Lesbók Morgunblaðsins - 17.04.1955, Blaðsíða 4

208
Kona hans hét Oddhiörf? Narfa-
dóttir o<? v?r árinu eldri. Hiá þeim
er þá Ólöf Jónsdóttir. köHuð uton-
sveitar tökubarn. 13 árq airlri.
Fleira var ekki í h'vrnílí ncf nr
því siáifsRijt hessi Ólöf, sem drekkt
var á Þinevöllum.
Þá kom fvrir b3rnrretn'’?i'>rTriál úr
Strandasvslu vnru sakhnrnirirf-
ar Sumnrliði Firíksson op Ra"n-
hildur Tómprdóttir. o<? var h'm
dóttir hálfbróður bnns. Þau áttu
heima á Rorðevri. Þir eru á mann-
talinu 1703 talin: Teitur F.iríkscon
bóndi ógiftur 25 ára, Sumarliði
bróðir hans 20 ára. Þóra Þorsteins-
dóttir móðir þeirra, ekkia 53 ára
og Ra£"hildur Tómasdóttir ráðs-
kona 22 ára. Þau Sumarliði of?
Ragnhildur voru höfð til bings 1705
og þar var hann hö<mvinn, e.n
henni drekkt hinn 16. iúlí.
Svo var barnsfaðernismál Arna
Björnssonar á Grásíðu. Hann kom
fyrir lögréttu laus og liðugur hinn
13. júlí. Sat þá Páll Vídalín í lög-
mannssæti, því að Sigurður Biörns-
son sagði af sér á þessu þingi. Árni
var inntur eftir því hvort hann
vildi nú meðganga brot sitt, en
hann bað um frest til næsta dags,
kvaðst þá skyldu koma í lögréttu
og segja allt af létta. Urðu lögmað-
ur og lögréttumenn við þeirri
beiðni hans, og var hann ekki sett-
ur í járn, en þó bað lögmaður Hall-
dór sýslumann að gæta hans. Kvað
Árni slíkt óþarft. bví að ekki mundi
hann hlaunast á brott. Svnir það
hvert álit Árni hefur haft á sér. að
sýslumaður tók loforð hans Pilt
og gekk Árni um sem friáls maður.
Næsta dag kom hann svo að ákveð-
inni stundu fvrir lögréttuna og lýsti
þá yfir því, að.hann og enginn ann-
ar væri faðir að barni Kristínar
Halldórsdóttur. Talaði hann um
það stillilega og einarðlega, enda
þótt hann vissi að yfir vofði dauða-
refsihg.-Vakti öll framkoma hans
virðing manna og aðdáun, svo að
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
sumir æðstu menn buðust til þess
að mæla með því við konung að
h'fi hans vrði þ\Tmt. Fn Árni
kvaðst eigi vilja þiggia það. úr því
sem komið væri, vildi ..hann nú
be’dur deva fvrir svnd sína en lifá.
Mæ't.i h^nn bað allt með stillingu
og óklökkvandi, og furðaði menn
himnrvði hans.“ segir Es'nólin.
,.En briggja bæna mun eg beiða,“
sagði Árni. „er það fvrst að eg sé
frjáls og iárnalaus og mun eg eigi
um hlaunast: bað annað, að snauðir
menn fái klæði mín, en eigi böðull-
inn; og hið þriðja, að líkami minn
fái leg að kirkiu". Þessu var hon-
um heitið. Var hann síðan spurður
ýtarlega að því hvort hann hefði
ekki neitt fram að færa sér til máls-
bótar, en hann kvað nei við. Var
dómur síðan kveðinn upp og Árni
dæmdur til dauða eftir lögmáli
Móse (3. b., 18.), recess Kristján.s
konungs IV., Norsku lögum, Stóra-
dómi og ýmsum konungsbréfum.
Mátti enginn á honum sjá hvort
honum fell betur eða ver.
Um Kristínu segir svo í dómin-
um:
„Hvað áhrærir Kristínu, svo mjög
veika að hún ei hafi orðið hingað
færð, hvar með því er ómögulegt
til leiðar að koma, að hún yrði hér
yfirheyrð, en hefur í héraði upp á
sig borið og játað barneign í blóð-
skömm, og er þetta nú sannað með
framburði Árna hér, og sökin því
sannprófuð. Kristín skal því drekkj
-ast, því að augsýnilegt er af sama
process'að hún hafi svo sem heil-
vita og rétt kristin manneskja til
altaris tekin verið, og það vitnar
sýslumaðurinn hér fyrir réttinum,
að ei vogi hann vanvizku Kristínar
henni málsbót að telja. Því skal
sýslumaðurinn, Halldór Einarsson,
strax sem hann heim kemur í hér-
að, að fá Kristínu prest til að veita
henni nauðsynlegar fortölur um
hennar sáluhjálp og strax sem hún
verður að líkams burðum flutn-
ingsfær til hagkvæmilegs réttar-
staðar. Skal nefndur sýslumaður
skvldugur að láta executionem ske
eftir þessum dómi.“
¥^ESS munu vart dærni, að nokkur
A a^brotamaíSiir bafi notið jafn
mi’kíllor comúðar o® almerinrar vel-
•iriidor á Albincri o<r Árni Biörnaaon.
Var öR framkoma hans svo virðu-
la<t að af bnr, o<? mun allur bin<?-
hpi'mur hafa harmað að slíkur
á<»ætismaður skvldi hafa ratað í svo
stór vandræði. Fekk hann að ganga
um sem friáls maður þá þriá dapa,
er hann átti ólifaða. og mun slíkt
eins dæmi á þeirri öld um dauða-
dæmdan mann.
Svo kom aftökudagurinn 16. júlí
og gekk hann bá siálfur laus og
liðugur til aftökustaðarins. Gekk
Halldór svslumaður með honum. A
leiðinni bað Árni svslumann að
skila kveðju sinni til biskupsins í
Skálholti og Páls Vídalíns lög-
manns og það með, að hann bæði
þá að taka að sér tvö börn sín og
láta kenna þeim að lesa og skrifa.
Segir Páll Vídalín siálfur frá þessu
og því með, að þeir biskup hafi
orðið við þessari bón Árna og tekið
sitt barnið hvor.
Árni gekk rólegur og hiklaus að
höggstokknum, kraup þar á kné og
söng sálminn „Minn herra, Jesú,
maður og guð“. Lagðist hann síðan
siálfur fram á stokkinn og tevgði
fram höfuðið. Var hann svo höggv-
inn og viknaði bá margur, því að
fiöldi fólks hafði fylgt honum til
aftökustaðarins. — Var það allra
manna mál að hann hefði dáið sem
hetia og er það frægt víða í ann-
álum.
Páll Vídalín segir að það hafi
verið allra manna mál að hann hafi
dáið „bæði hraustlega og kristi-
lega“. f Mælifellsannál segir: „Öll
lögréttan dáðist að hans hugprýði,
og varð hann vel og hreystilega við
dauða sínum og þótti mörgum mik-