Lesbók Morgunblaðsins - 19.05.1957, Blaðsíða 10

294
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
steyptum flothylkjum. Hún er 3807
fet á lengd, en ekki bein, heldur
hefir hún verið lögð í alnboga móti
straumi, svo að hún standist bet-
ur. Við hafnarbakkann í Hobarth
er hlið á henni, sem stærstu skip
geta siglt um.
Nýtízku bragur er á öllu í Hobart
og geisileg bílaumferð á götunum.
Er hún því all ólík því sem hún
var á þeim árum, er Jörundur var
að veslast þar upp.
Önnur stærsta borgin er Launce-
ton og er norðan á eynni, en hún
er helmingi minni en Hobarth. Þó
er þar mikill iðnaður. En kunn-
ust er borgin fyrir ullarverslun,
enda eru mestu fjársveitir eyar-
innar austur af henni. Um þær
liggur þjóðvegur milli borganna.
Það var kona, sem flutti fyrstu
kindurnar til Tasmaníu. Hún hét
Elisabet Forlonge og kom þangað
1820 með 100 kindur af Merino-
stofni. Nú eru þama milljón
sauðfjár og er það svo að segja allt
komið af þessum kindum. Og það
var sauðfjárræktin er fyrst kom
fótunum undir landbúnað þar. Nú
flytja Tasmaníumenn árlega út um
20 milljónir punda af ull og fá fyrir
um 14% milljón dollara. Ullin þyk-
ir framúrskarandi góð og er mjög
eftirsótt. Mikið kapp er og lagt á
það að kynbæta féð þannig, að ull-
in verði sem bezt. Eru því kyn-
bótahrútar í mjög háu verði og árið
1896 var þar seldur hrútur fyrir
8000 dollara. Það er met, en þó
eru góðir hrútar seldir nú á 2—3
þúsund dollara. Og svo er komið,
að ullin í Tasmaníu þykir betri
en ástralska ullin og fæst hærra
verð fyrir hana.
Á fyrstu árum sauðfjárræktar-
innar höfðu bændur engan frið
með kindur sínar. Þá var þarna
enn mikið um markamenn, sem
stálu kindunum. Var það því tekið
til bragðs að geyma fé um nætur
í ramgerum girðingum. Má enn
sjá slíkan nátthaga hjá Bricken-
don. Er þetta há girðing og mjög
ramger grind í hliði.
En bændur áttu líka í stríði við
villidýr, sem lögðust á sauðféð. Það
voru Tasmaníu-úlfar og Tasmaníu-
skollar, dýr sem hvergi eru til
nema þar. Nú er svo komið, að úlf-
ar sjást þar ekki og halda náttúru-
fræðingar að þeim hafi verið alger-
lega útrýmt*). Skollarnir lifa aftur
á móti góðu lífi. Þetta eru kolsvört
pungdýr, á stærð við greifingja,
en grimm mjög og víla ekki fyrir
sér að ráðast á stærstu kindur. Af
öðrum dýrum, sem þarna eru og
hvergi annars staðar, má nefna
þrjár slöngutegundir og er bit
allra banvænt af eitri.
MESTI ókosturinn á Ástralíu er
vatnsskorturinn. En af honum hef-
ir Tasmanía ekki að segja. Þótt ey-
an sé hundrað sinnum minni en
meginlandið, er þar eins mikið
vatn eins og á öllu meginlandinu.
Þar rignir mikið, þar eru há fjöll
og frá þeim koma vatnsmiklar ár,
en víða eru stöðuvötn. Hér hagar
því mjög vel til um vatnsvirkjun,
enda hefir það verið notað svo, að
nú er þar rafmagn á hverjum 96
heimilum af 100.
En þrátt fyrir kosti rafmagnsins
finnst mörgum bændum sem það
hafi orðið óþarfur gestur þar í
landi, því að það hafi haft enda-
skipti á öllum hlutum. Landið sé
ekki sjálfu sér líkt lengur, og sé
það hörmulegt. Með rafmagninu
hafi komið stóraukinn iðnaður,
sem dragi fólkið úr sveitunum í
margmennið. Og það er hverju
orði sannara, að svo hefir farið.
Nú vinna þar fleiri við verksmiðj-
ur en landbúnað. Áströlsk iðnfyrir-
tæki hafa flutt sig þangað, vegna
•) 1 nýustu enskum blöðum er skýrt
frá því að Tasmaníu-úlfur hafi nú
fundizt, en þá voru liðin 27 ár síðan
menn heldu þá aidauða.
raforkunnar, og erlend iðnfyrir-
tæki eru einnig farin að skjóta þar
upp kollinum. Síðan seinni heims-
styrjöldinni lauk, hafa risið þar
upp 560 verksmiðjur.
ÞAÐ ER dálítið einkennilegt að
ferðast um Tasmaníu og sjá hvað
cllu svipar mjög til þess sem er í
Englandi. Bóndabæimir eru í sama
stíl og enskir bóndabæir og byggð-
ir sem þeir úr múrsteini. Gróður
er og mjög svipaður, en það er
vegna þess, að þangað hafa verið
fluttar allar þær trjátegundir, sem
til eru í Englandi og mikið af grös-
um og blómum.
Landið er mjög frjóvsamt og þar
eru margir fagrir dalir, sem kalla
má einn samfelldan aldingarð upp
í miðjar hlíðar. Einkum er það
Huondalurinn, en þar eru aðallega
ræktuð eplatré. Þau eru innflutt,
því að engin eplatré voru á Tas-
maníu er hún fannst. Nú er upp-
skeran orðin svo mikil, að út-
flutningur á þeim veitir eynni næst
hæstar tekjur og slaga þær háttupp
í tekjurnar af útflutningi ullar. Með
-al uppskera af eplum er nú talin
um 5 milljónir bushels. Uppskeru-
tíminn hefst í febrúar og stendur
fram í maí. Eplunum er ekið á
stórum flutningabílum til Hobart
og þar er farið með þau rakleitt
í kæligeymslur flutningaskipanna
er flytja þau til útlanda. Vegna
þessarar miklu eplaframleiðslu
er Tasmanía stundum nefnd Epla-
landið, og má það til sanns vegar
færast.
Þess má geta hér, að það var
William Blight, skipstjóri á
„Bounty“ sem flutti fyrstu epla-
trén til Tasmaníu og gróðursetti
þau 1788 á eynni Bruny, sem ligg-
ur fyrir utan Hobarth. Ey þessi
er löng og mjó. Þar eru nú um
600 íbúar og lifa aðallega á epla-
rækt, en einnig á sauðfjárrækt,
fiskveiðum og skógarhöggi. Það er