Lesbók Morgunblaðsins - 24.11.1968, Blaðsíða 7

GuSrún og SteingTÍmur Gautur ásamt sonum sínum.
Skrínan í baksýn.
Hilður í Strýtu.
Margir eru á ]ieirri skoðun,
að Flatey verði með tímanum
einskonar sumarparaðís; eink-
um muni Fevkví',-i,'e'ar spekjast
eftir að eienast har liús tti
lengri eða skemmri s'imarðval-
ar. Meðal beirra. cem aðbvllast
þessa skoðun er Steingrímur
Gautnr, lögfræðinenr og full-
tlrúi hiá s’'slumar>r>i j Hafnar-
firði. Hann hef»r meira að
segia látið til skar->r skríða og
gert, þcnnan ðraum að veru-
Ieika. Þau hiónin ^"ðrún Kin-
arsðóttir og Steinerímur Gaut-
ur hafa um nokknr ár haft á
Framh. á bls. 12
fylglst meö, er maðui vill og
blöðin koma einu sinni í viku.
Mig langar ekki til að flytja
aftur til Reykjavíkur. En það
er óvíst með áframhalðanði bú-
setu hér. Ef enginn vinna verð-
ur í vetur og enginn skóli,
þá er ekki gott að segja hvað
við tekur. Ég fór suður um
ðaginn og var í viku í Reykja-
vík og fékk alveg nóg af því.
Ekki það, að mér þætti það
beinlinis leiðinlegt, en ég vil
miklu helður vera í Flatey. Og
ég finn ekki, að ég sé neitt
•einangruð hér. —
★
Ég hugði það eínsðæmi að
finna unga Reykjavíkurkonu í
Flatey, en það reynðist ekki
svo. Aðalheiður sagði mér af
tveim öðrum, sem nýlega væru
fluttar til Flateyjar. Aðra
þeirra, Marsibil Guðmunðsðótt
ur hitti ég í Ísafolðarhúsi; þar
leigir hún og býr ákaflega
þröngt. Þetta hús heitir raunar
Hölluhús eins og ég hef minnst
á áður, en ölðruð kona héðan
úr eyjunni á það og geymir bú-
slóð sína í stórum hluta þess.
Hún heitir ísafolð og er flutt
suður.
Marsibll er gift Eini Guð-
munðssyni sjómanni; þau eru
búin að vera gift í tíu ár og
eiga þrjú börn á alðrinum fimm
til tíu ára. Einir var á Konráð
þeirra Flateyinga á síðasta
vetri, en nú var hann kominn
suður, liklega á sílð fyrir aust-
an lanð. Hún hafði ekki frétt
af honum. Þau fluttust til Flat-
eyjar til að breyta til og vita
hvernig Ifíið væri utan höfuð-
borgarinnar. Það gerðizt í maí
1967 og nú eru þau búin að
búa í mörgum húsum. Það lief-
ur reynzt erfitt að fá inni, þótt
mörg hús stanði auð.
— Sumrin eru ðásamleg, seg-
ir Marsibil, en það voru voða-
leg harðinði í vetur. Stunðum
komu illstæð veður. En þá var
ég í betra húsi, segir hún; þar
næðði ekki eins og hér. Samt
fannst mér veturinn sérstak-
iega fljótur að líða. Það er
verst, að ekki skuli vera hér
skóli. Elzti ðrengurinn okkar
var hjá ömmu sinni fyrir
sunnan og gekk í Austurbæjar-
skólann. —
'íí' 1

Grjótgarðar suður á eyjunni
Það er óákveðið hvort Marsi
bil og Einir halða áfram að
búa í Flatey. Hún kveðst vílja
það, ef rafmagn væri og vatn.
Eins og hagar til í ísafolðar-
húsi, verður hún að sækja
vatn í brunn. Það getur orðið
harðsótt í vonzkuveðrum. En
hana langar ekkert til að flytja
til Reykjavíkur, þótt kannski
fari svo, að þau neyðist til
þess.
Ég hef áður minnzt á Strýtu
það gagnmerka hús, þar sem
þrjú herbergi hafa verið byggð
eins og turn, hvert ofan á öðru.
Þar hitti ég húsfreyjuna, Hilði
Valðimarsðóttur; hún er eins og
hinar tvær úr Reykjavík; mað-
ur hennar er Frans Magnússon
sjómaður á Konráð. Þeir voru á
véiðum einhversstaðar fyrir
Vestfjörðum og munðu leggja
upp á Tálknafirði. Hilður var
búin að vera á Súganðafirði á
sumrum, en á vetrum hafði hún
verið í Reykjavík. í maí í
fyrravor fluttu þau til Flat-
eyjar og bjuggu fyrst í Bents-
húsi, svo í Skrínunni, þá í
Prestshúsi, þá í Grænuhlíð,
þarnæst á Vegamótum, síðan á
Byggðarenða og núna í
Strýtu, sem í rauninni heitir
Jaðar. Þetta hafa verið miklir
búferlaflutningar á stuttum
tíma, en þau kunna vel við sig
í Strýtu og hafa lagfært húsið
mikið. Þau eiga tvö börn, og
ðrengurinn, sem er átta ára, var
í skóla í Reykjavík í vetur.
— Ég hef alltaf kunnað v-el
mig í Flatey, sagði Hilður, En
í vetur var Frans á vertíð í
Stykkishólmi og þá var ég þar
líka. Við höfðum herbergi með
aðgang að elðhúsi og þar fannst
mér afskaplega leiðinlegt. Þá
þráði ég að komast aftur til
Flateyjar. Við þessar ungu
konur hér erum eins og ein
fjölskylða. Það sem okkur
vantar sárast er rafmagn og
kennari. Hvort við verður hér
áfram er óvíst. Helzt munðum
við vilja búa hér og hvergi
annarsstaðar, ef þessi væri ein-
hver kostur. —
Austarlega í plássinu er Al-
heimur, lítið hús á lágum hól.
Þar býr Sigríður Bogaðóttir
ein ásamt ungum manni, sem
hún hefur fóstrað upp. Ég sat
hjá henni stunðarkorn og rabb-
aði við lvana um liðna ðaga í
Flatey. Hún man eftir frosta-
vetrinum 1918, þegar allt fraus
sem frosið gat og eyjan varð
samfrosta við meginlanðið. Þá
kom fólk alla leið ofan úr
Gufuðalssveit til að ná sér í
nauðsynjar. Sigríður er ðóttir
Boga kaupmanns, sem ðó 1965
og verzlaði í Flatey.
Það var þesskonar kyrrð í
Alheimi, meðan ég talaði við
Sigríði, sem ég helzt hef funð-
ið á afskekktum sveitabæjum,
þar sem einungis býr fullorð-
ið fólk. Hún kvaðst hafa hrað-
að kvölðmatnum og vera búin
að ganga frá. Það væri svo
gott að hafa næði á kvölðin;
g-eta átt kvölðið fyrir sjálfan
sig. Og ég hugsaði með mér:
Hvenær skylði ekki væra næði
hér í þessu húsi?
Sigríður rak búðina í ár eftir
að faðir hennar ðó, en siðan
var hún lögð niður. Bogi hafði
líka átt gistihúsið, sem raunar
var kallað Vertshús í Flatey
og Sigríður sá um það í 10 ár.
Það var á þeim árum, þegar
fólk kom í kaupstaðarferðir til
Flateyjar úr nærsveítum við
Breiðafjörð. Þá gistu margir í
Vertshúsinu. Sigriður er bók-
elsk og fróð og hún sá
um bókasafnið hér í 10 ár. Það
er alltaf eitthvað notað, segir
hún. Nýjar bækur eru keyptar
við og við. Elzta bókin er frá
1540; það er biblía.
' Sigríður hefur ekki gert mjög
víðreist um ðagana; hún hefur
til ðæmis alðrei komið í nær-
liggjanði eyjar, svo sem Svefn-
eyjar eða Oððbjamarsker.
Hún kvaðst ekki hafa átt neitt
erinði þangað og hvers vegna
þá að vera að ómaka sig. Hún
var 17 ára fyrst, þegar hún
kom á meginlanðið, og minnist
þess enn, að það var sama ðag
og þeir Jack og Vancetti voru
teknir af lífi í rafmagnsstóln-
um vestra, fyrstir manna. Það
þóttu ógnvekjanði tíðinði um
Breiðafjörð.
— Ég hef alðrei haft það á
tilfinningunni, að ég værineitt
einangruð hér í Flatey, segir
.
:
Hafsteinn reynir við lúðuna
Sigríður. Það var að vísu miklu
meira að gerast hér, þegar ég
var yngri, en ég fylgðist alltaf
vel með og finnst ég vera á
ágætum stað í verölðinni. Ég
geri mér margt til ánægju;
sérstaklega skoða ég fjörurnar
og náttúruna og hef að gamní
mínu ástunðað að safna ein-
kennilegum steinum. —
24. nóv. 1968
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 7