höndunum til þess að
blessa fólkið, þá voru það
kræklóttar hendur hvert einasta
bein i höndum hans hafði verið
missa marks. Mér datt i hug
geimskip, sem skotiö er út i
geiminn, en það missir marks
og brennur upp i geimnum.
Ferð þess var farin til einskis.
Og finnst þér ekki stundum, að
lifið missi marks, sé skapað til
einhvers sem aldrei gerist, ein-
hvers markmiðs, sem þú sérð
aldrei, eins konar fræ, sem
verður aldrei blóm?
1 Bibliunni er eitt orð sem
merkir aö missa marks.Það orð
var lika notað á rómversku
iþróttaleikvöngunum, og þegar
bogmenn skutu framhjá mark-
inu hrópaði fólkið: „hamartia”,
synd, framhjá. Synder þetta á-
stand, sem gerir mannkyniö
magnþrota og synd er það á-
stand, sá raunveruleiki, sem
fær þig til að missa kjarkinn,
fær þig til að gefast upp, varnar
þvl að þú sjáir guð. Synd er það
sjúkdómsástand, sem lif okkar
þráir að losna frá.
Jesús kom til að gera lifið
mannlegt, fást við syndina,
frelsa það úr fjötrum hennar og
vonleysi. Hann kom til að fást
við þetta ferðalag þitt, feröast
með þér, bjóða þér að ferðast
sömu leið og hann: upp til
Jerúsalem. Hann kom til að
gera Hf þitt dýpra að merkingu.
Ég býst við að þér finnist þú
hafa nóg verkefni, nóg fyrir
stafninógar áhyggjur, Okkar lif
er yfirfullt af lifsins gæðum og
þægindum, tækifærum, ferða-
lögum, skemmtunum, fjölmiðl-
brotiö af kvölurum hans i hinum
guðlausu fangabúöum. — Leið
hans var þannig. Jesús krafðist
fórna af honum og hann krefst
fórna af þér á einhvern hátt. Ert
þú tilbúinn að fylgja honum og
segja: „Leið mig þá leið, herra,
sem þú ferð og h jálpa mér til að
standa stöðugur, hvað sem það
kostar”.
Það var einu sinni i barnaguð-
þjónustu á Egilsstöðum, að ég
bað krakkana að skila þvi til
foreldra sinna, að það yrði
messa eftir hádegi og þau mættu
koma lika ef þau vildu. Þá rétti
ein litil stúlka upp hendina og
spurði: „Hvað kostar i mess-
una”. Ég gat ekki varizt brosi
og sagði henni, að það kostaði
ekkert og ég hefði getað bætt
við, að þeir hlutir, sem mest
viröi eru i lifinu kosta ekkert —
ekkert nema eitthvað af sjálfum
þér. Þú þurftir t.d. ekkert að
borga fyrir konu þina eða eigin-
mann — ekkert nema sjálfan
þig. Þú þurftir aö gefa eitthvað
af þinu innsta Hfi I staðinn,
meina það sem þú sagðir og
sýna það.
Þannig er trúin lika hún kost-
ar lif þitt, þig sjálfan, þannig
eru allir hlutir sem eru ekta,
trúin er ekta. Jesus vill reisa þig
á fætur á hverjum degi og gefa
þér kraft og dýpka lif þitt og
styrkja það. Hann vill gera lif
þitt mannlegt, geta per mennsk-
una i samfélagi við sig, gera lif
þitt eins og hann vill að það sé.