Vísir - 17.12.1975, Blaðsíða 5

VISIR Miövikudagur 17. desember
1975.
ft Wik iÉtík WMk tíáUí iiUit íftiU HhH liiMk iiUik Lkik khiik tiUkk
M Kifllm Wm llflm fPfll IHnw ffflll’flflflm luMfl ram' IHfflBi flWli fl™iív raflflffl
Gerir þú somanburð ó vörugœð-
um óður en þú afrœður kaupin?
Neytendasamtökin vinna fjölþætt starf og má raunar segja aö
ekkert sem snertir hinn almenna neytanda sé samtökunum óviö-
komandi. Hins vegar hefur skortur á fjármagni hamlaö þvf aö sam-
tökin gætu beitt sér fyrir öllum þeim málum sem æskilegt væri aö
þau heföu afskipti af.
i VIsi s.I. miövikudag geröum viö aö nokkru grein fyrir
kvörtunarþjónustu neytendasamtakanna en til aö fræöast um aöra
þætti starfseminnar fengum viö Sigurö Kristjánsson formann
neytendasamtakanna til aö svara nokkrum spurningum og gefa
okkur dæmi um einstök mál sem upp heföu komiö:
Umsagnir,
kannanir,
blaðaútgáfa
„Neytendasamtökin eru aðili
að svokallaðri neytendanefnd
viðskiptaráðuneytisins og fjall-
ar hún um reglugerðir og
ákvæði sem snerta neytenda-
mál.
Einnig fáum við oft sendar
fyrirspurnir frá Alþingi þar sem
beðið er um umsögn okkar eða
álit varðandi frumvörp sem
snerta hinn almenna neytenda.
Þá hafa samtökin gengist
fyrir könnunum t.d. á neyslu-
vörum og má þar nefna könnun
á gerlainnihaldi i unninni kjöt-
vöru.
Við höfum einnig látið gera
athuganir á barnaslysum i um-
ferðinni. Þessar kannanir hafa
verið unnar i sjálfboðaliðs-
vinna, utan hvað sérfræðiþjón-
usta hefur verið keypt. Niður-
stöður þessara rannsókna hafa
siðan verið birtar i Neytenda-
blaðinu, en útgáfa þess er einn
liður i starfseminni.
Það eru mörg verkefni sem
við vildum sinna meira en til
þess vantar fjármagn.
Fjárskortur þrengir að
starfseminni
„Mestur hluti þess fjár sem
við höfum til umráða kemur frá
hinum almenna félagsmanni, en
einnig fáum við fjárstyrk frá
riki og borg. Samtals eru þessir
styrkir rétt um 800 þúsund, en
það hrekkur skammt, og virðist
ekki vera auðhlaupið að þvi að
fá fjárveitingu rikisins aukna.
Það eru ekki til nein
neytendalög hér, aðeins kaupa-
lög. Slik neytendalög eru viðast
hvar i nágrannalöndum okkar
og eru þau sett til að tryggja
neytendur fyrir ólöglegum
verslunarháttum.
Ef brotið er á neytendum hér,
geta þeir ekki leitað til rikis-
valdsins eða neins ráðuneytis,
þeir verða að snúa sér hingað
eða þá ráða sér lögfræðing.
Meðan neytendasamtökin eru
eini aðilinn sem hægt er að leita
til, væri eðlilegt að hið opinbera
veitti meiri fjárstyrk til sam-
takanna, þar sem þeu spara þvi
raunar miklar fjárhæðir ár
hvert.”
Nauðsynlegt að efla
samtökin úti á landi
„Við fáum töluvert af málum
utan af landi til meðferðar, en
nauðsynlegt er að gera samtök-
in virkari þar.
Framtiðarlausnin verður að
koma upp deildum viðar á land-
inu, en til þess þarf fjármagn.
Auk þess eru það til þess að gera
fáir sem vilja vinna að þessum
málum, fólk hefur þvi miður
takmarkaðan áhuga nema á
sinum eigin vandamálum.
Auk þess sem að framan er
getið um starfsemi samtakanna
er rétt að geta samstarfsins við
erlend neytendasamtök. Við
erum i Alþjóðsambandi
neytendasamtaka og hefur það
mikið gildi.
I gegnum þau fáum við staðla
og reglur um neytendamál frá
ýmsum löndum og auk þess
niðurstöður um gæðaprófanir og
samanburð á ýmsum vöru-
tegundum sem verslað er með
hérlendis.
Neytendur geta komið hér á
skrifstofuna og lesið og aflað sér
upplýsinga áður en þeir festa
kaup á einhverju heimilistæki
eða öðru. Raunar ættu þeir að
Rœtt við
Sigurð
Kristjánsson
formann
Neytenda-
samtakanna
gera meira af þvi aö kynna sér
vörutegundir og gera saman-
burð áður en þeir ákveða sig.”
Fengu annað sjón-
varpstæki en beðið var
um
„Við höfum einnig þurft að
leita til erlendra neytendasam-
taka vegna vöru sem keypt
hefur verið erlendis.
Nýlega gerðist það t.d. að fólk
keypti sjónvarpstæki erlendis
og verslunin sendi það siðan
hingað heim.
Þegar tækið var tekið upp hér,
kom i ljós að það var alls ekki
sama gerð og tækið sem fólkið
hafði valið sér úti. Fólkið sendi
bréf til verslunarinnar og fékk
svar þar sem mistökin voru
hörmuð, en jafnframt sagt að
tækið sem þau töluðu um væri
mun dýrara. Þeim var gefinn
kostur á að endursenda tækið og
greiðslu fyrir mismuninum og
fá upphaflega tækið sent til
baka.
Fólkinu þótti þetta nokkuð
tortryggilegt og sneri sér til
okkar og við skrifuðum
neytendasamtökunum i við-
komandi landi.
Þeir ræddu við verslunaraðil-
ann og málinu var kippt i lag
þannig að skiptin á tækjunum
gætu átt sér stað, og öruggt væri
að fólkið yrði ekki hlunnfarið.”
Hluturinn týndur og
seljandinn finnst ekki!
„Þegar eigendaskipti verða á
verslunum geta komið upp
vandamál og þvi miður er orðið
nokkuð um það.
T.d. var fólk ofan úr sveit sem
keypti nýlega hlut fyrir rúmlega
20.000 og ætlaði að gefa hann.
Hluturinn þarfnaðist smáveg-
is breytinga, en verslunar-
eigandinn lofaði að það yrði gert
fljótt. Fólkið greiddi kaupverðið
en skildi hlutinn eftir til lag-
færingar.
Viku siðar kom það I verslun-
ina, en þá höfðu orðið eigenda-
skipti, daginn eftir að kaupin
áttu sér stað, hluturinn fannst
ekki og ný.i eigandinn taldi sig
enga ábyrgð bera.
Ekki tókst að hafa upp á fyrri
eiganda verslunarinnar og fólk-
ið sneri sér hingað til okkar. Við
ræddum við nýja eiganda
verslunarinnar og töldum aö
hann bæri ábyrgð á þessu at-
viki, þar sem um sama fyrir-
tæki er að ræða þótt eigenda-
skipti hafi orðið.
Ekki tókst að ná samkomu-
lagi, og leituðum við þá eftir
lögfræðingsumsögn. Þessu máli
er ekki lokiðen ef til májaferla
kemur, þá verður fólkið sjálft að
ráða sér lögfræðing og málið
þar með komi út fyrir verka-
hring neytendasamtakanna.”
Frystikistan bilar á
ábyrgðartima, en ...........
„Við fáum mörg kvörtunar-
mál vegna heimilistækja sem
bila á meðan þau eru ennþá i
ábyrgð. Nú er farið að selja
mörg þeirra t.d. frystikistur og
kæliskápa með allt að fimm ára
ábyrgð. Stundum koma upp
verulegar bilanir áður en þessi
timi er útrunninn og fólk ætlast
auðvitað til að ábyrgðin stand-
ist.
Stundum vill fólk fá kaupverð
endurgreitt, þótt seljandi bjóði
nýjan hlut i stað þess gallaða, en
neytandi á ekki kröfu á þvi
samkvæmt kaupalögum.
Verslunin á að annast við-
gerðir á hlutnum eigendum að
kostnaðarlausu. En stundum er
það erfitt eða ekki hægt og þá
hafa sumar verslanir boðið að
endurgreiða upphaflegt kaup-
verð, eða gefa fólki kost á að
kaupa nýtt tæki án álagningar
og láta upphaflegt kaupverð
gamla tækisins ganga upp i.
Það er misjafnt hvað
neytendur vilja i svona tilfell-
um, en stundum er neytandan-
um útvegað nýtt tæki strax I
stað hins, sérstaklega ef bilun á
sér stað snemma á ábyrgðar-
timanum.
Stundum leysast þessi mál
fljótt og vel, en önnur taka mun
lengri tima og eru erfiðari við-
fangs. Yfirleitt má þó sgja að
kaupmenn og aðrir, sem viö
höfum samskipti við, taki Ihlut-
un okkar mjög vel,” sagði
Sigurður Kristjánsson.
— EB.
Þetta er nú meira vanda-
málið með tækið sem við
keyptum i útlandinu —
það er ekki nóg að það sé
ekki af þeirri gerð sem
við báðum um heidur er
það biiað i þokkabót.
ÚiAk UUjL1 iiiui U||U UjUU UlXl gM UUúkU Jl lUUÍ
ffflmK wHim ramnfa fflm HISmR nMÍn InMn nlnnfflimR wfflf