Lesbók Morgunblaðsins - 21.01.1951, Page 15

LESBÖK MORGUNBLAÐSINS f 43
Alþjóðar þakkar
og bænadagur
Kanada eru auk Bairds þau dr.
Pierre Dansereau grasafræ<5ingur
fr.t Montreal og kona hans, sem
verður teiknari leiðangursin;.. Auk
þess fjórir jarðfræðistúdentir frá
M :Gill háskólaniim.
Leiðangurinn ætlar að hafa aðal-
ba:kistöðvar sínar hjá Clyde ánni
á austurströnd Baffinlands. — Er
þangað um 300 mílna sigling frá
Giænlandi. Þarna hefur Hudsons-
flca-fjelagið haft stöð til þess að
ka -ipa grávöru aí Eskimóum.
Baffinland er firnta stærsta eya
í heimi og alt að því helmingi
st.erri en Bretland. Það er enn al-
veg órannsakað hið innra, en leið-
angur frá flugliði Kanada flaug
meðfram ströndum þess sunurin
1918 og 1949 og tók Ijósmyndir. —
Eftir þeim hafa verið gerðir upp-
drættir, sem þessi leiðangur notast
vi 5. Svo lítt er þetta svæði rann*
sakað, að flugvje iarnar fundu tvær
eyar vestan við Baffinland, um
50 30 fermílur að ilatarmáli og hafðí
enginn haft hugmynd um það fyr,
að þær væri tiL
Frá bækistöðinni þarna verða
svo farnar rannsóknarferðir
Ini í land til að rannsaka jöklana.
se n þar eru, eða meginlandsjökul-
inn, sem talinn er 100 mílur á lengd
og 40 mílur á breidd. Mæld verður
þjkt hans og reynt með ýmsum
ví, mdalegum aði'erðum að ganga
úr skugga um hve mikið hann hef-
ur þynkað og dregist saman á und*
apförnum árum.
Meðan þessum rannsóknum fer
ír.UA, vinna aðrir vísindamenn að
því að rannsaka clýralífið á Undinu
og gróður, en Svisslendingunum er
ællað að ganga á hæstu fjöllin, en
þíu cru um 6000 fet á hæð.
Um rannsóknaleiðangurinn hef«
ur Baird annars látið svo uni mælfc:
— Hoimskautslönd Kanada érú
að flatarmáli hjer um bil fjórði
hl iti landsins, en mega eaan l^Uast
aigjörlega óraansökuð. Ao visu
MÖNNXJM kann að finnast að á
þessum dögum vandræða cg
kvíða, hafi þjóðirnar ekki mik 5
guði að þakka fyrir handleiðsiu
hans. En þá eru þeir öðru vi: i
innrættir en Abraham Lincol í
Bandaríkjaforseti var. Hinn 23.
okt. 1863 gaf hann út fyrirskipan
um það, að seinasti fimtudagi r
í nóyember skyldi vera almenr.-
ur þakkargerðar og bænadagur,
og stóð þó borgarastyrjöldin þá
sem hæst í lamlinu. Fydrskipan
Lincolns vár á þessa leið:
ÁRIÐ, sem nú er bráðum runni 5
í aldanna, skaut, hefur fært o: s
mikla blessun, gott tíðarfar cg
mikla uppskeru. Vjer erum nú
orðnir svo vanir því að vera aii-
njótandi slikrar blessunar, að ors
hættir við að gleyma því hvaðati
hún kemur. En auk þess höfum
vjer hlotið Önnur gæði, sem ei i
svo áberandi,' að þau hljóta að
hafa farið þar fr&m strandmæling-
ar en frá vísindalegu sjónarmiði er
þetta stærsti hvíti bletturinn á
landakortinu. Stærsta eyan þarr.a
er Baffinsland. Austurströnd be: s
var allvel kunn hvalamönnum þe g
-ar á öldinni seœ leið, en vestu.'-
ströndin var ókunn fram á seinuslu
ár. Þó er svo að margir firðir
eru lítt lomnir og alt svæðið íyiir
norðan 63. breiddargráðu er algjör-
lega órannsakað.
En aðalviðfangsefnið verður rð
rannsaka jöklana og ísinn til þess
að komast að raun um hvort svo
er, að jöklar og ís fari minkandi um
•llan heiín, og hverra veðurfars-
breytinga sje dó vðiftta í
við það, _____ _ ________
hræra hjörtu þeirra, sem annars
merkja ekki hina stöðugu hand-
leiðslu almáttugs guðs.
í þessari hræðilegu borgara-
styrjöld, sem stundum var svo aö
við lá að aðrar þjóðir skærust í
leikinn, hefur þó tekist að halda
frið við allar þjóðir, logum og rjetti
hefur verið haldið uppi og frið-
sældar notið alls staðar nema á
sjálfum vígstoðvunum. En víg-
stöðvarnar hafa dregist saman,
vegna framsóknar norðanmanna.
Stríðskostnaf urimi í þessari
frelsisbaráttu hefur ekki orðið til
þess að hefta jarðyrkju og sigling-
ar, og námurner, stál, kola og gull-
námur hafa gefið meira af sjer en
nokkru sinni tður.
Fólldnu hcfur fjölgað, þrátt fyrir
manntjónið í stríðinu, og þjóðin
hefur fengið meðvitund um orku
sína og dugnað og framtíðin brosir
við henni með stórauknu frelsi.
Enginn mamilegur máttur hefur
fengið þessu áorkað. Þetta eru
gjafir hins alvalda guðs, sem sýnt
hefur oss rniskunn, þrótt fyrir yf-
irsjónir vorar.
Mjer finst það skylt og sjálfsagt
að öll þjpðiil minnist þessa í ein-
lægni, alvöru óg með þakklæti af
einu hjarta óg einum hug. Þess
vegna skora jeg á landa mína um
gjörvöll Bandaríkin, og einnig þá,
sem eru á höfum úti eða erlendis,
að helga seinaata fimtudag í nóv-
ember þakkargerð og lofgerð tii
vors algóða íöóur, sem á himnurn
er.
’jS%'
_________M' m_______________