Lesbók Morgunblaðsins - 18.01.1948, Blaðsíða 5

Arni Ola:
Úr sögu Laugarness 2
HVERNIG REYKJAVtK EIGNAÐIST
LAUGARNES AFTUR *•
Akveðið að selja
laugarnes
Þegar biskup fluttist til Reykjavík-
ur, var ákveðið að selja Laugarnes á
uppboði, þó því að eins að ekki yrði
boðið minna en 5000 dalir í hús og
jörð. Uppboðið átti að fara fram 16.
júlí. Ekki var það auglýst í „Þjóð-
ólfi", sem þá var eina blaðið hjer,
heldur birt með auglýsingum, sem
festar voru á hús í bænum, og þó var
það ekki gert íyr en 5. j ilí. Ekki voru
uppboðsskilmálar birtir fyr en á upp-
boðsstaðnum, og voru þeir ekki síður
cinkennilegir, en sú aðferð, sem höfð
var við að auglýsa uppboðið. Fyrst
átti að bjóða í alla eignina mcð stof-
unni, cn síðan átti að bjóða í þctta í
þrennu lagi: stofuna sjer, landið í
Fossvogi sjer og í þriðja lagi annað
land jarðarinnar. Fannst öllum þetta
bæði furðulegt og grunsamlegt og fór
svo, að ekki var boðið meira en 3580
dalir fyrir eignina alla.
En ástæðan til þess að eignin skyldi
boðin upp í þrennu lagi mun hafa
vcrið sú, að bæjarstjórn Reykjavikur
liafði áður sent stiptamtmanni bón-
arbrjcf um það að kaupstaðurinn
gæti fengið keyptan hluta Laugar-
ness í Fossvogi. Var þar gott beiti-
land, sem bæjarbúum var nauðsyn á
að nota. Tæplega mun þó hafa vakað
fyrir stiptamtmanni að gcra bæjar-
stjórn grciða með þessu, eins og
scinna mun sjást, heldur mun hann
hafa hugsað sem svo, að ýmsir mundu
hafa ágirnd á Fossvogi, og þess vegna
líkur til að meira yrði boðið í eignina
í þrcnnu lagi.
BÆJARSTJÓRN VILL KAUPA
Bæjarstjórn Reykjavíkur var nú
orðið ljóst, að bænum var lífsnauðsyn
að ná í Laugarneseignina, einkum
vegna hinna miklu uthaga jarðarinn-
ar. Var því haldinn fundur um málið
i bæjarstjórn og samþykkt með 5:1
atkv. að bjóða 5000 dali í jörðina með
húsi, en að öðrum kosti að kaupa hús
ið og fá jörðina á leigu íyrir árlegt
gjald. Var stiptamtmanni sent þetta
tilboð með brjefi dags. 11. ágúst, en
hann ljet ekki svo lítið að svara því.
UNDIRRÓÐUR TRAMPE
Til þess að sýna hvað Trampe stipt ¦
amtmaður var bæjarstjórn hollur í
þessu máli, -þykir rjett að birta hjer
tvö brjef frá honum til dómsmá'.a-
ráðuneytisins i Kaupmannahöfn.
Fyrra brjefið er dagsett 13. ágúst
1856, eða tveimur dögum eftir að bæj-
arstjórn sendir tilboð sitt. Þar segir
hann fyrst frá því að uppboð hafi
verið haldið og ekki fengist hærra
boð í eignina en 3521 rd. (það er
sennilcga hcildartilboðið) og hann sjái
ckki ástæðu til að mæla mcð að því
boði vcrði tekið. Síðan scgir hann:
„Aítur á móti leyfi jeg mjer að
senda tilboð frá J. Pjeturssyni assess
or í landsyfirrjettinum, þar sem hann
óskar að fá jörðina Laugarnes og hús
•ið keypt íyrir 5000 rd. mcð sömu skil-
málum og vant cr að sctja við sölu
konungseigna hjcr í landi. Jcg Icyíi
mjer virðingarfyllst að mæla með því,
að þessu tilboði verði tekið, því að
jeg álít, að ekki muni kcma hagkvæm
ara tilboð í eignina og að jórð og hús
Trampe
muni ekki vera hægt að leigja fyrir
það, er samsvara muni vóxtum af
þessum 5000 rd., því að nú er nauð-
synlegt að gera við þakið á húsínu
og það ásamt árlegu viðhaldi mun
fæla alla frá að taka jörðina á leigu".
Óskar hann svo að málið sje af-
greitt hið allra fyrsta og sjer sent
samþykki með næsta skipi.
Hitt brjefið er skrifað 15. ágúst, eðd
tveimur dögum seinna. Þar segir hann
frá því, að bæjarstjórn Reykjavíkur
haíi skrifað sjcr 11. ágúst og farið
þess á lcit að bærinn fengi jórðina
Laugarnes á Icigu gegn því aí greiða
120 ríkisdali á ári, og að fá húsið
keypt fyrir 2000 rd. með þeim kjörum
að grciða þriðjung kaupverðsins þeg-
ar í stað og gcfa út vcl trygð skulda-
brjef fyrir afganginum. Segir hann
að bæjarstjórn styðji þessa umsókn
sína með því, að bæinn skorti nú til-
finnanlega haglendi, og auk þess hafi
hún gert áætlun um hvaða tekjur hún