Lesbók Morgunblaðsins - 08.11.1953, Blaðsíða 12

653
I LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
um var íædd og uppalin undir
Eyafjöllum og kom um tvítugsald-
ur austur á þessar slóðir, og mátti
heita merk kona, prýðilega skyn-
söm og hagmælt vel, og áhuga
manneskja til allra starfa. Hún
kom austur á vegum Gísla Hjálm-
arssonar læknis. Mun hafa verið
lifrar eða sullaveik, og var til
lækninga hjá Gísla lækni, og náði
talsverðum bata. Gísli tók þessa
stúlku á heimili sitt, án þess að
spyrjast fyrir um það, hvort hún
gæti nokkuð borgað eða ekki. Gísli
var höiðinglyndur maður í hví-
vetna. Frá Gísla fór hún til Bjarna
Finnssonar í Kollastaðagerði og
þar náði hún fullri heilsu, og sagði
hún mér, að Bjarni hefði látið sig
drqkka ^eyði af marhálmi og fleiri
jurtujc%iOg,fullyrti hún, að af því
hefði s«r alveg batnað, þó að lang-
an tíma tæki það, eða um tvö ár.
Þegar hún var orðin heil heilsu,
kynntist hún manni, sem Árni hét,
og byggðu, þau upp nýbýli og
nefndu það Vatnsskóga. Þau eign-
uðust eitt barn, en það dó ungt.
— Svo fór að koma kurr á milli
þeirra.
Um þ*r mundir kom að Vatns-
skógum maður, sem áður er nefnd-
ur og hét Pétur Finnbogason. Hann
settist upp í Vatnsskógum, án alls
umtals frá sinni hálfu eða beiðni
húsbænda, en aumingja Sigríður
vissi varla hvað gera skyldi, en lét
þó kyrrt. En eftir æðitíma varð
Árni að fara og tók hann með sér
eitthvað af gripum, en kvaðst þó
eiga meira. Þó held ég að hann
hafi aldrei fengið meira, þó hann
kæmi þangað margar ferðir. Hann
hafði það við orð í hvert skifti, er
hann kom, að nú skyldi hann
skrúfa það út úr henni, þetta eða
hitt er hann tilnefndi, en var eftir
þessar ferðir sínar nefndur Árni
skrúfa, og festist það við hann, en
aldrei varð ég var við, að hann
fengi neitt meira en það, sem hann
fór með í fyrsta skifti, er hann fór.
Þegar Sigríður var unghngur
gerði hún ýmsar vísur við mörg
tækifæri. Hún og annar unglingur
áttu að vinna á túni frá bæ, og
vildi bóndi ekki að þau tefðu sig
við máltíðir eða annað slíkt, og
áttu þau að fá mat að kvöldi, en
heitt var um daginn og skíturinn
harður, sem þau áttu að berja og
datt þá bónda í hug að færa þeim
skyrblöndu á kút, og um leið og
hann fekk þeim kútinn, sagði hann
við þau, að þau mættu ekki drekka
mysuna tóma, það yrði að blanda
hana með vatni, annars yrði hún
undir eins búin. Þá kom vísa hjá
Sigríði. Hún er svona:
Hunangs mysan hefur keim
helzt af kjöti lóma.
Sjálfur má hann segja þeim
að súpa hana ekki tóma.
Bóndinn var afar vílinn, barði lóm-
inn, sem kallað er.
Jón Jónsson hét maður, Skag-
firðingur að ætt. Hann kom full-
orðinn austur á Hérað og skáldaði
hann margar vísur um ýmsa og um
ýmislegt. Síðustu æviár sín var
hann til heimilis í Vatnsskógum
hjá Sigríði, og þar dó hann. Hann
gerði vísu um Sigríði í Vatnsskóg-
um, og er hún svona:
Sigríðar er rausn órýr
ráðdeildar með snilld hún býr
Vatns- á Skógum vel forsjál,
vitur nóg með lipra sál.
Þetta vor, sem frá er sagt hér að
framan, fluttist ég alfarinn úr
Skriðdalnum, og var ég þá hingað
og þangað og átti ekkert við hrein-
dýraveiðar.
I Hrafnkelsdal
Nokkrum árum síðar varð ég
heimilisfastur á Jökuldal og komst
ég þá í kynni við Elías Jónsson
bónda á Aðalbóli og Jón Þorsteins-
son bónda a Vaðbrekku. Bæði þessi
býli eru í Hrafnkelsdal, sem sker
sig suður úr Jökuldal, rétt sunnan
við Jökulsá á Dal gegnt bænum
Brú á Jökuldal, sem fjöldi manns
kannast við.
Ég varð svo kaupamaður hjá
Elíasi á Aðalbóli þetta sumar, sem
frá verður greint. Þetta sumar sem
við Elías vorum saman, var oft tal-
að um hreindýr og hreindýraveið-
ar og gat Elías gefið mér margar
og miklar upplýsingar og fróðleik
þessum veiðum viðvíkjandi, og
lærði ég margt af honum, sem mér
kom að góðu gagni.
Aðalból var þá innsti bær í
Hrafnkelsdal og er þar framúr-
skarandi fallegt á sumrin. Næsti
bær eða bæarrústir nú orðið sunr.-
an Hrafnkelu og Aðalbóls eru rúst-
ir af bænum Laugarásum, þar sem
sá bær var til forna. Þar er æði-
mikill gulvíðiskógur á nesi því, er
rústirnar eru á og er þar heit laug
um 80 gr. heit og sá ég þar í þeirri
laug lifandi orm, að mér virtist, og
þótti mér það næsta ótrúlegt, en
gat engan veginn skýrt það fyrir
mér, eða fengið skýringu hjá öðr-
um, hvernig á því stæði.
Uppblástur var þá í algleymingi
sérstaklega utan til í dalnum og
npkkuð langt frá Aðalbóli; þar voru
fornar menjar að býli, sem ég
heyrði ekki getið um nafn á.
Einu sinni var þarna á ferð son-
ur bóndans á Vaðbrekku, Sigfúsar
Hallssonar, og var hann að huga
að kvíaám, og fór hann þá þarna
um þessar bæarrústir og æðistórt
uppblásið landsvæði kringum tóft-
irnar, og fann þá gullhring þar, að
líkindum, er sorphaugur hefur ver-
ið. Var þetta venjulegur einbaug-
ur, sléttur. En drengurinn var það
barn, að hann gat ekki metið, hve
mikil gersemi hringurinn var, og
hann hefði fundið og var hann þó
vel skýr eftir aldri, en því miður
man ég ekki nú orðið hvað dreng-
urinn hét, en svo sorglega vildi til,