Lesbók Morgunblaðsins - 24.06.1962, Page 3

Spánn:
Endurfæddist ég
Eftir Juan Ramón Jiménez
Endurfæddist ég steinn,
clskaði ég þig samt, kona.
Endurfæddur sem vindur,
elskaði ég þig samt, kona.
Endurfæddist ég bylgja,
elskaði ég þig samt, kona.
Endurfæddur sem logi,
elskaði ég þig samt, kona.
Endurfæddist ég maður,
elskaði ég þig samt, kona.
Jóhann Hjálmarsson íslenzkaði.
brosi, „því þú ert mér allt, og án þín
kysi ég heldur að vera í gröfinni en
nokkurs staðar á yfirborði jarðar.“
En áður en dagur heilagrar Irtisíu var
upprunninn, þegar presturinn átti að
kalla í annað sinn út yfir söfnuðinn:
„Veit nokkur meinbugi á þessum ráða-
hag?“ — hafði dauðinn látið til sín
heyra. Því enda þótt ungi maðurinn
hefði farið hjá húsi hennar morguninn
eftir í svarta námugallanum sínum
(námumenn eru alltaf í líkklæðum sín-
um) og barið á gluggann hjá henni eins
og hann var vanur og boðið henni góðan
dag, þá átti hann aldrei eftir að bjóða
henni góða nótt framar. Hann kom ekki
aftur úr námunni.
I>ann sama morgun vildi svo til að
hún saumaði honum svartan hálsklút
með rauðum jaðri fyrir brúðkaupsdag-
inn. En þar eð hann kom ekki aftur
lagði hún hálsklútinn til hliðar, grét
unnusta sinn og gleymdi honum aldrei.
U m svipað leyti var Lissabon í
Portúgal eyðilögð í jarðskjálfta, og sjö
ára stríðið til lykta leitt, og Francis
keisari I lézt, og Póllandi var skipt, og
María Theresa keisaradrottning fór til
feðra sinna, og Struensee var hálshöggv-
inn, Ameríka öðlaðist frelsi, og sameigin
legur máttur Frafcka og Spánverja reynd
ist ekki nægilegur til að vinna Gíbralt-
ar. Tyrkir lokuðu Stein hershöfðingja
inni í helli *í Ungverjalandi og Jósef
keisari lézt einnig. Gústav Svígkonung
ur vann Finnland af Rússum, og
franska stjórnarbyltingin hófst, og Leó-
pold II var líka borinn til grafar. Bret-
ar gerðu árás á Kaupmannahöfn, og
bændurnir sáðu og fengu uppskeru. Mal-
arinn mól korn sitt, og smiðirnir hömr-
uðu járnið, og námumennirnir héldu á-
fram að grafa málminn úr iðrum jarðar.
0 g þagar námumennirnir í Falun
voru í þann veginn að tengja saman
tvenn göng rúma tvö hundruð metra
undir yfirborði jarðar árið 1809 — í
júnímánuði, einhverntima um jóns-
messuleytið — fundu þeir i jarðlögun-
um og viktrilsvatninu líkama ungc
manns, sem var gegnsósa af járnsýru,
en að öðru leyti óskaddaður og óbreytt-
ur, svo að vel mátti greina andlitsdrætti
hans og segja til um aldur hans, eins
og hann hafði látizt fyrir einni stundu
eða fengið sér blund við vinnuna.
Hann var fluttur upp á yfirborðið, og
þar eð faðir hans, móðir, vinir og kunn
ingjar voru öll löngu látin, þekkti eng-
inn þennan sofandi ungling né vissi
neitt um harmleik hans, þangað til á
staðinn kom hin gamia unnusta námu
mannsins sem dag einn hafði farið til
vinnu sinnar og aldrei snúið aftur.
Grá og skorpin var hún þar sem hún
haltraði við hækju sína, og hún þekkti
strax unnusta sinn. Fremur í fögnuði
en harmi hné hún yfir líkama ástvinar
síns. Og það var ekki fyrr en hún
hafði jafnað sig af hinni miklu geðs-
hræringu, að hún sagði: „Þetta er unn-
usti minn, sem ég hef syrgt í fimmtíu
ár og guð hefur nú leyft mér að sjá
enn einu sinni áður en ég dey. Viku
fyrir væntanlegt brúðkaup okkar hvarf
hann niður í jörðina og kom aldrei aft-
ur.“ .
Hjörtu viðstaddra voru slegin
djúpri sorg, og þeir grétu þegar þeir
sáu þessa unnustu frá löngu liðnum
tíma, sem nú var visin og gömul, og
ástvin hennar sem var enn í blóma æsk-
unnar, og þegar þeir sáu hvernig eldur
hinnar ungu ástar blossaði upp aftur í
brjósti hennar eftir fimmtíu ár — en
ástvinurinn opnaði efeki framar varirn-
ar til að brosa né augun til að endur-
gjalda tillit hennar — og hvernig hún
lét loks bera hann inní litla herbergið
sitt, þar eð hún ein var nákomin hon-
um og átti tilkall til hans, meðan verið
var að taka gröf hans í kirkjugarðinum.
Daginn eftir, þegar gröfin var reiðu-
búin og námumennirnir komu að sækja
líkið, opnaði hún litla öskju, batt svarta
silkiklútinn með rauða jaðrinum um
hálsinn á unnusta sírium og fylgdi hon-
um síðan í bezta sunnudagsskarti sínu,
eins og þetta væri brúðkaupsdagur henn
ar en ekki útfarardagur hans.
Og þegar hann var lagður í gröfina í
kirkjugarðinum, sagði hún: „Sofðu nú
vel í einn eða tíu daga enn í svölu
brúðkaupsrefekjunni, og megi biðin ©feki
verða þér löng. Ég þarf enn að sinna
fáeinum hlutum og kem síðan fljótt,
og brátt mun dagur renna upp á ný.
Það, sem jörðin hefur einu sinni sleppt
haldi á, mun hún efeki neita að skilja
við sig í annað sinn,“ sagði hún um leið
og hún gekk brott og leit um öxl í síð-
asta sinn.
Óvæntir endurfundir
Eftir Johann Peter Hebel (1760—1826)
Fyrir fullum fimmtíu árum. eða
rúmlega það urðu þau tíðindi í Falum,
sem er í Svíaríki, að ungur námumaður
kyssti unga og fallega unnustu sína og
sagði við hana: „Á degi heilagrar Lúsíu
verður ást okkar blessuð af hendi prests
ins, og þá verðum við hjón og byggjum
okkur lítið hreiður.“
„Og þar mun ríkja friður og ást,“ sagði
fallega unnustan hans með ástúðlegu
16. tðiubiað íaea
LESBÓK MOKGUNBLAÐSINS 3