Lesbók Morgunblaðsins - 21.01.1951, Page 6

34
LESBÓK MQRGUNBLAÐSINS
sjálfur skýrt neðanmáls við kvæðið
til þess að taka af allan vafa. Hann
hafi því ekki gerst brotlegur við
5. gr. tilskipunarinnar. En viðvíkj-
andi seinna kæruatriðinu þá geti
það ekki átt sjer stað að hann sje
að áfellast konung, því að hann
hrósi honum á hvert reipi og greini
vel milli hans og stjórnarinnar og
dönsku þjóðarinnar. Hann haldi
því líka fram að hann hafi ekkert
meint til frumvarpanna eða fram-
lagningar þeirra á Alþingi, „fram-
lagning þeirra fyrir Alþingi standi
í mjög lausu sambandi við brag-
inn, og ekki öðru en því, að brag-
urinn sje orktur á sömu tíð og
frumvörpin lágu fyrir þinginu;
hann hefði eigi sjeð frumvörpin
fyr en þau voru fram lögð, og
sýndist honum þá, er hann las þau,
að þau stæði mjög að baki frv.
1867; í ástæðum fyrir frv. 1869
hefði hann sjeð að sagt væri, að
breytingarnar hefði verið gerðar í
tilefni af umræðum í ríkisþinginu
um þetta mál. Þetta hefði komið
sjer til að lesa það, sem þar hafði
fram farið í því efni; hann hefði
þá sjeð, að ríkisþingið hefði af
sjálfu sjer og móti vilja viðkom-
andi ráðherra, leyft sjer að taka
til umræðu ýms atriði úr frv. til
stjórnarskrár íslands, sem því eftir
áliti sínu hefði verið heimildar-
laust að ræða, og tekið sjer þannig
rjett yfir íslendingum, er þeir
flestir álíta að einungis tilheyri
konunginum og stjórn hans. Á-
kærða hefði þannig virst eigi ann-
að líkara af orðum þeim, er hin
danska þjóð hefði þar mælt fynr
munn sinna fulltrúa, en að hún
ætlaði heimildarlaust að taka sjer
vald yfir íslendingum, og draga
það úr höndum konungsins, og að
hún ógnaði ráðherranum og vildi
engum sáttum taka.
Þegar menn nú bera þetta, er
hinn ákærði hefur þannig sagt um
tildrögin og ástæður hans fyrir
bragnum, saman við braginn sjálf-
an, þá virðast allar líkur til, að
það hafi gengið þannig til, sem
kærði frá skýrir, og að hann hafi
eigi ætlað sjer í minsta máta að
hallmæla nokkuð konunginum, eða
jafnvel stjórn hans, því hann mót-
setur einlægt Dani, dönsku þjóð-
ina, ríkisþingið og þá íslendinga,
er gangi í lið með þessum, konung-
inum og stjórninni, og öll fúlyrðin
ganga hjá honum út yfir hina fyr-
nefndu. Ber því að dæma hann
sýknan af sóknarans ákærum í
þessu máli.“
En hann var þó ekki dæmdur
alsýkn. Hann var sektaður um 15
rdl. til fátækrasjóðs fyrir ummælin
um Pál Melsted, sem greind eru
hjer að framan, og til þess að
greiða allan málskostnað, þar á
meðal sína 6 rdl. til hvors, sækj-
anda og verjanda.
Eftir sex mánaða orrahríð við
æðstu völd landsins, kom hinn tví-
tugi skólapiltur þannig ósigraður
af hólmi. Almenningur dró taum
hans og mun hafa fagnað þessum
málalokum. Að minsta kosti man
jeg eftir því frá æskuárum, að
talað var um Jón Ólafsson sem
nokkurs konar þjóðhetju og písl-
arvott fyrir frelsi þjóðar sinnar.
Hver maður kannaðist við íslend-
ingabrag og dáðist að honum, eigi
svo mjög vegna skáldskaparins,
heldur vegna bersöglinnar og ein-
arðleikans hjá þessum unga pilti,
sem þorði að segja það, er í margra
brjósti bjó, en enginn annar þorði
að ympra á.
Það virðíst nokkurn veginn auð-
sætt, að dómendur í yfirrjetti hafa
viljað bera í bætifláka fyrir Jón,
og mun þeim hafa þótt hinn ungi
ættjarðarvinur eigi vel til skógar-
manns fallinn. En nú var hæsti-
rjettur eftir, og hann var í Dan-
mörk.
En þótt Jón hefði nú fengið
sýknudóm f landsyfirrjetti, mun
hann ekki hafa talið sjer vært hjer.
Gerði hann ráð fyrir því að fara
norður til Akureyrar, líklega undir
því yfirskini að gefa „Baldur“ út
þar. Úr því varð þó ekki, og tæp-
um þremur vikum eltir að dóm-
urinn fell, vendi hann sinu kvæði
í kross og fór þegjandi og hljóða-
laust um borð í skipið „Þór“ og
sigldi með því til Noregs.
í Noregi dvaldist hann rúmt ár
við fremur þröng kjör, en menn
segja að hann hafi þroskast á við-
kynningunni við NorÖmenn og
skoðanir hans breyst nokkuð. En
svipað er þó hljóðið í honum þegar
hann kemur heim aftur. Hann kom
út fyrir norðan og fór landveg suð-
ur. Á leiðinni yfir Kaldadal kvað
hann þá þessa vísu:
Loftið rauðri litar glóð
ljóminn sunnu skæri.
Fagurt væri ef banablóð
böðla Fróns það væri.
Á. Ó.
% * %
ÁRIÐ 1949 fanst málverk á kletti
í sunnanverðri Rhodesiu, skamt frá
Umtali. Er það af stúlku með svo
mikið hár, að það nær niður á ökla.
Er það ætlan fróðra manna að
málverk þetta sje að minsta kosti
10.000 ára gamalt og málað af ein-
hverjum manni, sem hefur verið
af alt öðrum kynstofni en þeir
þjóðflokkar, sem nú búa þar, en
það eru Bantunegrar og buska-
menn. Sumir segja að þetta sje frá
dögum þeirra, sem hlóðu hið mikla
vígi hjá Zimbabwe (sjá grein í
Lesbók 10. sept. 1950). Aðrir vís-
indamenn telja að á þessari mynd
sje handaverk Egypta hinna fornu,
eða einhverrar þjóðar við Miðjarð-
arhaf.