Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1951, Qupperneq 7

' LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
587
list, cr sjo þess virði að ln’m sje
varðvcitt. Að vísu er hún ekki svo
gömul, að hún geti talist forngrip-
ur. En sje hún varðveitt, verður
liún forngripur með tímanum, og
mun þá þykja mjög merkilegur
forngripur, er menn mundu ekki
vilja missa fyrir nokkurn mun.
UM GARÐAPRESTA
Garðakirkia var upphaflega
helguö Pjetri postula. Prestatal
hennar nær aftur til ársins 1284
og liafa þar setið margir merkir
menn.
Þar var Böövar prestur Jónsson,
er druknaði i Ölfusá 1518 ásamt
dóttur sinm og íjolda manns
(sunnr segja 30, aðrir 40 eða 30).
Var fóik þetta að koma úr pila’-
grímsför til krossins helga í Kald-
aðarnesi.
Þar var sjera Jón Ólafsson (um
1527—30) afi Jóns Egilssonar ann-
álaritara og sjera Ólafs í Vest-
mannaeyum, er Tyrkir handtóku.
Eflir hann kom sjera Þórður
Olafsson, er dreymdi drauminn um
Uannes hirðstjóra Eggertsson. —
líamies haiði iátið taka Tyla Pjet-
ursson aí lífi 1524 iyrir ran og grip-
deildir. Árið 1530 varð Hanncs
bráðkvaddur í náðhúsinu á Bessa-
stöðum. Þá dreymdi sjera Þórð að
maður kom til hans og mælti:
„Furðar yður hversu snögglega
Hannes dó?“ Prestur kvað já við.
„Ekki skal yður undra það,“ mælti
draummaður, „því að Hannes drap
Týla og Týli drap Hannes.“
Sjera Jón Kráksson, hálfbróðir
Guðbrands biskups (þeir voru syn-
ir Helgu dóttur Jóns Sigmundsson-
ar lögmanns) var kominn að Görð-
um 1569. Hjá honum dó Gísli bisk-
up Jónsson á vísitatíuferð hinn 30.
ágúst 1587. Árið eftir tók Knútur
Stéinsson hirðstjóri Hlið á Álfta-
nesi ásamt hjáleigum undan Garða
kirkju, en Ijet liana fá Vííilsstaði
í staðinn. í makaskiftabrjefinu lof-
aði hann að Garðakirkju skvldi ár-
lega greidd ein tunna mjöls, vegna
afgjaldsmismunar á þessum jörð-
um. En þegar Enevold Kruse varð
valdsmaður, kom upp fjandskapur
á milli hans og sjera Jóns Kráks-
sonar, og til þess að helna sín á
presti, tók hann þessa mjöltunnu
af Garðakirkju og hefur hún ekki
goldist síöan. Sjera Jón Kráksson
var grafxnn í Garöakirkjugarði. A
legsteini hans var þessi áletrun:
„Hjer hvílir sá frómi mann sjera
Jón Kráksson, sem lifði trúlega,
kendi siðlega, deyði loflega, ljóma
mun eilíflega. Rjettlátir fara frá
ógæfu og hvílast í sínum svefn-
húsum.“ Hann dó 3. mars 1622, 89
ára að aldri. Dóttir hans var Mar-
grjet kona Gísla lögmanns Hákon-
arsonar. Móðir hennar var Jar-
þrúður Þórólfsdóttir Eyólfssonar,
en kona Eyólfs var Ásdís. systir
Ögmundar biskups Pálssonar. —
Biskup gaf Þórólfi systursyni sín-
um jarðirnar Laugarnes og Engey.
Þess vegna komust þær jarðir í
eigu Gísla lögmanns.
Eftir sjera Jón varð prcstur í
Görðum Ólafur sonur hans, cr
jaínan skrifaði sig Ólaf Jónsson
Kráksson. Hann var einlægur mað-
ur og bersögull og kom sjer því
ekki vel við valdsmenn á Bessa-
stöðum. Einu sinni er hann messaði
í Bessastaðakirkju, kom vín og
brauð ekki svo skjótt á altarið sem
hann vildi, og sendi hann þá eftir
hvoru tveggja heim að Görðum.
Þá var Holger Rosenkrantz höfuðs-
maður og notaði hann þetta tæki-
færi til þess að skylda Garðapresta
að leggja framvegis vín og brauð
til Bessastaðakirkju.
Þorkell Arngrímsson var prcst-
ur í Görðum 1658—1677. Hann var
sonur Arngríms iærða á Melstað
og Sigriður Bjarnadóttir, er kölluö
var „kvennablómi“ áf fríðieik sín-
um. Þorkell prestur stundaði kál-
garðarækt og þótti það nýiunda á
þeim dögum. Hann var góour lækn-
ir og segir sagan að hann gæti
læknað sár íjarverandi manna, ef
honum væri sent blóð úr sárinu.
Sonur hans var Jón biskup Vídalín,
og var hann fyrst prestur í Görð-
um 1696—98.
Björn Jónsson Thorlacíus var
prestur í Görðum 1720—1746. Laun
dottii hans hjet Steinunn. Áriö 1737
eignaöist hún bam og kfcndi þad
Kirkjan aö iiman. Hjer itiá sjá grjóthlcðsluua umliverfis hina bogailregnu
glugga.