Vísir - 25.03.1975, Blaðsíða 6

6
Vlsir. Þriðjudagur 25. marz 1975.
vísir
tJtgefandi: Reykjaprent hf.
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjdlfsson
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson
Fréttastjóri: Jón Bírgir Pétursson
Ritstjórnarfulltrúi: Haukur Helgason
Auglýsingastjóri: Skúli G. Jóhannesson
Auglýsingar: Hverfisgötu 44. Sfmar 11660 86611
Afgreiösla: Hverfisgötu 44. Simi 86611
Ritstjórn: ISIÖumúIa 14. Simi 86611. 7 linur
Askriftargjald 600 kr. á mánuöi innanlands.
1 lausasölu 35 kr. eintakiö. Biaöaprent hf.
Togstreita í viðbrögðum
Menn biða nú i ofvæni eftir mati aðila vinnu-
markaðsins á kjarabótaáhrifum frumvarps
rikisstjórnarinnar um efnahags- og fjármála-
ástandið. Flestir kæra sig litið um að fá verkföll
ofan á annan vanda, sem fyrir er, og fylgjast
margir vel með viðtökunum, sem frumvarpið
fær.
Fyrstu viðbrögð hafa óneitanlega verið heldur
neikvæð. Forustumenn launþegasamtakanna
hafa gert litið úr áhrifum frumvarpsins á lifs-
kjörin. Björn Jónsson hefur talað um, að 4-5%
kjarabætur felist i frumvarpinu. Fær hann þá
tölu með þvi að meta einskis ýmis mikilvæg atriði
i þvi.
Eðvarð Sigurðsson hefur gengið lengra og jafn-
vel haldið þvi fram, að tollalækkun á ávöxtum
muni ekki leiða til lækkunar verðs á þeim, þar
sem álagningin sé frjáls. Hér er um grófa rang-
færslu að ræða, burtséð frá deilunni um, hvort
verðlagshöft eða frjáls álagning gefi lægra
vöruverð. Ávextir eru háðir ströngum verðlags-
höftum og ströngu eftirliti með hverri einustu
sendingu, sem til landsins kemur.
Ekki er von á góðu, þegar viðbrögðin eru af
þessu tagi. Það bendir til þess, að óhófleg pólitik
sé hlaupin i spilið, er menn gripa til sleggjudóma
og rangfærslna til að geta gert litið úr kjarabóta-
áhrifum frumvarpsins.
Er nú svo komið, að Alþýðusambandið hefur
hvatt aðildarfélögin til að boða verkfall
mánudaginn7. april. Þessi áskorun endurspeglar
hin neikvæðu viðhorf til frumvarpsins. Að visu er
ekki unnt að ásaka stjórn Alþýðusambandsins
fyrir bráðlæti, þvi að samningaviðræður hafa
staðið yfir i ýmsum myndum i nokkra mánuði.
En æskilegra hefði verið, að stjórn sambandsins
athugaði frumvarpið fyrst gaumgæfilega, áður
en rasað er um ráð fram i vinnudeilum.
Ekki virðist bera þau ósköp á milli sjónar-
miða aðila vinnumarkaðsins, að Alþýðusam-
bandinu þurfi að bráðliggja á að efna til verk-
falls. Ágreiningurinn hefur siðustu dagana nærri
eingöngu snúizt um upphæð láglaunabóta og
hvort þær skuli leggjast á eftirvinnu. Með sann-
gjörnu mati á áhrifum frumvarps rikis-
stjórnarinnar ætti að vera unnt að ná samkomu-
lagi um ágreiningsefnin án þess að stofna til
ófriðar á vinnumarkaðinum.
Sett hafa verið fram skýr dæmi um, að frum-
varpið felur i sér verulegar lækkanir skatta á lág-
launafólki og barnmörgum fjölskyldum. Það hef-
ur einnig komið fram, að frumvarpið knýr stjórn-
völd til að skera fjárlögin niður um hvorki meira
rné minna en þrjá og hálfan milljarð króna. Sá
. niðurskurður er vissulega nauðsynlegur til að
beina fjármagninu annars vegar til atvinnu-
ör>’ggis og hins vegar til lifskjarabóta, en hann er
enginn barnaleikur i framkvæmd.
f þessum ráðagerðum um niðurskurð rikisút-
gjalda felst mikill kjarkur stjórnvalda, sem
stjórnendur Alþýðusambandsins mættu gjarnan
‘ virða og láta ekki pólitiska hagsmuni spilla fyrir
félagslegum hagsmunum. Verði félagslegu
sjónarmiðin ofan á, er unnt að komast hjá verk-
föllum, en pólitisku hagsmunirnir leiða hins veg-
ar beint i óefni.
Almenningur biður i ofvæni eftir niðurstöðu
baráttunnar milli hinna félagslegu og pólitisku
sjónarmiða.
-JK.
„En géöi Kissinger, hvernig get ég treyst þvl, aö þingiö rifti ekki þegar á morgun þvl, sem þú lofar mér I
dag?” gætu menn haldiö, aö Sadat lorseti væri aö segja viö Kissinger.
Fallandi gengi
bandarískra
loforða
„Viö komura aftur, ef okkar veröur þörf og hinir ganga á geröa
samninga. Viö munum ekki skilja vini okkar eftir eina á báti.” —
Þvilikar yfirlýsingar voru ekki sparaöar, þegar slöasti bandarlski hér-
maöurinn kvaddi I Suöur-VIetnam. — Gengi slfkra loforöa hriöfellur.
L
Skoöanir manna skiptast mjög i
tvö horn um, hverja þýöingu það
hafi fyrir áhrif Bandarlkjanna og
álit út á viö, hversu bandamönn-
um þeirra vegnar illa I Indóklna.
Tveir helztu ráðherrar Fords
Bandarlkjaforseta, þeir Henry
Kissinger utanrikisráðherra og
James Schlesinger varnarmála-
ráðherra hafa haft þungar
áhyggjur af synjun Banda-
rlkjaþings á tillögu stjórnarinnar
um aukna aðstoð við stjórnir
Suður-VIetnams og Kambodiu.
Dr. Kissinger lét fréttamenn,
sem fylgdu honum á ferðum hans
I Austurlöndum nær, skilja á sér,
að hann kviði þvi, að ósigrarnir I
Indókina mundu spilla mjög fyrir
áhrifum Bandarikjastjórnar á
deiluaðila I Austurlöndum nær og
einnig I Kýpurdeilunni.
Schlesinger lét þau orð falla I
vikunni sem leið, að „fyrir fáum
árum var mönnum um og ó,
vegna þess hve allt og allir þætt-
ust háðir Bandarikjunum. Nú
horfumst við i augu við það, að
Bandarikin fá litlu til leiðar
komið. — Ég er ekki viss um, að
sú breyting sé til batnaðar fyrir
heiminn.”
Einn talsmanna Hvita hússins
sagði við fréttamenn á dögunum,
þegar þingið hafði til meðferðar
tillögur forsetans um aukna að-
stoð við Suður-Vietnam: „Ef við
getum haldið Suður-Vietnam uppi
um skeið og ef við fáum samþykki
fyrir 1.300 milljón dollara fjár-
veitingu, þá getum við sagt, að
við höfum staðið við loforð okkar
— jafnvel þótt Saigonstjórnin
félli. — Ef ef okkur tekst það ekki,
held ég menn fari um heim allan
að endurmeta gildi samninga
okkar og loforða.”
Fréttamaður Reuters hafði
eftir stjórnarerindreka rikis, sem
er i bandalagi með Bandarfkjun-
um (en vildi eðlilega ekki láta
nafns sins getið) :,,Við höfum nú
horft á Bandarikjaþing að
störfum, þing, sem er beinlinis
hættulegt öryggi Bandarikjanna
sjálfra. Það, sem þar á sér stað, á
enga hliðstæðu i mannkyns-
sögunni, siðan einangrunar.
stefna Norður-Ameriku leið undir
lok á öðrum áratug þessarar
aldar. — Þetta mun hafa gjör-
eyöileggjandi afleiðingar á áhrif
Bandarikjanna i Suðaustur Asiu,
og haldi svona áfram, verður
hvergi tekið mark á þeim.”
Fleiri hafa ekki getað orða
bundizt, þar sem þeir hafa staðið
álengdar og horft á demókrata
ónýta hverja áætlun Bandarikja-
stjórnar I utanrikismálumá eftir
annarri. Þykir þeim með ólikind-
um, aö menn skuli ekki sjást
meira en svo fyrir i ákafa sinum I
stjórnarandstöðunni, að þeir hiki
ekki við að grafa undan áliti
og trausti þjóðar sinnar meðal
bandamanna jafnt sem annarra.
Bandarikin, sem hafa verið
leiöandi afl innan Atlantshafs-
bandalagsins, hafa horft upp á, að
eitt og eitt riki er að flosna upp
innan þess. Fyrst Frakkland,
sem kippti her sinum undan sam
eiginlegri herstjórn NATO, en
heldur þó áfram stjórnmálasam-
starfinu. Siðan Grikkland, sem
þoldi ekki við, þegar eitt banda-
lagsrikið, Tyrkland, gerði
innrásina á Kýpur. Og nú siðast
kviða menn þvi, aö Portúgal verði
ekki lengi aðili að NATO, ef
kommúnistar ráöa þar lögum og
lofum.’
Ef öðruvisi hefði árað, hefðu
Bandarikjamenn getað friðað
Grikki með þvi að þeir skyldu
beita áhrifum slnum við Tyrki til
þess, að þeir skiluðu aftur norður-
hluta Kýpur. En hvaða áhrif ætli
Bandarikjamenn geti haft á
Tyrki, þegar Bandarikjastjórn
hefur ekki einu sinni getað staðið
við loforð sin við Tyrklandsstjórn
um að sjá þeim fyrir hergögnum.
Bandarikjaþing tók fyrir her-
gagnaflutning til Tyrkja i
refsingarskyni, vegna þess að
Tyrkir höfðu notað bandarisk
vopn I innrásinni á Kýpur. Þessi
hirting megnaði þó ekki að þoka
Tyrkjum hið minnsta I Kýpur-
deilunni.
Hvað tjóar það Kissinger,
þegar hann ferðast á milli
leiötoga Arabarikjanna, að lofa
þeim riflegri aðstoð Banda-
rikjanna ef Rússar skyldu sleppa
af þeim hendi? — Þeir vita sem
er, að Bandarlkjaþing, ef þvi
sýnist svo, gerir loforð stjórnar-
innar að engu. Þeir eru ekki
ginnkeyptir fyrir svoleiðis vei&l-
un.
Bandarikjaþing heíur á siðustu
vikum og mánuðum fellt gerigi
bandariskra loforða.
Leiðtogar Araba hafa að vfeu
mátt þola hvern ósigurinn á eftir
öðrum I styrjöldum sinum við
Israelsriki vegna aðstoðari
Bandarikjanna við Gyðinga. En
nú sjá þeir hvernig þolinmæði þg
úthald Bandaríkjamanna hefur
þrotiö i Indókinastrfðinu, og þeím
kemur eölilega i hug, hvort það
sama mundi ekki verða upp á
teningnum i Austurlöndum nær,
ef þeir aðeins þrauka. — Þeim
liggur ekkert á að semja. Þóft
Bandarikjastjórn sverji og sárt
viðleggi, að hún muni aldrei yflr-
gefa tsrael i nauðum þess, þá
hafa svipaðar yfirlýsingar verið
gefnar öðrum, eins og Saigon-
stjórninni og Lon-Nolstjórninrii,
en reyndust þar fremur inni-
haldslitil glamuryrði.
Þvi kemur Kissinger heim, án
þess að hafa fengið nokkru um
þokað.