Lesbók Morgunblaðsins - 27.06.1965, Blaðsíða 3

Hasse Z.:
Skapgerðarleikkonan
íí in er fjórtán ára, og þegar ég
spurði hana, hvað hún ætlaði að verða,
því að jafnvel stúlkur eiga að verða
eitthva'ð, svaraði hún:
— Skapgerðarleikkona.
Mér hnykkti við. Ég lagði fró mér
hnifinn og gaffalinn o.g sagði í ákveðn-
un tón:
— Móðir þín málair og faðir þinn er
rithöfundur. Væri niú ekki tími til kom-
inn, að einhver í fjölsikyld'unni færi að
gera eitthvað til gagns? Þú heldur auð-
vitað, áð þú verðir einhver Elenora
Duse eða Sairah eða Teje, en ég skal
ecgja þér, að það er ekki svo víst sem
stafur á bók, að þú verðir það. Þú skalt
heldur verða eldabuska á gufuskipi,
helzt stóru gufuskipi með fjölmennri
áhöfn. Þá geturðu unnið meðlbræðr-
um þínum eitthvað til gagns. Sjóða og
matreiða handa stóirum, sterkum karl-
mönnium, sem þurfa kjarnmikla og góða
íæðu til þess að geta unnið vel fyrir
sjál'fa sig og oktour, — fyrir þjóðféiagið
í heiid.
Hún gaf mér hornauga einhvers stað-
ar á milM igaffalsins og disksins, og sag'ði:
— Uss!
En óg hélt áfram:
— Þig dreymir stóra sigra, — blóm og
kransa til að hengja upp á vegg með
viðeigandi áletrun á silkiborðunum. —
Stormandi undirtektir og snökt — og
aðdáendur sem spenna bestana frá vagn-
inum til þess að geta sjálfir dregið þig
að Grand Hotall. En hestar eru nú ekki
notaðiir lengur, og það er ekki leyfilegt
áð taka vólina burt úr bílunum. Ég hef
kynnzt þessuim skapgerðarleikkonum,
sem þig dreymir um. Þær eru stund-um
ekki eins merkilegar og gagnrýnendur
vilja vera liáta — e'ða þær sjálfar h-alda.
Þær leika meira sjálfar sig en hlutverk-
in, og þegar tjaildið fellur, er það ef til
vi11 enginn, sem m-ain eftir þeim, ef þær
ættu ekki gamila mömmu, sem sæti og
Úr rímum af
Pétri Hoffmann
Eftir SVEINBJÖRN BEINTEINSSON
Úr 4. rímu
■ um álaveiðar á Mýrum.
Okkar lag við raulum rótt,
rím og saga tengist fljótt,
ljósan dag og dökka nótt
dulan brag við lesum hljótt.
Orðin góð ég utar fann,
oft ég hljóður þangað rann,
fyrir ljóða forvaðann
forna slóð ég rekja kann.
Þögn ég get af ljóðum létt,
les því betur fræðin rétt,
er þar Péturs aflafrétt
orðs á metaskálar sett.
Inn á pallsbrám unir lítt,
út hann kallar veðrið blítt.
Þráir allur eitthvað nýtt,
enn er snjalla skapið hlýtt.
Vestur á Mýrar vikinn er,
veit af dýrum afla hér,
einn hann býr við yztu sker
ekki rýr að bjarga sér.
Straumar gjósa, gildran smá
gapir ósaflaumnum hjá
líkt sem drósin fölsk og flá
fínum rósapúðum á.
Opin glennist gildran stinn,
gín á þennan veg eða hinn.
Þangað renna álar inn
unz þeir kenna glapnað sinn.
Gildrutála garpur knár
grípur álinn vikafrár
líkt og sálir forn og flár
framvið þálið vítisár.
Skyggnzt var hátt í himinblá,
hann þar átti veðurspá,
skrifaða smátt í skýin grá
skýrum dráttum til og frá.
Hér var skipt um ham og kjör,
hátt sér yppti bylgjan snör.
Hlaðin giftu hress og ör
hetjan lyfti sinni för.
Einn hann stikar ofan þar,
augna þlikar ljóminn snar,
allt er mikið fas og far,
finnst ei hik né vafasvar.
Sterkir limir starfann hrá,
stiklar fimur bakkann á,
upp til himins horfir þá
hleinarkima sínum frá.
Ógnin roðar f jarlæg fjöll,
framvið boða glymja sköll.
„Skip voru hroðin Olafs öll.“
Allt í voða, menn og tröll.
Aldan kemur ein og hver,
Ægis gremi sleppir sér,
brimið lemur brík og sker,
bjarg á þremi nötra fer.
Fram á sæinn horfir hann,
heljarlagið töfrar mann;
sjálfur Ægir aðeins kann
aldaslaginn forna þann.
biði eftir þeim m-eð tesopa o.g sm-urt
fcrauð á talsveirt til-komumin-ni stað en
Gra-nd Hotell.
Leikihús — veiztu hvað það er?
St&rf ska pgerð-a rleikkon-u nn-a-r hefu-r
ma-ger hli-ðar. Hún getur ekki leikið ein
sins liðs, hún ver’ð-ur að hafa mótleikara.
Hún á sífelilt undir -högg að sækja
hjá leiikibússtjóra, leikstjóra og mótleik-
uru-m.
Hún v-erður að leika á tilsettum tíma,
jafnvel þótt hún sé illa upplögð. Má'l-
arar og rithöfu'ndar eru síni-r eigin vinnu
vertendur. Þeir vinna allt á eigin spýtur,
á bertberginu sí-nu, vinnustofunni sinni,
og eniginn hefur húsbó-ndavaldið yfir
vinnutima þeirra. Prami þeirra byggist
á þei-m sjálfum, en sigrar leikonunnar
velta á hlu-tverkinu, — á höfundinum.
Þá á el-d-albuskan á gufuskipi-nu n-áðuigri
daga.
Hún faer karmski ekki eins mikið af
blómum, en hún losnar við að si'tja uppi
heúar nætur með fajartslátt og bíða þess,
a'ð n-or.gunblöðin komi. Hún sefur rólega,
ef hún veit, að öll áböld og ílát eru upp
þvegin á sin-um stað.
Þegar ég hafði lokið fyrirles'tri mín-
um, var miðdegisverðinium lokið, og
olUr höfðu yfirgefið borðið, — ung-
dónjurirjn fyirst og fljótast, en því var ég
orðinn vanur.
Um kvöldi'ð var dansleikur hjá ung
lingum fína fólksiins. Stúlkurnar og pilt
annir iða í jazzi og dharleston um gólfið.
Á bekkjunum m-eðfram öðrum salar-
veggnum sitja yngstu telpurnair og bíða
þess. að þeim verði boðið upp. Þær sitja
hljóðar og teinréttar eins og blóm í beði,
fullar óróleika og spennings frammi
íyxir þeirri miklu ráðgátu, hver vedði
fyrst að detta í lukfcupottinn. Allt snýs-t
um Harry. Hann er eftirsóttastur allra
í ár. Þarna sitja þær og bíða, þessir litlu
og feimnu fugisungar, á ei-num og sama
þræðrnum: Karin, Elsa, Britta, Maja,
Eva — og mitt á rneðal þeirra situr skap
gerðarleikkonan. Hún er mjög alvairleg,
ems og stundi-n krefst. Arm-ar hennar,
naktir og brú-nir, stinga í stúf við hvít-
an kjólinn, og bláu augun stara fram í
salinn í átt til dyranna beint á móti.
Þar stendur Ha-rry, grann-ux og
ren-glulegiur unglingspiltur í hvít-
urn bux-u-m, gyrtu-r am-erísikri leður-
ól. Hann er bin-dislaus. Kraiginn á
hvítu skyirtunni óhnepptur og opinn.
Andiit h-a-ns er j-afn alvarlegt sem al'lra
hin.na. H-ann er maður með hlutverk og
skyldur. Án þess að líta í áttina að
bekknum við vegginn, þar sem allar
stúlkurnar sitja og bíða, veit hann ná-
kvæmlega hverjar þær eru og hvernig
þær sitja. Hann veit líka við hverja
þeirra hann ætlar að dansa. Það hafði
hann þegar ákveðið fyrir hádegi.
Hijómsveitin hefur rétt í þ-essu byrj-
að að spila. Hann réttir úr sér, og á mi'lli
fyrst.u dansparan-na á gólfinu smýgux
ha-nn inn að bekkn-um, n-emur staðar
andartak og hneigir sig stíft og stílhreint
frammi fyrir Kacrin.
Nú faefur það ske'ð. Sp-ennan fellur.
Það varð Karin. Eins og gefin hefði ver
ið fyrirskipu-n eða kippt hefði verið í
spotta standa allar hin-a-r stúlkurn-ar á
fætur og fara að dansa sam-an, tvær og »
tvær. Al-lar nema skapgerðarleikkonain.
Hún si-tur a-lein eftir. Hún varð af-gangs.
Bekkurinn er auður til beggja handa,
en samt sem á'ður situr hún kyrr, —
fórn-arliam'b miskunnarlausustu þjá-ninga,
haturs og gremju.
Hvers vegna endilega Karin? Hún er
Krakki! Hún sem er bara þrettán ára____
eða hvemá-g hún dansar! Og svo ailar
hinar, sem ruku í burtu og skild-u hana
Framhald á bls. 12.
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 3
23. tbL 1965