Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1932, Síða 20

408
LESBÓK MORGUNBLAÐSrNS
Engin jól.
Moskva, í desember.
Vertu rólegur, Vanja, jeg skal
alls ekki koma upp um þig. Jeg
veit að þú heitir alls ekki Vanja.
Þú heitir Jasja, Sasja eða Volod-
ja. Nei, jeg skal alls ekki koma
upp um þig, því að hvaða gagn
væri að því, að benda á þig og
segja að þarna sje einn, sem er
á öfugum meið við fyrirskipan-
ir stjórnarinnar? Að vísu ljestu
skoðanir þínar hæversklega í
ljós. Eða öllu heldur spurðir þú
mig: „Djadja*“ sagðir þú,
„veistu það að nú eru engin jól
framar til?“
Þögn.
„Þau koma aldrei aftur“, sagð-
irðu svo,
Löng þögn.
„Hvernig stendur á þessu,
Djadja?“ Og þú horfðir á mig
um leið, og augu þín fyltust tár-
um. „Hvernig stendur á því, að
nú koma jólin aldrei framar?“
Foringjarnir hafa vitað þetta
lengi. Eða er herkallið ekki búið
að ganga nógu lengi? Herkall
nefni jeg það þar sem talað er um
bardaga, stríð og sókn. En gegn
bverjum er hervæðst? Þið trúið
því líklega ekki, en svona er það
samtj Það er hervæðst gegn jól-
unum, hátxð barnanna, gegn sein-
ustu gleðinni, sem vakið gat fögn
uð í hjörtunum. Gleði? Það er hið
allra sjaldgæfasta hjer í landi.
sjaldgæfara en alt annað, sem
skamtað er með matseðlum. Að-
eins einu sinni á ári birtist mönn-
um gleðin áður. Það var þegar há-
tíðin mikla kom með kertaljós og
jólatrje. En nú? Burt með þessa
hátíð! Hún getur alls ekki sam-
rýmst fimm ára áætluninni.
Hvernig er svo þetta herkall?
Það kemur meðal annars frá W.
Z. S. P. S„ það er að segja mið-
stjórn starfsmanna alríkisins
rússneska. Og þar sem í því fje-
lagi eru ekki aðeins verkamenn,
heldur einnig mentamenn, þá
geta menn skilið, að hjer sje um
volduga starfsemi að ræða. — 1
* Föðurbróðir.
einni af tilkynningum W. Z. S
P. S. stendur:
„Með eflingu jafnaðarstefn-
unnar verður orustan harðari á
öllum sviðum, eigi aðeins á verk-
legu sviði, heldur einnig á and-
lega sviðinu“.
Og niðurlagið er þetta:
„Þess vegna ber öllum þeim
fjelögum, sem í sambandinu eru,
að berjast með hnúum og hnef-
um gegn jólahátíðinni“.
Og svo er það útlistað, hvernig
þetta skal gert, það verði að hefja
bardagann gegn jólahátíðinni í
vikunni fyrir jólin. Ennfremur er
tekið fram, að það sje ekki nóg,
að kveða niður hina núverandi
hátíðardaga, 24. og 25. desem-
ber, heldur einnig alla dagana
þar á eftir fram að þrettánda. En
5. og 6. janúar voru áður hátíð-
legir haldnir á Rússlandi, bæði í
kirkjum og heimahúsum.
Annar fjelagsskapur, sem
stjórninni er hlýðinn, M. O. S. P.
O. (þ. e. deild sambands vöru-
neytenda í Moskva) hefir gefið
út eftirfarandi fyrirskipanir til
allra fjelaga sinna:
„Það er harðbannað að versla
með jólatrjesskraut og annað sem
ætlað er til trúareflingar“. Enn-
fremur er svo fyrirskipað, að í
öllum búðargluggum og í öllum
matsölustöðum skuli fest upp
spjöld með áletrunum gegn guð-
dóminum. Skorað er á alla fje-
laga og skólabörn (!) að útbreiða
guðníðisrit.
Ekki standa önnur fjelög, þótt
minni sje, þessum að baki. 1 borg-
arhverfum Moskva hafa þau tek-
ið kvikmyndahúsin í þjónustu
guðníðisins. Á skautabrautunum
í Moskva eru haldnar gleðisam-
komur og grímuleikar hinn 24. og
25. desember. Aðgöngumiðum út
hluta fjelagsstjórnir verksmiðju-
manna. — Svo er fyrirskipað í
Moskva, að í öllum kvikmynda-
húsum skuli sýndar trúníðsmynd
ir 5. og 6. janúar, og með hverri
mynd flytur einhver forsprakk-
inn fyrirlestur gegn trúarbrögð-
um. —
En árangurinn verður ekki alt-
af eins mikill og ætlast var til.
Eitt Moskva-blaðið kvartar:
„Mörg mistök hafa komið fram
við undirbúninginn að því þegar
kveða skal niður jólahátíðina.
Fjelög verkamanna taka lítinn
þátt í því. Listamennirnir — sem
treyst var á — hjálpa hjer um
bil ekkert til. Og um hægrimenn,
— andstæðinga-brotið í stjórn-
inni, er það að segja, að þeir
rjeðu fastlega frá því að barist
yrði gegn trúarbrögðunum. —
„Hver verður svo afleiðingin?“
spyr blaðið. „Hún er sú, að í
mörgum skólum í Moskva hang-
ir um 45% af æskulýðnum enn
fast við gömlu trúarbrögðin“.
Menn verða nú að minnast
þess, að það er ekki lengra síðan
en 1928 að jóladagurinn var enn
af stjórninni viðurkendur sem
helgidagur, enda þótt þá væri
þegar hafin baráttan gegn guðs-
trúnni. En síðan 1929 eru engin
jól til á Rússlandi. Harðbannað
er síðan að selja jólatrje og jóla-
trjesskraut, og alt er gert til þess
að halda þessu banni í gildi og
refsa þeim, sem verður það á, að
vilja halda heilög jól. En þeir eru
margir. Húsanefndunum er falið
að snuðra um alt, og verði ein-
hver uppvís að því, að gera sig
sekan um það að kveikja á kerti
á jólunum — þótt ekki sje meira
— þá er það ekkert einkamál,
heldur sakamál.
Þung mara liggur á hinu víð-
áttumikla Rússlandi. Árið 1929
var kirkjuklukkunum seinast
hringt á jólunum. Nú eru þær
þagnaðar. Kirkjur hrörna og
hrynja niður, og róðukrossar
falla í duftið. Þær miljónir jóla-
trjáa og kertaljósa, sem settu
helgiblæ á heimilin áður, sjást
eigi lengur. Og með kertaljósun-
um hefir slokknað gleðiglampinn
í augum miljóna barna.
Vesalings Vanja litli.
V.