Lesbók Morgunblaðsins - 17.04.1955, Blaðsíða 3

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
207
verið farið að kvisast um það í
Hverfinu, að Ásmundur væri ekki
hinn rétti faðir. Hreppstjóri kallaði
því Ásmund fyrir sig hinn 31. marz
og játaði þá Ásmundur að hann
hefði aldrei átt nein mök við Krist-
ínu, en falhzt á að gangast við
barni hennar, fyrir umtölur Árna
á Grásíðu.
Hinn 3. apríl yfirheyrði svo
hreppstjóri Kristínu, og eftir nokkr
-ar vífilengjur meðgekk hún, að
Árni Björnsson mágur sinn væri
faðir barnsins. Og samkvæmt
Stóradómi var hér um dauðasök að
ræða. En varla hefur Kristín haft
neina hugmynd um það. Hún
kvaðst ekki hafa viljað lýsa Árna
föður að barninu vegna sinnisveiki
systur sinnar, því að hún mundi
varla hafa getað afborið það, að
Árni yrði uppvís að slíku broti. En
miklar líkur benda til, að Sesselja
hafi orðið vör við samdrátt þeirra
Árna og Kristínar og hafi orðið
sturluð út af því. Þykir benda til
þess þetta, að hún var aldrei í
rónni ef hún missti sjónar á Árna
og elti hann á röndum, og er það
varla annað en afbrýðissemi, sem
hefur orðið óviðráðanleg og valdið
sturlun.
^ÝSLUMAÐUR í Þingeyarþingi
^ var nú Halldór Einarsson Ey-
ólfssonar í Traðarholti. Hann hafði
fyr verið hjá Páli Vídalín í Víði-
dalstungu, en fekk Þingeyarþing
1701 og bjó nú á Einarsstöðum í
Reykjadal. Er honum svo lýst, að
hann hafi verið mjög vel viti bor-
inn, skarpvitur til náms og vel að
sér, en harðlyndur nokkuð og varð
því eigi vinsæll í héraði. Hann and-
aðist í bólunni 1707.
Sýslumanni var nú tilkynnt
hvernig komið væri og þingaði
hann í málinu í Keldunesi hinn
13. júní sumarið 1705.
Kristínu hafði verið komið i
brott frá Grásíðu eftir játningu
hennar um veturinn, en hún hafði
verið mesti aumingi allan þann
tíma og oftast rúmliggjandi. Lá
hún fyrst 5 vikur á Fjöllum, síðan
var hún Wz viku á Víkingavatni
og svo aftur lVz viku á Fjöllum og
jafnan mjög þungt haldin. Hafði
séra Einar gert ráðstafanir til þess
að hún yrði flutt til kirkju á Hvíta-
sunnudag, en það tókst ekki. Og
enn var hún ekki ferðafær. Var
hún þó kvödd til þess að koma á
þingstað. Mun hún þá hafa verið
á Fjöllum, en ekki komst hún
lengra en í Ólafsgerði. Þegar sýslu-
maður frétti það, sendi hann þrjá
menn að sækja hana. Þeir settu
hana á hest, en svo var hún aum,
að ekki gat hún setið á hestinum.
Urðu því tveir að styðja hana, en
hinn þriðji teymdi undir henni, og
þannig var hún flutt á þingstaðinn.
Mun mörgum hafa þótt nóg um
slíka harðýðgi. Og „svo var nú
Kristín aumlega á sig komin fyrir
réttinum, að tvívegis varð að
dreypa á hana, og fá orð talaði hún
skiljanleg,“ eins og stendur í þing-
bókinni. Þó varð það skilið, að
hún lýsti Árna mág sinn föður að
barni sínu. Að því loknu fól sýslu-
maður hreppstjórum að koma
henni heim til sín hið allra fyrsta
að hún gæti talizt ferðafær.
Ásmundur bar og hið sama og
hann hafði sagt hreppstjóra áður,
að hann hefði aldrei átt nein mök
við Kristínu og væri því ekki faðir
að barni hennar.
«
Nú kom Árni fyrir réttinn og
vildi hann hvorki játa né neita,
hvernig sem sýslumaður fór að
honum. Svaraði hann þó öllu með
hógværð og kvaðst vera svo sturl-
aður af heimilisböli sínu, að hann
mætti hér engu svara að sinni, en
bað um frest og kvaðst sjálfur vilja
fara til Alþingis þá um sumarið
með málefni sín og skýra þar satt
og rétt frá öllu. Voru dómsmenn
þess mjög fýsandi að honum yrði
veittur þessi frestur, og varð það
úr að sýslumaður fellst á það. Þar
með var því réttarhaldi lokið.
Tæpur mánuður var nú þar til
Alþingi skyldi koma saman á Þing-
völlum, og á réttum tíma bjóst Árni
að heiman. Hafði hann sína eigin
hesta og kostaði för sína að öllu
leyti sjálfur.
4LÞING þetta varð sögulegt að
því leyti, að þar voru 6 mann-
eskjur teknar af lífi samkvæmt
Stóradómi, fyrir barneignir, og
mundu hafa orðið fleiri ef til hefði
náðst.
Fyrst var vinnukona frá Hæk-
ingsdal í Kjós. Hún hét Kolfinna
Ásbjörnsdóttir. í Hækingsdal var
þá tvíbýli. Á annari hálflendunni
bjuggu Ketill Jónsson og Halldóra
Jónsdóttir og áttu þau tvö börn
ung. Hjá þeim var Kolfinna og
hafði komið til þeirra vorið 1704.
Varð hún barnshafandi af völdum
húsbónda síns og ól barnið eina
nótt í rúmi sínu, ófullburða og
andvana. Gekk Ketill hjá rúmi
hennar um morguninn og hvíslaði
hún þá að honum hvernig komið
væri. Hann spurði hvar barnið
væri, en hún kvað það vera í rúm-
inu hjá sér. Sagði hann þá að hún
skyldi láta það liggja þar þangað
til hann kæmi aftur. En svo skifti
hann sér ekki meira af þessu og
fór hún þá út með barnið á laun
og gróf það undir skálavegg. Þetta
koust upp. Þá sá Ketill sitt óvænna
og strauk, en Kolfinnu var drekkt
í Öxará hinn 13. júlí á þessu þingi.
Daginn eftir var höggvinn mað-
ur úr Snæfellsnessýslu fyrir að
hafa átt barn með systurdóttur
sinni, en henni var drekkt. Þau
voru frá Hrossakoti í Staðarsveit
og var það hjáleiga frá Staðarstað.
Hét hann Salomon Hallbjörnsson,
en hún Ólöf Jónsdóttir. Samkvæmt
manntalinu 1703 var Salomon bóndi
á hjáleigunni og þá 50 ára að aldri.