Lesbók Morgunblaðsins - 05.02.1956, Side 8
76
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS <SS3K5Eír,Tr
Hestar á þrúgum
rFALIÐ er að Indíánar hafi fundið
upp þrúgurnar, þessi einkenni-
legu farartæki, sem eru svo hentug
í djúpri lausamjöll, að allir sem
þurfa að ferðast um norðurhéruð
Kanada að vetrarlagi, notg þær til
þess að komast leiðar sinnar. Þær
koma að góðu gagni þar sem skíð-
um verður ekki komið við. Trúboð-
ar, læknar, veiðimenn og lögreglu-
menn nota allir þrúgur á þeim
til ýmissa íslendingabyggða. En
það er víðar en hér á Íslandi, að
ymislegt fer öðru vísi en ætlað
cr „vegna veðurs“. Á frumsýningu
var aðsókn eins mikii og salurinn
frekast rúmaði. Og næsta kvöld
var búizt við álíka aðsókn. En
þa gerði stórhríð, er gerði uml'erð,
jafnvel á götum borgarinnar,
ógreiða. í bréfi, sem Hólmíríður
sknfar í desember, segir hún: „Þeg-
ar við sýndum leikinn hér, komu
þó nokkuð margir írá Norður
Dakota til Winnipeg til að sjá hann,
en tveir bílar urðu þó að snúa
heim aftur og komust ekki alla
leið, þvi að komið var ið \oðaleg-
asta óveður. (Við keimum þvi um.
slóðum, og yfirleitt allir, sem þurfa
að ferðast.
En það er ekki ýkja langt síðan
að mönnum hugkvæmdist að láta
hesta ganga á þrúgum, svo að þeir
komist áfram þar sem ófærð er
svo mikil, að umbrot mundu vera
að öðrum kosti. Og það hefur tek-
izt að útbúa þrúgur handa hestum
og venja þá við að ganga á þeim,
eins og sjá má hér á myndinni. En
að leikritið heitir „In the Wake of
the Storm“). Heiir veðrið haldizt
síðan. Við höfðum ráðgert að fara
með leikinn á ýmsa staði í ís-
lenzku byggðunum, en öllu því
heiir orðið að iresta. Þetta gerir
heidur en ekki fyrirhöfn, vand-
ræði og auka kostnað“.
Heimskringla flutti umsagnir
ýmissa kunnra leiklistardómara, og
báru þeir allir lof á leikritið, en
sumum þótti þó sem það mætti
stytta nokkuð, og yrði það til bóta,
og segir Hólmfríður að hún og höí-
undur muni taka það til athugunar.
Leiltritið er að sjálísögðu á ensku,
eius og nafn þess bendir til.
þetta var þó talsverðum vanda
bundið, og menn urðu að gera
margar tilraunir og þreifa sig
áfram áður en þeim tókst að finna
upp nothæfar þrúgur handa hest-
um.
Fyrstu tilraunirnar voru gerðar
í Lardo í British Columbia, þar sem
miklir flutningar fara fram á sleð-
um á vetrum. Óíærðin var oft svo
mikil að ekki var hægt að koma
hestum við. Og þá var það að ein-
hver snjall maður fann upp á þvi
að útbúa þrúgur handa hestunum.
Hann hafði þær þannig að hann
notaði svigagjörð, eins og er á þeim
þrúgum, er menn nota, en strengdi
segldúk yfir. Þetta gat þó ekki
blessazt. Hestarnir eru stórir og
þungir á þessum slóðum og þeir
óðu fljótlega niður úr striganum,
svo að þrúgurnar urðu þeim frekar
til trafala en gagns. Þá fann annar
upp á því að nota tréhlemma undir
fætur hestanna, en þeir voru al-
gjörlega ónothæfir. Aðal gagnsemi
þrúganna er fólgin í því hvað þær
eru sveigjanlegar og fjaðurmagn-
aðar.
Eftir að þessar tilraunir höfðu
farið út um þúfur, kom svo þriðji
hugvitsmaðurinn og fann upp
hestaþrúgur þær, sem enn eru not-
aðar. Hann bjó til hring úr járn-
pípu og riðaði á milli með járn-
gormum, en við gormana er fest
táhetta fyrir hófana og hælband,
sem spennt er yfir þá. líkt og er
á mörgum skóm. sem menn nota.
Þetta dugði og það var merkilegt
hve fljótt hestar komust upp á að
ganga á þessu. Menn á þessum
slóðum segja að eftir svo sem hálf-
tima komist hestarnir upp á lagið.
Og það er eins og þeir finni hve
mikil hjálp er í þessu, þvfað undir
eins og spenna slitnar. eða eitthvað
verður að einhverri þrúgunni, þá
staðnæmast þeir og viljd ekki
hreyfa sig fyr en menn hafa gert
við þrúguna.