Lesbók Morgunblaðsins - 24.11.1968, Blaðsíða 4

I
„Anna, Anna. Komdu fljótt“ kallaði Sveinn hrepp
stjóri nm opnar dyr vinnuherbergis síns í áttina til
eldhússins, þar sem hann vissi konu sína að störf-
nm. Svo gekk hann aftur inn í herbergið, en gaut
augunum óþolinmæðilega til dyranna, þar sem hús-
móðirin, fasmikil og fönguleg — almenr.t kölluð
hreppstjórafrúin — birtist að vörmu spori.
„Nún, nú. Hvað er svo sem um að vera?‘‘ spurði
hún með hásri eldhússsvælurödd, og þurrkaði af
votum höndunum á blettóttu svuntuhominu.
Sveinn klóraði sér vandræðalega bak við eyrað
með annarri hendinni, en í hinni hélt hann á sím-
skeyti. „Ja, það er ekki annað en það, að konung-
urinn er að koma. Taktu eftir, kona, sjálfur kon-
ungurinn -er að koma hingað“
„O-sei-sei. Ég held að það sé þá engin vanþörf
á því að taka svolítið til héma. Það er annars meira
bölvað blaðadraslið, sem þú sífellt og ætíð þarft að
hrúga kringum þig.“
Sveinn henti símskeytinu á skrifborðið. „Hvaða
þvættingur er þetta. Kóngurinn er svo sem ekki
kominn. Hann er ekki væntanlegur fyrr en eftir
tvu daga. Ég tók á móti símskeyti áðan frá sýslu-
manninum, þar sem segir, að kóngur'inn sé væntan-
legur hingað 16. þessa mánaðar. Og sýslnmaðurinn
fyrirskipar viðbúnað. Hér er ekkert gaman á ferðum.
Þetta verður annars auma umstangið. Og svo hittir
þetta á mestu annirnar".
Hreppstjórafrúin starði forviða á sinn virðulega
eiginmann, um leið og hún hálfstamaði: ,Er þetta
alveg ábyggilegt?"
„Og hvers vegna skyldi það ekki vera ábyggilegt?
„Ég spurði nú svona. En væri ekki vissara að þú
talaðir sjálfur við sýslumannmn. Hvað svo sem ætti
konungurinn að gera hingað? Ekki þekkn þú hann
neitt', og frúin skáskaut augunum til bór.da síns.
„Hvað ætli ég þekki hann? Ó-nei. Ætli hann sé
ekki í svokallaðri kurteisisheimsókn hingað, eins og
þeir gera oft, þessir herrar“.
„Hann veit kannski, að þú hefur verið í skóla í
Danmörku, góði minn", sagði frúin og brá höndun-
um á mjaðmirnar, en það vax einkenni þess, að hún
teldi sig hafa fundið lausn á vandasömu máli.
„Það þykir mér nú heldar ól'klegt. — En það er
annars bezt að ég tali nánar um þetta við sýslu-
manninn." Án þess að ræða það frekar við frúna,
gekk hreppstjórinn að símtaækinu, því eina í sveit-
inni, og hringdi: Þrjár stuttar, ein löng.
Halló. Halló, Ég þarf að fá samband við sýslu-
manninn. Já, ég sagði það. Ég þarf fljótt að fá sam-
band við hann. — Halló. Komið þér sælir. Er það
sýslumaðurinn? — Já, komið þér sælir. Það er Sveinn
hreppsljóri í Eangfirði. — Jú, þakka yður fyrir, ég
fékk það. — Já. En hvers konar viðbúnað? Jú —
já já. Jú, mér hafði komið það til hugar. Jú, það
ev sjálfsagt. Ræður, já. Veitingar? Jú, — Nóg-
ir hestar. Já. Jú, sei, sei, jú. Hreppsneíndina? —
Já. Jú, ég þakka yður fyrir. Það er svo. Verið þér
sælir — og þakka yður fyrir“. Sveinn lagði símatól-
ið á sinn stað og þurrkaði sér um ennið m-eð jakka-
erminni.
„Og hvað segir hann svo?“ spurði hin hása rödd
frúarinnar.
„Ég þarf að kalla hreppsnefndina saman á stund-
inni.“
„Það er nú ekki hlaupið að því að smala henni
saman sveitarendanna á milli“.
„En það verður að gerast. Krakkarnir verða að
taka klárana", svaraði hreppstjórinn um leið og
hann stikaði út um dyrnar.
Innan stundar hleyptu þrjú hreppstjórabörnin úr
hlaði á gæðingum hreppsyfirvaldsins.
II.
„Komdu sæll, Arni. Gerðu svo vel“, og Sveinn
gekk á undan gesti sínum inn í vinnustcfu sína.
„Fáðu þér sæti. Sástu nokkuð til hinna hrepps-
hcfndarmannanna?"
Há og hvell rödd komumanns gall við: „Já, Sig-
urður er rétt ókominn, og ég sá ekki betur en Jón
væri að koma á Móeyrunum. En hvað er annars um
að vera?‘
„Það er ekki ein báran stök í þessari sveit. Þegar
loks er búið að ráða fram úr sveitarómagamálinu
hans Helga gamla, steðjar annað óhappið að, ekki
betra“, svaraði hreppstjórinn og gekk óþolinmóður
fram og aftur uin gólfið.
„Er nú kannski annar ómaginn að bætast á okkur?“
„Ekki veit ég nú hvort rétt er að kalla hann því
nafni. Konungurinn er að koma hingað*.
Arni laut áfram, tók annarri hendinnl um útjaðar
yfirskeggsins, sem huldi efri vörina, og sneri upp á.
Svo leit hann snöggt upp og sagði snúðugt: „Er það
nú vitleysa! Kóngurinn að koma hingað — hingað?
Sjálfur kóngurinn? Það held ég að þú sért ekki með
öllum mjalla, maður“.
Hreppstjórinn snar-stanzaði frammi fyrir Arna og
hvessti á liann augum. „Heldurðu að ég sé að gera
að gamni mínu? Þetta er ekkert gamanmál. Sýslu-
maðurinn fyrirskipaði viðbúnað".
„Og hvað vill þá kóngurinn hingað, ef ég má
spyrja?“ Það var eins og Árni hefði hitt á óvenju-
lega háa nótu vegna undrunarinnar, sem þessi orð
hreppstjórans höfðu haft á hann.
„Ætli hann hafi ekki heyrt um fjallafegurðina
héma?“
„Sér er nú hver fegurðin. Ég held að hann gæti
þá rétt labbað um fjöllin héma, án þess að bendla
okkur nokkuð við það“.
„Það er vist ekki ætlunin að láta hann fara í
smalamennsku“, svaraði hreppstjórinn og brosti að
sinni eigin fyndni Og honum létti ofurlítið við bros-
ið.
Það heyrðist hófatak á hlaðinu. Hreppstjórinn
snaraðist út, en kom fljótlega inn aftur. í fylgd
með honum var lágvaxinn, snarlegur maður, oddvit-
inn Sigurður. „Gerðu svo vel og fáðu þér sæti“,
sagði hreppstjórinn alvarlegur. Gagnvart þessum
manni varð hann að gæta fyllstu kurteisi. Oddvitinn
heilsaði Árna og settist, en sagði svo brosandi:
„Hreppstjórinn hefir víst einhver mikilvæg tíðindi
að flytja?“
Án þess að svara rétti hreppstjórinn Sigurði sím-
skeyið. Sigurður las það gaumgæfilega, en leit
svo upp.
„Svo þetta voru þá tíðindin. Og hvað er svo ætl-
ast til að við gerum?“
„Það munum við ræða, er við allir höfum komið
hér saman“, svaraði hreppstjórinn með virðulegri
hægð.
Aftur heyrðist hófatak á hlaðinu, og attur snar-
aðist hreppstjórinn út. Að lítilli stundu liðinni kemur
hann inn aftur og í fylgd með honum er hrepps-
nefndarmaðurinn Jón, hár, þrekinn, nokkuð álútur,
rauðbirkinn í andliti. Nefið er þrútið og ber þess
vott, að það er orðið langþreytt af tóbaksþennslu og
snýtingum.
„Þarna er sæti“, segir hreppstjórinn þurrlega.
Honum er í nöp við Jón, því að hann hetur alltaf
verið höfuðandstæðingur hreppstjórans í sveitarmál-
unum.
Ilreppstjórinn sezt við fornfálegt skrifborðið —
hann liafði erft það eftir föður sinn, ásamt hrepps-
stjóratigninni. Hægt og virðulega opnar hann mið-
skúffuna — þá einu, sem enn gengur lyill að — og
dregur upp úr henni stóra pappírsörk, leggur hana
fyrir framan sig á borðið, ýtir skúffunni inn og
snýr sér síðan til komumanna.
„Vilt þú, Sigurður, gera svo vel og færa þig þarna
að borðinu og rita niður það helzta, sem hér verður
sagt og ákvarðanir teknar um á þessum fundi“. Með
þessum orðum nær hreppstjórinn að mestu leyti
meðfæddum og áunnum hreppstjóravirðuleik. „Fund-
argci8in verður síðan færð í bækurnar á sínum tíma.
Þú ritar fyrst ár og dag, fundarstað og fundar-
menn. — Svo segi ég hér með þennan fund settan".
Um leið og hreppstjórinn sagði síðustu setninguna,
reis hann á fætur og ræksti sig. Hann hafði loks
fundið gleraugun á skrifborðinu og komið þeim fyr-
ir á réttum stað á andlitinu, þar sem silfurumgerðin
naut sín vel.
in.
Fundargerðina er að finna í hreppsbókinni. Ber
hún m-eð sér, að umræður urðu miklar og beitar með
köflum. Höfðu umræður þessar risið og hnigið eins
og l árur við brimsorfna strönd. En eins og bárurn-
ar biotna við ströndina, höfðu umræðurnar stað-
næmst við málalok, sem allir sættu síg við En nán-
ari frásagnir af þessum fundi eru geymdii í bréfl
frá einum fundarmanna til bróður hans í fiarlægum
landsfjórðungi. Skal nú getið helztu ákvarðana
fundarins, eins og þær er að finna í fundargerða-
bókimii, en auk þess getið innan sviga nánari frá-
sagna úr áður umgetnu bréfi
Hreppsbúar skyldu, svo margir sem unnt væri, mæta
á Gráklöppunum, þar sem var h-elzti lendingarstaður
fjarðaiins. Þegar svo kóngsbáturinn hefði lagzt að
klöppunum, skyldi hreppstjórinn ávarpa konunginn.
4 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
24. nóv. 1968