Lesbók Morgunblaðsins - 06.03.1960, Blaðsíða 13

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
129
kofum. Eg vissi að Steinunn kveið
því mikið að fara þangað. En hún
lét það ekki uppi við aðra. Hún
faldi tilfinningar sínar undir grímu
gáska og, að því er virtist, kæru-
leysis, en eg sá stundum tárin
hennar. Fyrir okkur systrunum
faldi hún sig ekki eins vel. Jón
Hannesson bóndi í Þórormstungu
var oddviti Áshrepps um þessar
mundir. Hann kom að sækja
Steinu. Jón var drengur góður og
kona hans Ásta Bjarnadóttir mesta
valkvendi. Svo fór að Steinunn fór
aldrei lengra en að Þórormstungu.
Þar var hún svo hjá þeim hjón-
um og fluttist með þeim að Undir-
felli. Að síðustu var hún á vegum
Hólmfríðar dóttur þeirra.
Steinunn er nú dáin fyrir nokkr-
um árum. Hún hafði fengið gervi-
fætur og notað þá í mörg ár. Dani
var hjá okkur á Bakka til vorsins
1904. Þá var hann sóttur og svo
sendur til Reykjavíkur til skó-
smíðanáms. Hann fékk gervifætur
frá Þýzkalandi. Þeir voru þungir
og óþjálir, en þó var betra að nota
þá en að skríða. Dani var um skeið
á Patreksfirði og stundaði þar iðn
sína. Þar giftist hann myndarlegri
konu og áttu þau mörg börn. Mörg
seinustu ár ævinnar bjó hann á
ísafirði og vann að skósmíði. Vet-
urinn 1926 kom hann til Reykja-
víkur þeirra erinda að fá nýja fæt-
ur hjá Halldóri Arnórssyni lima-
smið. Hann hélt til hjá mér meðan
hann beið eftir fótunum. Þá sá
hann foreldra mína í síðasta sinn
og kvaddi þau eins og barn góða
foreldra.
Sumarið 1948 kom ég ásamt Sig-
ríði systur minni til ísafjarðar. Við
heimsóttum Dana. Það hittist svo á,
að það var á 70 ára afmælisdegi
hans. Hann var þá orðinn blindur.
Mikil var gleði hans yfir heimsókn
okkar. Þurfti hann að rifja margt
upp frá veru sinni á Bakka. Tíðrætt
var honum um féð, mundi nöfn
Smásagan;
Munkar mega
HANN var enskur að ætt og var munk-
ur í Capuchin-klaustri í litlu þorpi,
sem heitir Herin og er skammt frá
Valenciennes í Frakklandi. Hann var
kallaðir bróðir Anthony. Þar í klaustr-
inu voru alls 66 munkar af ýmsum
þjóðum, franskir, þýzkir, svissneskir,
rúmenskir, ítalskir, en hann var eini
Englendingurinn.
Nú var það eina nótt í maímánuði
1943, að flestir bræðumir voru í fasta-
svefni. Hjá þeim ríkti bræðralag, þótt
lönd þeirra ætti í blóðugu stríði. Þeir
fóru sjaldan út fyrir klaustrið og höfðu
haft lítil kynni af þýzku hemámsmönn
unum. En oft höfðu þeir séð loftorust-
ur háðar.
En ef einhverjir þeirra hefði verið
vakandi þessa nótt, mundu þeir hafa
heyrt dyn í flugvél, sem var að nálgast.
Og þeir mundu lika hafa heyrt að hún
var biluð því að hljóðið í henni var
ankannalegt, og hún flaug lágt. Svo
hrapaði hún.
Rétt á eftir ko'm ábótinn í dyrnar
á klefa bróður Anthony og ávarpaði
hann á frönsku: „Ensk flugvél hefir
fallið til jarðar hér í klaustrinu.
Komdu og talaðu við flugmanninn".
Bróðir Anthony fór þegar á fætur
og gekk með ábótanum þangað, sem
flugvélarhræið lá. En hann sá fljótt
að ekki þýddi að tala við flugmanninn,
því að hann var meðvitundarlaus. Hann
var með skurð á enni og fleiri sár, sem
blæddi úr. Munkar höfðu dregið hann
út úr flugvélarflakinu, en nú vissi
enginn hvað átti að gera.
og einkenni á ánum og gat rakið
ættartölur þeirra. Þetta var í síð-
asta sinn, sem ég sá Dana. Hann
dó litlu síðar. Börn hans voru mjög
mannvænleg og munu þau búa þar
vestra, sem á lífi eru. Einn efni-
legur sonur hans, Friðrik að nafni,
druknaði. Var sjómaður og hlaut
hina votu gröf sem svo margir sjó-
menn, því miður, hafa gist.
Læt ég svo þessari frásögn lokið.
ekki skrökva
Bróðir Anthony sneri sér að ábótan-
um og spurði rólegur: „Hvernig veiztu
að hann er enskur?"
Ábótinn benti á merki brezka flug-
flotans á vængjunum.
„Þú ert vitrastur af öllum hér“, sagði
Anthony.
„Við verðum að koma manninum í
sjúkrahús í Valenciennes", sagði ábót-
inn.
„Nei“, sagði Anthony byrstur. „Þjóð-
verjar mundu hrifsa hann úr höndum
okkar. Og það er engin þörf á að flytja
hann. Bróðir Klaus getur vel gert að
sárum hans“.
Og svo lét Anthony flytja særða
manninn inn í klaustrið en þar tók
bróðir Klaus við honum. Hann var
þýzkur og hafði einu sinni verið lækn-
ir, en seinustu árin hafði reynt mjög
lítið á læknislist hans. Hann kunni þó
handtökin enn, og brátt hafði hann gert
að öllum sárum sjúklingsins. En Klaus
sagði að ekki mætti hreyfa hann í viku.
í þessu bili kemur ábótinn þar inn,
náfölur í framan, og segir að þýzkir
hermenn sé á leið þangað. „Þeir munu
heimta að við framseljum manninn“,
sagði hann.
,Það gerir þú aldrei“, sagði bróðir
Anthony.
„En ef þeir krefjast þess------“
„Við vitum ekki hvar hann er“, sagði
bróðir Anthony. „Ef hann er ekki í
flugvélarbrakinu, þá hefir hann sjálf-
sagt fleygt sér út í fallhlíf áður en
hann kom hingað. Hermennimir hljóta
að geta fundið hann úti á enginu eða
í skóginum".
Ábótanum brá mjög sem von var,
því að þetta var sama sem að skipa
honum að segja ósatt.
„Bróðir Anthony“, hrópaði hann á-
sakandi.
„Eg skal tala við hermennina", sagði
Anthony þá.
Hann flýtti sér út í klausturgarðinn
og þar stóðu þýzkir hermenn umhverf-
is flugvélarflakið. Foringi þeirra var
ungur og gáfulegur maður, og Anthony
varð þegar hræddur um að hann mundi
hafa veitt upp úr hinum munkunum,
að flugmaðurinn væri þar í klaustrinu.
I