Lesbók Morgunblaðsins - 17.10.1971, Blaðsíða 1

4
EN ALLIR JAFN
RÉTTHÁIR
OSTOÐ V ANDI
VIÐ
DRYKKJU-
Ferðasaga frá íslandi
eftir David Butwin
Ljósmyndir: Rafn Hafnfjörð
DAVin BUTVVIN
ex travel editor eða ritstjóri þess efnis Saturday Keview,
sem fjallar um ferðamál. Þessir ferðaþættir birtast viku-
lega og ýmist skrifar Butwin þá sjálfur eða fær aðra góða
menn til þess. Eins og að líkum lætur er Butwin maður
víðreistur og hefur mjög góðan samanburð á því, hvað
telst óhæft, frambærilegt eða gott í ferðamannaþjónustu.
Hann hefur einnig næmt auga fyrir því sérkennilega,
Að undanförnu hafa allmargar greinar verið ritaðar í
erlend blöð og tímarit um ísland og eru þær misjafnlega
vandaðar eins og gengur. Eftirtektarvert er, að flestar eru
þessar greinar skrifaðar af velvild; grein Butwins þar á
meðal. Enda telur hann fsland hafa verið skotspón margra
fordóma, hindurvitna og beinna ósanninda. Saturday
Keview er mjög víðlesið blað og grein Butwins er hiklaust
rnijög góð landkynning fyrir okkur.
Land, þar sem hnefaleikar
eru forboðnir og bann er lagt
við hundahaldi í fjórum eða
íimm stærstu bæjunum, getur
ekki verið með öllu illt. Ég á
hér við ísland, eylþjóð í Norð-
ur-Atlantshafi, sem svo oft hef
iir verið skotspónn svo margra
fordóma, hindurvitna og
beinna ósanninda, að jafnvel
nafn landsins er hálfgerð lygi.
Það var norskur vikingur, gest
komandi, sem eftir vetursetu í
landinu kleif fjall eitt og leit
niður í fjörð einn fullan af ísi
eftir langdreginn vetur, og
hafði nýja nafnið með sér heim
til Noregs. 1 rauninni er aðeins
einn áttundi hluti hins marg-
breytilega og víða stórbrotna
lands þakinn ísi og enda þótt
vetrarnæðingurinn geti vakið
hroll hjá íslendingnum jafnvel
■um hásumardaginn, er sannleik
.urinn sá að 1 höfuðborginni,
Reykjavik, féll snjór aðeins
fimm sinnum siðastiiðinn vetur.
Nafn Grænlands (nágrannans í
nor ðvestri) hef ði ef til vill
verið betur viðeigandi.
Við kvöldverð i Reykjavik
fyrir skömmu heyrði ég amer-
íska stúlku segja við vinkonu
sína að hún væri fegin að hafa
staldrað við á Islandi einn dag
á leiðinni tii Evrópu, en eftir
að hafa augum litið nokkra
hveri og horft á hinn mikla
Geysi gjósa þætti sér meira en
mál að halda áfram ferðinni.Ég
fór að útiista fyrir henni hvað
hún færi á mis við, en henni
varð bersýnilega ekki haggað.
Island er, ekki siður en önnur
iönd, eins og á það er iitið.
Og hún var þegar farin á flakk
um sveitir Frakklands.
Þrir af hverjum fjórum far-
þegum, sam stiga fæti á ísland,
teygja þar aðedns úr sér áður
en þeir fara aftur upp i Loft-
leiðaþotuna, sem heldur áfram
með þá á áfangastaðinn í Lux-
embourg. Flugvöllurinn i Kefla
vik á suðvesturhorni íslands
um 45 kílómetra frá Reyikjavík
liggur í svo hrjóstrugu, líf-
vana umhverfi, að fól'k er fljótt
að trúa því sem oft hefur verið
sagt á prenti, að alllt landið lik-
ist helzt sneið af tunglinu. Satt
að segja voru Neil Armstrong
og félagar hans eitt sinn sendir
til ísdands í stutta þjálfunar-
ferð en þeir hafa án efa orðið
jafn hissa og ég á að finna
þar grænar fjallshliðar, lyngi-
vaxnar heiðar og grösuga ár-
bakka á eylandi, sem betur er
þekkt fyrir eld sinn og ís.
I sumar misstu Loftleiðir orðs
tír sinn sem „hippa-flugfélag"
nokkra mánuði til stærri flugfé
laga í millilandaflugi sem sviptu
þær miklum viðskdptum með
því að bjóða skólafólki og öðr
um ungmennum mun lægri far
gjöld en verið höfðu svo lokk-
andi hjá Loftleiðum til þessa.
Hins vegar var ennþá ódýrast
fyrir ferðamenn yfir þrítugt að
komast til Evrópu með Loftleið
um (að frátöldum leiguflugvél-
um) enda var flugvélin mín um
miðjan júlí úttroðin af 250 alld-
urhnignum hippum. En 1. ágúst
unnu Loftleiðir aftur á sitt
band nokkra krakka með nýj-
um 16.300 króna unglingafar-
gjöldum (14.500 kr. yfir vetrar
mánuðina frá 1. september til
31. ma'í) sem er 1300 til 3000
krónum lægra en hjá hinum.
Þar eð Loftleiðir tilheyra ekki
þeim angalöngu samtökum er
nefnast International Air Trans
port Association hefur þeim ver
ið í sjálfsvaW sett að ákveða
eigin fargjöld og annan viður-
gerning. Hinar furðulega þol-
góðu flugfreyjur virðast verja
mörgum klukkustundum i mjó-
um ganginum við að skenkja
vín og konlak en þessi hlunn-
indá mega IATA flugvéiar ekki
veita.
Engu að síður var mér ljúft
að st'íga út á Keflavikurflug-
velli eftir fimm klukkustunda
flug frá New York og láta
jörmungandinn eiga sig í bili.
Loftleiðir hafa skipulagt eins,
tveggja og þriggja daga ferðir
um landið, en sá sem gerir sér
vonir um að sjá meira en suð-
vestunhomið af landi sem er
stærra en frland þyrfti til þess
margar vikur, sterkan bíl og
þolinmæði í þverpokum. Fyrir
um það bil 2000 krónur á dag
fær maður þrjár máMðir, her-
bergi á Hótel Loftleiðum, ferð
ir til og frá flugvellinum og get
ur valið um áætlunarferðir inn
í landið — það eru vildarkjör
og fullboðleg jaínvel sjálfstæð
asta ferðalangi. Eflaust hefur
það gert gæfumuninn fyrir mig
að ég var svo lánsamur að fá
leiðsögumann sem ekki aðeins
kunni sitt fag heldur hafði Qag
á að koma því til skila án þess
að svæfa farþegana — en það
er ærið vertkefni ef tekið er til
lit til svefngengilsástands
flestra nýkominna ferðamanna.
Kristján Arngrímsson heitir
maðurinn, en kýs hins vegar að
kalla sjálfan sig „aðal Eskimó-
ann" í stil við þá villutrú, sem
sums staðar ríkir, að á fslandi
séu aðeins Eskimóar og snjókof
ar. Þar fyrirfinnst raunar hvor
ugt. Landið var numið fyrir
rúmum þúsund árum af vdking
um frá Noregi, sem höfðu með-
ferðis nokkra skozka og írska
þræla, en þeirra gætir enn í
dimmu og prakkaralegu svip-
móti fólksins sem annars er yf
irieitt bjart yfirlitum og ljós-
hært. Kristján sem er á svip-
inn eins og hrekkvís dökkálf-
ur, kveður hart að errunum
með djúpum kverkhljóðum is-
lenzkunnar og minnir á sam-
bland af herskáum vikingi og
irskum öikneifara.
Að sjálfsögðu talar hann bet
ur ensku en flestir hinna
200.000 landa hans, en aðkomu
manni veitist ekki erfitt að gera
sig skiijanlegan í Reykjavík —
og það þi-átt fyrir þann ræki
lega og dygga vörð, sem ísOend
ingar hafa staðið um sína eigin
tungu í þúsund ár. Enda þótt
áhrif frá keltnesku og latínu
og siðar þýzku, dönsku og öðr-
um tungumálum hafi sótt að
henni í tímans rás, er íslenzk-
an enn i höfuðatriðum sama
máiið og víkingarnir töluðu,
sama tungan og íslenzkir sagna
ritarar skrifuðu á fyrir sjö,
átta öldum. Flest tungumál
hafa tilhneigingu til upptöku
erlendra orða um leið og þau
komast í umferð, en á Islandi
heitir „telephone" sími og „jet“
heitir þota. Islenzkan hefur að
sínu ley.ti auðgað enskt orða-
safn um að minnsta lcosti tvö
orð — geysir og saga.
Það er varla að Islendingar
geti átt orð yfir poliution
(mengur). Reykiavik, sem er
Frr-'h. ,-4 . g