Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1949, Blaðsíða 10

574
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
var kallaður konungur af sínum
mönnum. Var Þorvaldur lengi með
honum vel virtur og herjuðu þeir í
Vesturveg.
Mannkostir Þorvalds.
— Þorvaldur var mikill ráða-
gjörðarmaður, öllum auðsær að
dýgð og skynsemd, styrkur að afli
og hugaðuf vél, vígkænn og snarp-
ur í orustum, mildur og örlyndur
af penlngum'. Hlutskifti það er
hann fekk, lágði hann til útlausnar
herteknum monnum, og ef honum
hlotnuðust herteknir menn, sendi
hann þá aftur til feðra sinna og
frænda. Af slíku varð hann við-
frægur og vinsæll.
Einhverju sinni er Sveinn kon-
ungur herjaði á Bretland og var
kominn langt inn í land, kom á
móti honum svo fjölment riddara-
lið að hann fekk ekki rönd við
reist. Var konungur þá handtekinn
og kastað í myrkvastofu ásamt
mörgum öðrum, þar á meðal Þor-
valdi Koðránssyni. Daginn eftir
kom ríkur hertogi með fjölda
manns að myrkvastofunni og ætl-
aði að frelsa Þorvald, vegna þess
að Þorvaldur hafði áður gefið
tveimur sonum hans frelsi og sent
þá heim. Þorvaldur kvaðst ekki út
ganga nema Sveini konungi og öll-
um þeim er þar voru, væri gefið
frelsi. Hertoginn gerði þá þetta að
bæn hans.
Löngu síðar var það er Sveinn
konungur hafði tekið ríki og sat
eitt sinn að veislu ásamt tveimur
öðrum konungum, og var þá mælt,
að aldrei mundi borð svo veglega
skipað sem þá, er þrír sýo voldugir
konungar snæddu af einum diski.
Þá svarar Sveinn konungur:
„Finna mun jeg þann útlendan
bóndason, að einn hefur með sjer,
ef rjett virðing er á höfð, í engan
stað minna göfugleik og sómasemd
en vjer allir þrír konungar.“ Sagði
hann síðan af Þorvaldi þennan at-
burð er hann bjargaði konungi og
mönnum hans fyrir vinsældir sín-
ar „og fyrir marga ágæta hluti og
lofsamlega."
Trúboð.
Þorvaldur skildist nú við Svein
konung og fór víða um lönd. Og er
hann kom í Saxland kvntist hann
biskupi þeim er Friðrik hjet. Tók
Þorvaldur þá kristna trú og ljet
skírast af biskupi og var með hon-
um um hríð.
Siðan vakti hann máls á því við
biskup, að hann kæmi með sjer til
íslands og leitaðist við að snúa for-
eldrum sínum og ættmennum til
kristni. Tók biskup því vel og
sigldu þeir til íslands sumarið 981.
Greiddist vel þeirra ferð og komu
þeir til Giljár. Tók Koðrán þá vel
við syni sínum, og voru þeir með
honum hinn fyrsta vetur við þrett-
ánda mann. Þorvaldur bað föður
sinn skírast ,en hann tók því sein-
lega. En Þorvaldur varð að hafa
orð fyrir þeim, því að biskup kunni
ekki íslensku.
Nú var það á einhverri hátíð að
biskup og klerkar hans heldu tíða-
gjörð með mikilli viðhöfn. Var
Koðrán þar nær staddur fyrir for-
vitni sakir og fanst honum. all-
mikið til um. Eftir það kom hann
að máli við Þorvald son sinn og
sagði:
„Ef svo er sem jeg ætla, þá er bessi
maður, er þú kallar biskup, spá-
maður þinn. En jeg á mjer annan
spámann, þann er mjer veitir mikla
nytsemd. Hann varðveitir kvikfje
mitt, og minnir mig á hvað jeg skal
fram fara, eða hvað jeg á að varast,
og fyrir því á jeg mikið traust undir
honum, og hef jeg hann dýrkað
langa ævi. En misþokkast þú hon-
um mjög og svo spámaðurinn og
siðferði ykkar, og letur hann mig
að veita ykkur nokkura viðsæming
og einna mest að taka ykkar sið.“
Þorvaldur mælti: „Hvar byggir
spárríaöur þinn?“
Koðrán svarar: „Hjer býr hann
skamt frá bæ mínum í einum mikl-
um steini og veglegum.“
Þorvaldur spyr hversu lengi
hann hefði þar búið. Koðrán segir
hann þar bygt hafa langa ævi.
Þeir feðgar semja.
Þorvaldur gerði nú föður sínum
það tilboð að láta þá reyna með
sjer, steinbúann og biskup, hver
meira mætti. Væri það þó ójafnt
á komið, því að steinbúinn væri
talinn mjög sterkur, en biskup eng-
inn kraftamaður. En færi nú samt
svo, að biskup bæri hærra hlut, þá
mætti Koðrán sjá að guð þeirra
væri öllum sterkari, og skyldi þá
taka rjetta trú. „Og ef þú vilt snú-
ast til hins háleita himnakonungs,
þá mátt þú skjótt skilja, að þessi,
er þig af letur að trúa á hann, er
þinn fullkominn svikari, og hann
girnist að draga þig með sjer frá
eilífu ljósi til óendanlegra myrkra.
En ef þjer sýnist sem hann geri
þjer nokkra góða hluti, þá gerir
hann það alt til þess, að hann megi
því auðveldlegar þig fá svikið, ef
þú trúir hann þjer góðan og nauð-
synlegan“.
Koðrán svarar: „Auðsjeð er mjer
það, að sundurleit er skilning ykkar
biskups og hans, og eigi síður skil
jeg það, að með kappi miklu fylgja
hvorir sínu máli. Og alla þá hluti.
sem þið segið af honum, slíkt hið
sama flytur hann af ykkur. En hvað
þarf hjer að tala margt um: þessi
máldagi, er þú hefur sett, mun
prófa sannindi.“
Þorvaldur varð glaður við ræðu
föður síns og sagði biskupi allan
þennan málavöxt og samtal þeirra.
Steinbúinn.
Daginn eftir vígði biskup vatn og
fór síðan með bænum og sálma-
söng og dreifði vatninu umhverfis