Lesbók Morgunblaðsins - 17.04.1955, Blaðsíða 7

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
211
haldi sínu yfir borgina. Leynilög-
reglan var send á stúfana. Lög-
reglubílar æddu um allar helztu
götur borgarinnar og með hátölur-
um beirra var fólki harðlega bann-
að að snerta nokkuð af þessum flug-
ritum, og þeim, sem hefði hirt eitt-
hvað, var skipað að skila því til
lögreglunnar. Fólkið lét sem það
hevrði þetta ekki. Menn tíndu upp
miða á götunum og sýndu hver
öðrum.
í bræði sinni lét stiórnin blöð og
útvarp fordæma þetta. Svo kom
Moskva útvarpið og úthellti sér
yfir þennan nýa „fasistaglæp". Og
utanríkisráðherra Tékka sendi
mótmæli til bandarísku stjórnar-
innar!
Þetta allt bar vott um meiri
árangur, en menn höfðu búizt við.
—★—
Svokallaðar kosningar áttu að
fara fram í Tékkóslóvakíu um miðj-
an maí 1954. Þá var hafinn nýr
áróður og voru tékkneskir flótta-
menn fengnir til þess að semja „Tíu
kröfur“ fyrir hönd tékkneskra
verkamanna, er síðan voru prent-
aðar. Þar var krafizt hærri launa,
meira framboðs á neyzluvörum.
fullkomins frelsis til að stunda
hverja þá atvinnu er menn vildu,
frjálsra kosninga um stjórnir sam-
vinnufélaga, og að bændur hefði
leyfi til þess að segja sig úr sam-
yrkjubúum, án þess að sæta refs-
ingum fyrir.
Daginn fyrir kosningarnar var
þessum „Tíu kröfurn" dreift í
milljóna tali yfir tékkneskar
borgir.
Viðbrögð alþýðunnar voru
furðuleg. Um nóttina voru þessar
kröfur límdar upp víðsvegar, jafn-
vel á opinberar byggingar og sjálfa
lögreglustöðina í Prag. Á allar
kosningaauglýsingar kommúnista í
borginni, var talan 10 skrifuð með
stórum stöfum. Á kjörstað skrifuðu
þúsundir manna töluna 10 á kosn-
ingaseðilinn. Þessi tala var þegar
orðin tákn þjóðarviljans, eins og
stafurinn V var tákn sigurviljans
í seinasta stríði.
Stjórnin neyddist til að viður-
kenna, að um 5% kjósenda hefði á
þennan hátt greitt atkvæði gegn
sér, og frá hennar sjónarmiði var
þetta alvarlegt. En sjálfsagt hafa
þeir verið miklu fleiri, sem fóru
þannig að ráði sínu, því að nú sá
stjórnin sinn kost vænstan að slaka
ofurlítið á taumunum í bili. Hún
veitti bændum meira frelsi og hún
gaf jafnvel verkamönnum leyfi til
þess að hafa með sér félagsskap —
en slíks eru engin dæmi í nokkru
landi þar sem kommúnistar ráða.
Af öðrum viðbrögðum stjórnar-
innar má einnig ráða, að henni hef-
ir orðið órótt. Á þremur mánuðum
birti hún 32 blaðagreinar og hafði
53 útvarps útsendingar gegn þess-
um „vindbólum auðvaldsins". Rúss-
neska blaðið Pravda taldi sér líka
skylt að mótmæla. Allt þetta hefir
sýnt mönnum að árangurinn af
starfi „Frjálsrar Evrópu“ hefir
orðið miklu meiri heldur en búizt
var við. Og það hafa flóttamenn frá
Tékkóslóvakíu einnig staðfest. Þeir
segja að andúðaralda sé risin gegn
ófrelsinu og kúguninni.
Nú er einnig farið að senda flug-
rit til Ungverjalands, og innan
skamms verður farið að senda þau
í stórum stíl til Rússlands.
«~-^)®®®<rs*j>
Norskur skipstjóri hafði verið 30 ár
í þjónustu sama skipafélags og í til-
efni af því var hann boðaður á fund
forstjórans. Nú var það kunnugt, að
forstjórinn var hið mesta nánös, en
samt bjóst nú skipstjóri við því að
forstjórinn var hin mesta nánös, cn
þegar hann kom til forstjórans var
erindið það, að forstjórinn gaf honum
mynd af sér í ramma. Skipstjóri velti
myndinni lengi fyrir sér og sagði svo:
— En hvað þetta er líkt forstjór-
anum.
minnincjcir
Labbaði við lambærnar
lengi um bjartar næturnar.
Hlustaði á huldurnar
horfði á geislakvikurnar.
Út við tjarnir alls staðar
eltu flugur Þórshanar.
Léttir, kvikir ljósálfar
léku sér við bárurnar.
Reginglóða Rauðhólar
risu úr djúpi fornaldar.
Óskemmdir til eilífðar
ætluðu að standa þar.
Glóðu rauðir gígbarmar
grænar voru lautirnar.
Skjól í öllum áttum var
engum leiddist veran þar.
Eigin lög og aldafar
engum var til hneykslunar,
bæði menn og meyarnar
margra stunda nutu þar.
Komu lærðu kempurnar
kváðu beztu malirnar
til að bera I brautirnar
bara vera Rauðhólar.
Margir byrja mokarar
mokað var til háðungar,
skrattanum til skemmtunar
skemmdir allir Rauðhólar.
Út um haga alls staðar
eru smalaþúfurnar.
Margar æskuminningar
mínar eru geymdar þar.
EGGERT GUÐMUNDSSON
NORÐDAIIL
Hólmi.