Lesbók Morgunblaðsins - 07.04.1946, Page 15

LESBOK MORG UNBLAÐSINS
171
kofann heldur var hann „arrenda-
tario“. Kirkjan á alt land þarna,
og það er yfirráðum hennar að
kenna hvað það er illa ræktað. Hún
leigir menn til þess að heimta land-
skuldir af þeim fjölskyldum, sem
setjast þar að. Maðurinn kvartaði
um háan toll á tóbaki, áfengi, sykri
salti og eldspýtum, þótt hann væri
embættismaður og hann sagði að
vegna þess borgaði sig ekki að
rækta tóbak.
Hann sagði mjer að landi minn
hefði gist hjá sjer fyrir skömmu
— fyrir svo sem tveimur árum. —
Hann var — bíðum nú við — ítali?
Nei, hann var Þjóðverji. í augum
þessa manns var heimurinn ekki
annað en Perú og eitthvert lítið
land annað, með ámóta þorpum
og þar voru, en þau hjetu öðrum
nöfnum svo sem Þýskaland, Ítalía,
Bandaríkin o. s. frv. Hann spurði:
„Er ekki Þýskaland í sama hjeraði
og Bandaríkin?" Jeg ætlaði að
reyna að útskýra þetta fyrir hon-
um, en ekki var við komandi að
hann tryði öðru en því að um allan
heim væru leirkofabyggingar eins
og í Perú, þar sem menn gengu ber-
fættir og höfðu húsdýrin inni hjá
sjer. Að lokum spurði jeg hann
hvernig vegurinn frá Jaen væri:
„Góður, auðvitað. Það eru engir
slæmir vegir til í Perú“.
inni“ sá jeg að margir leirkofarnir
voru búðir, og í einum þeirra var
matsala. Þarna borðuðu nokkrir
einhleypingar. þar á meðal oddvit-
inn. Og þarna borðaði jeg líka, en
við fengum okkur aldrei sadda.
Oddvitinn hafði þann sið, að koma
á undan öllum- öðrum, og hafði
hámað í sig mest af matnum áður
en hinir komu. En til þess að sjá við
þessu, komum við hinir líka tíman
lega. Settumst við að hádegisverð-
arborði kl. 9 að morgni, og komum
til kvöldmatar kl. 3 um daginn.
Sátu menn svo þarna og gáfu hver
öðrum ilt auga.
Nokkuð var af Negra-kynblend-
ingum í Jaen, en íbúarnir eru þó
aðallega Indíánar. Karlmenn ganga
í heimaunnum fötum úr bómull,
með vasaklút um hálsinn og stóra
sólbrenda stráhatta á höfði. Kon-
ur eru berhöfðaðar, greiða hið
hrafnsvarta hár sitt sljett niður
með vöngunum og fljetta það í
eina fljettu. Þær ganga í svo síðum
pilsum, að þær draga þau eftir sjer
og var þessi slóði ekki þrifalegur.
Aðalskemtun íbúanna til þess að
stytta sjer stundir milli vöggu og
grafar, virðist vera að drekka.
Maður verður að fara snemma á
fætur þar, ef sjá skal ódrukkinn
mann. Upp af þessu er sprottið al-
gert kæruleysi. Ölvaður maður
sest t. d. í skóladyrnar snemma
dags og situr þar allan daginn, því
að engum dettur í hug að reka
hann burtu. Menn sneiða hjá þeim,
sem gerast ölvaðir, en skifta sjer
ekki af þeim. Þarna var lítið um
guðræknisiðkanir. Kirkjan hafði
verið gerð að fangelsi, og úti fyrir
henni röltu nokkrir hermenn, ef
þeir höfðu ekki löngun til þess að
vera annars staðar.
Mjer varð það ljóst að nú varð
jeg að losa mig við Kleopötru. Hún
greip varla í jörð og hengdi haus-
ínn. Engar líkur voru til þess að
XVI I
ÞÓTT Jaen sje greinilega merkt
á landakortinu eins og einhver stór
borg, þá er hún ekki annað en þorp,
þar sem eru um fjörutíu leirkofar
með hálmþaki og allir meira og
minna úr sjer gengnir. íbúarnir
gláptu stórum augum á mig er
jeg helt inn í þorpið, órakaður og
slettóttur upp á höfuð og togaði á
eftir mjer. múlasna, sem. skalf af
hræðslu við alt sem hann sá í þess-
um stóra stað. í miðju þorpinu var
fánastöng úr bambus og við hana
batt jeg Kleopötru. Svo fór jeg að
spyrjast fyrir um yfirvöldin og
fekk það svar, að æðsti maðurinn
hefði farið í stutta ferð „en hann
mundi koma bráðum, máske í
næstu viku, cða næstnæstu viku“:-
Sýslumaðurinn var ekki heima
lieldur, svo að jeg varð að snúa
mjer til oddvitans. Það hafðist
furðu fljótt upp á honum. Hann
var ölvaður af hcimabruggi, cn
hann var í skóm, ef skó skyldi
kalla og bar þan'nig af öllum þorps
búum. Hann tók skjöl min og las
þau upphátt fyrir alla bæjarbúa,
Jaen
sem þyrpst höfðu utan um okkur.
Lesturinn var eins og göngulag
hjá fötluðum manni, sem mist hefir
hækjur sínar. Að lokum spurði
hann svo hvers jeg óskaði. Kröfur
mínar voru hógværar — að fá her-
bergi, rúm, borð, stól. vatn og mat
fyrir mig sjálfan í tvo daga, og
haga fyrir fjelaga minn. Þetta fekk
jeg alt með tíð og tíma. Það hafð-
ist upp á lykli, sem gekk að einum
leirkofanum. Borðskrifli var flutt
þangað og hermenn fóru út um all-
an bæ til að ná í gömul dagblöð
til þess að breiða á það sem dúk.
Vatn var sótt á flösku niður í kol-
mórauða ána, en drengurinn sem
það gerði, helt einum fingri niðri
í stútnum á flöskunni. Svo var sótt
ur stóll heim til landstjórans og
jafnvel komið með ofurlítinn vasa
spegil og hann hengdur upp á vegg'.
Skömmu síðar vatt þar þó inn
ungri stúlku og hún þreif spegil-
inn þegjandi og fór mcð Jiann. Hún
hefir sjálfsagt átt hann og ekki
þorað að hafa hann þarna.
Þegar jeg fór að lítast um í „borg