Lesbók Morgunblaðsins - 27.06.1965, Blaðsíða 7

Undirbúningur útvarpseínis
^tcsbóh
tuuin ax
J e n k a
Margir hafa eflaust áhuga á að
vita, hvernig útvarpsefni er
undirbúið. Undirbúningur ým-
issa iiða í dagskrá útvarpsins
er oft og tíðum mjög umfangs-
mikill og að baki klukkustund-
arþætti getur oft verið sólar-
Ibringsvinna. Sumir þættir út-
varpsins eru „sendir beint út“,
®em kallað er, þ.e. stjórnandi
þáttarins flytur þáttinn úr þul-
arherbergi á þeirri stundu, sem
fconum er útvarpað. Sem dæmi
má nefna þáttinn „Með hækk-
andi sól“ eða Lög unga fólksins
í umsjá Gerðar Guðmundsdótt-
ur. Bergur Guðnason, sem einn
ig sér um þennan sama þátt, les
hins vegar kveðjurnar á segul-
band, en síðan bregður þulur
ihljómplötunum á plötuspilar-
ann. Sami háttur er einnig hafð
ur á, þegar þátturinn „Þetta vil
éig heyra“ á í hlut. Fyrir þá,
eem ekki eru of öruggir fyrir
iraman hljóðnemann, er þetta
mjög hagstætt, því að stundum
getur það komið fyrir, að menn
mismæli sig, og þegar slíkt er
lesið inn á segulband, er hæg-
ur vandi að klippa það í burtu.
Enn eru þættir, sem eru í heilu
lagi á segulbandi. Má þar
nefna Danskennslu Heiðars Ást
valdssonar, sem að vísu er að-
eins í vetrardagskránni, og þátt
inn „Efst á bau,gi“. Um3jónar-
menn þess þáttar lesa efni þátt-
arins inn á segulband samdæg-
urs og hann er fluttur. Síðan
er músik á segulbandi sett inn
á milli, en um það sér magnara
vörður, og þá er þátturinn til-
búinn til útsendingar um kvöld
ið.
Hinir viðameiri þættir krefj-
ast mikils undirbúnings, og upp
taka á efni þeirra stendur yfir-
leitt yfir í marga daga. Tökum
sem dæmi þáttinn „Með ungu
fólki“, sem undanfarin tvö ár
fcefur verið á dagskrá í útvarp-
inu. Eins og nafn hans bendir
til, er efni hans valið með un,gt
fólk í huga. Hið fyrsta, sem
stjórnendur þáttarins gera, er
að sjálfsögðu að ákveða efni til
ílutnings. Fljótt á litið gæti
smölun efnis í slíkan þátt, sem
ílj'tur mjög fjölbreytt efni, ver
ið vandasöm, en ef betur er að
gáð, er sú ekki raunin. Á
hverju strái er ungt fólk, sem
fcefur eitthvað til brunns að
bera. Stjórnendur komast oft í
hinn mesta vanda, þegar
ékveða skal, hvaða hljómsveit-
ir skuli koma fram í þættinum,
því að beiðnir um slíkt berast
úr öllum áttum, bæði frá að-
dáendum vissra hljómsveita og
fcljómsveitunum sjálfum. Og þá
vaknar þessi spurning: Á að
gefa öllum tækifæri til að leika
í þættinum eða á að velja hljóm
sveitir eftir gæðum? Það liggur
í augum uppi, að ekki er hægt
að bjóða upp á hvað sem er í
útvarpinu, þannig að stjórnend
ur þáttarins mörkuðu þá stefnu
þegar í upphafi að þræða milli-
veginn í þessum efnum; öllum
var gefinn kostur á að koma
fram, en að misjafnlega miklu
leytj þó.
Hijóðritun á allri tónlist fer
íram í stórum sal á 5. hæð út-
varpsins, salnum þar sem
Kvavar Gests hefur stjórnað
eínum vinsælu þáttum. Oft
verða magnaraverðir að vera
þolinmóðir, þegar bítlahljóm-
sveitir eiga í hlut, því að marg-
ir hinna yngri hljóðfæraleikara
eru ekkj allskostar ánægðir
með árangurinn, ef einhver
tónn er ekki „eins og á plöt-
unni“. Stundum er sama lagið
tekið upp fimm og sex sinnum,
áður en allir meðlimir hljóm-
sveitarinnar eru fullkomlega á-
nægðir með árangurinn. Það
skal þó tekið fram, að þetta
gildir ekki um allar hljómsveit
ir. Það færist nú mjög í vöxt,
að sama lagið sé tekið upp í
tvennu lagi: þá er undirleikur-
inn fyrst hljóðritaður, en að
því loknu er söngurinn tekinn
upp sér.
Viðtöl og -upplestrar eru
hljóðritaðir í litlum upptöku-
herbergjum. Stundum þarf að
sækja útvarpsefni út í bæ eða
jafnvel út á land og þá er magn
aravörður yfirleitt með í för-
inni. Efni í þátt eins og t.d.
„Með ungu fólki“ er þannig
viðað að úr ýmsum áttum, en
þegar öllum upptökum er lok-
ið, eru lesnar inn kynningar á
hvert atriði í þættinum og þær
tengdar framan við viðkom-
andi atriði. Síðan eru öll at-
riðin límd saman á heila spólu,
og þá er þátturinn tilbúinn.
NÝJASTA fyrirbrigðið í dans-
listinni heitir Jenka. Jenka-
dansinn er þó ekki alveg nýr
af nálinni, því að hér er greini-
lega um að ræða afbrigði af
bandaríska dansinum „húlli-
gúllí“. Jenka hefur náð miklum
vinsældum á Norðurlöndum, en
fyrst náði hann almennum vin-
sældum í Finnlandi, og nafnið
Jenka er finnskt. í Noregi hefur
þessi dans átt miklum vinsæld-
um að fagna um langt skeið, og
það er ekki aðeins unga fólkið,
sem dansar Jenka, heldur einn-
ig hinir eldri. Á morgnana
dansa allir Jenka, því að ákjós-
anlegri morgunleikfimi er vart
hægt að hugsa sér.
Þetta er keðjudans, þ.e. þátt-
takendur í dansinum mynda
samhangandi halarófu. Að öðru
leyti er dansinum þannig lýst,
að fyrst er vinstra fæti vings-
að tvisvar til hliðar (menn geta
ímyndað sér að þeir séu að
sparka í eitthvað), síðan er
þetta endurtekið með hægra
fæti. Þessu næst er stutt hopp
áfram, stutt hopp aftur á bak
og síðan þrjú stutt hopp áfram.
Þessi dans er þegar farinn að
sjást í danssölum höfuðborgar-
innar, en því miður hafa þeir,
sem framleiða tónlistina, ekki
fylgzt með í þessum efnum sem
skyldi. Þegar einstaka sálir
hafa beðið um Jenka, hafa
hljóðfæraleikarar verið sem álf-
ar út úr hól. Hvernig væri að
bæta úr þessu?
Fyrir skitmmu voru hér á ferð tvær danskar skátastúlkur, en þær liöfðu hér sólarhringsviff-
dvöl á leið sinni til Bandaríkjmna. Fulltrúar íslenzkra skáta sáu um það, að hin skamma viff-
dvöl stúlknanna á íslandi yrði þeim ánægjuleg. Stúlkunum voru sýndir ýmsir markverðir stað
ir í höfuðborginni, m.a. fóru þær í Alþingishúsiff, Þjóðminjasafniff og Dómkirkjuna. Þau
heimsóttu líka Morgunblaðiff og gengu þar um alla sali og urffu margs vísari um þaff, hvernig
dagblaff verður til. Þessa mynd tók ljósmyndarinn okkar, Sveinn Þormóffsson, af hópnum á rit-
stjórn blaffsins. Frá vinstri: Eggert Lárusson, Stella Gísladóttir, Anne Gretha Gissemann, Inge
borg Olesen, Sigríffur Jóliannsdóttir otg Sveinn Jónsson.
sem sagt var. Væri ekki at-
hugandi, að yngja dálítið
upp þá, sem þarna koma
fram? Vinsælustu atriðin
eru jafnan, þegar börn eða
unglingar koma fram. Hitt
vekur ekki eins mikla gleði,
þegar gamalreyndir leikar-
ar hafa í frammi sprell með
fáránlegum tilburðum.
Hvernig má það svo vera,
að leyfð er sala á þessum
hvimleiðu ýlublöðrum, sem
ætla alla lifandi að æra, þeg
ar þær eru settar í gang? Ög
ekki er það nú beint viðeig-
andi að ganga með fígúru-
hatta á höfði á þessum degi,
en sala þeirra var sem betur
fer stöðvuð áður en lauk.
Að lokum verður að telja
það mjög óhagstætt að láta
dagskráratriði fara fram við
styttu Ingólfs Arnarsonar.
Þeir, sem af gömlum vana
fylgdust með dagskrá, sem
fram fór á Arnarhólnum,
urðu frá að hverfa von bráð-
ar, því að hálsrígur var far-
inn að gera vart við sig. Eða
þannig var því að minnsta
kosti farið um okkur, og
við segjum að lokum, að
þessi þjóðhátíðardagur hafi
ekki verið eins skemmtileg-
ur og oft áður.
Á þjöðhátíðardaginn
ÞAÐ var ánægjuleg ný-
breytni á þjóðhátíðardaginn,
að tekinn skyldi upp dans
fyrir „börn og unglinga“ um
miðaftanbil, einmitt um það
leyti, þegar fólk fer að ráfa
um miðborgina frá einu sölu
tjaldi í annað að loknum
skemmtiatriðum á Arnar-
hóli. Hermann Ragnars, dans
kennari, stjórnaði þessari
samkomu með ágætum og
hljómsveitin, J.J. og Einar
stóð vel í sínu stykki, lék lög
við allra hæfi. Þótt fólk virt
ist hálf feimið við að stíga
dans á Lækjargötunni svona
um hábjartan daginn, rætt-
ist úr því, er á leið, en það
merkilega var, að það voru
hinir eldri, sem stigu dans-
inn, en síður börn og ungling
ar.
Barnaskemmtunin á Arn-
arhóli var misheppnað fyrir
tæki, og má segja með tals-
verðum sanni, að flest af
því, sem þar var flu+.t,
hafi farið fyrir ofan garð og
neðan hjá áhorfendum, há-
talarakerfið virtist ekki í
góðu lagi, og ekki bætti úr
skák, að á Hólnum var gjall
arhornunum þannig fyrir
komið, að einn óskiljanlegur
hrærigrautur varð úr öilu
23. tbl. 1965 -—--------------------------------------------------------LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 7