Lesbók Morgunblaðsins - 07.07.1973, Síða 4

Lesbók Morgunblaðsins - 07.07.1973, Síða 4
Starfsstúlka lijá Flugfélagi íslands í London viö eitt af verkum Keith Grants á sýningunni. eyskri bændamenniingxi. Ég hitti hann og Petér Maxwell Davies, 39 áira giamalit itánskáld, sem samdi A Hyimn to St. Magn'us, þegar það var frumffiutt fyrir skömmu í dómkirkju heilags Magnúsar i Kirkwall á Orkneyjum. Þeir báðu miig að getra 12 myndir til skreytinigar á texta oig tónlist. Ég heif ákveðið að gera tré- Skurðaimyndir í samrœmi við kross Krists sem var gerð- uir aif tré. En ég ætia ekki að nota- texta Skáldsins, heldiur vera eins laus við hann og skáidið sjálfft við píslarSöguna. FyTÍrmyndimar verða ísdenzkt 'landsQag. Allar myndimar Verða með krossformi, sumar stokja h'Ulgmyndir í eldgosið á Heimaey. Þar myndiuðu eldur og neykur kross yfir Qandiniu." X X Fyrirhugað var að NieOs Si'g- urðsson, sendiherra, opnaði sýnnnigiu Kieith 'Gnairits í Ice- laind Center, „en vegna að- Stæðna, sem ég skáQ mjög vel enda er ég á bandá IsQendinga í landheigisdeilunn i, var hann kailaðiur heim og gat ekki ver- ið þar viðstaddur," segir Keitih Granlt. I hans stað opn- aði Eirtkur Benediikz sýning- una. Meðal viðstaddæa var Olark, láivarðiur, sem sagði um kvöQdið vlð Eirtk Beniedikz að hann væri „100% meðísOlanrií í Þorskastríðinu". Hann halfði enn framjur orð á þvfi að mynd- imar féQlu að smelkk ihans og lauk á fþær Idfsyrði. „Það er augijóst að þær eru sprottn- ar úr næsta ótrúlegri reynslu," sagði iisttsögufræðingurinn. Þeg ar Keith Grant skrifaði hcxn- um um reynslu síína aif eddgos- imu i Heimaey og sagði honum. frá ferð á litlum fiskiibátti til Þortlálkshalfnar í vitavitQausu veðri, Qeyfði hann sór aðmOnna 'á brezka listmálaranin Turner og hvemig hainn lét binda sig við sigiutré skips ti að upp- lifa storma á haifi — án þess •að fara ifyirir borð. 'Keiith segiir: „Tumer var stórkostQegur. Ég vona að hann hafi innblásið mig. Það kemur mér ekki á óvart að Turrier jók Kjarval innlbdájstur. KjarvaQ er 'frumleg- ur og imikivægur stórmálari. Sambandið milli þeirra Turn- ers er enn einn hlekkurinn í þeirri keðju, sem bindnr mig IsQandi." Meðal annarra viðstaddra við opnun sýningar Keitih Grants voru sendihlerrar 9vi- þjöðar, Finnlands og Noregs í Landon, auk írSþa sendiherr- ans þar. Hann hafði komið til Vestmannaeyja. Einnig dr. Henry Roland, listsögufræðing ur, og Gerald Porty, förstjóri QistdeiQdar British Cauncil, sem Qý&ti ytfir því með Sterfcum orð- um, að hann héldi með IsQend- ingum í landShleQgisdeil- unni. Keith Grant er þeirrar Skoðunar að sumir gestanna háfi komið á sýninguna tii að lýsa yfir samúð sinni með Is- lendingum og málstað þeirra, ekki sáður en til að sQcoða mál- verkim. X X Þegar fundum okkar bar sam an í London fyrr á þessu ári, spurði ég Keith Grant um helztu ástæður þess, að hann hefði dregizt svo mjög að Is- •landi. Hann nefndi nolkkur atr iðii, sagði að IsQand værii: 'kyrr- látt, litrfQct, ógnvelkjandi, ástrtðufuQlit, hvetjandi, hold- Jegt — og gat þess að snjó- breiða gæti verið ástileit- in, ekki sSður en tónlist Moz- arts, eins og Kirkegaaid hetfði bent á. „Það er aðeins í norð- 'lægum iöndum sem aQQir þætt- ir sameinast í einum, ógn og kyrrð, hvertfult lotft og stöðug- leiki klettsins. Ég hef einkuim áhuga á þesisu fjöQibreytta mistri, síkýjum, þoku oig gufu. Einnig þessari litadýrð. Raun- ar er undartegt að IsQand skuli ékki eiga marga myndlistar- menn á borð við Kjarval og Gunnllaug Schev ng, svo að ein ungis tveggja látinna lista- manna sé getið. En ég geri ráð fyrir að þanna komi tifl svipað vandaimái og í Engflandi, þ.e. að mennmg þjóðarinnar er eink- um bókmlenning frá fomu fari. Á IsQandi eru miMar fjar- lægðiæ. Og það er aniauðsynflegt að sjá hQuti úr fjarfægð til að fá yfirsýn. Þá er Island eyfland og áhriífa sj'ávarins gætir ails stað ar. Svo er óstöðuigt veðurfar forsenda fjöQlbreyttrar skap gerðar, mikiíllar gleði sem breiytist li yfl'irþyrmandi þung- Qyndi áður en minnst varir. Það er ekki hægt að áfellast Isflendiniga fyrir að tiQeinka sér aflfls konar dðnað, en það hefur í för með sér ákveðna hættu. Bn ég er sanmlfærður um, að það er hægt að varðveita lanri- ið öflJium þjóðum til gleði og uppörvunar og haflda því utan v:ð mengunarmartröð iðn- þróunar á vesturQönduim. I mlín um augum er mikilvægt að á íslandi búa einkum bændur og fisíkimíenn. Ákvörðun sem slííkt tfólk tekur, er yifirteitt alitaif rétt, þvi að það hugsar og framflcvæmir í samnaami við lög mál og hrynjandi náttúrurmar. Samt hef óg tekið eftir nakkrum hættum sem að steðja. Ég m'runist þess t.d. að hatfá heyrt þá uppéstungu, að Sálnifánlíiulhlj'ámsiveiltin, sem þanf á öfllum sínum tlkna að halda tl æfinga, ætti að heflga sig kúnst um eins og þeim að leika á uppblásna ioftbeQgi til að fuQl- nægja einhverri uppblás- dnni sýndanmennsku, sem nú fer eins og eldur í sinu um heim aJlan. Ég segi þetta í kratti þess að ég helf farið á marga hljómleika hjá Sintfónfiu Mjömsveitinni og veit um mik- ilvægi hennar, aiuk þess sem ég á vini eins og söngvarann Peter Pears og Benjamin Britt- en, tónstoáQd, að viðmæfleridum, en báðir haía þeir keypt máll- verk eftir mig. Britten á mikið rriálvertkasatfn heima hjá sér, bæði i Sufifolk og London. Hann keypti af mér Surtseyj- anmynd.“ X X Næsta ár sýnir Keith Grant málverk frá Noregi og íslandi á Aldeburgh-hátíð inni. Hann kveðst vonast til að geta unnið mikið á Islandi næstu fimm árin og máQað eink um dýr og andlitsmyndir, en þó einkum íslenzka hesta. „Ég er hvort eð er alitatf að mála portrett af IsQandi," seg- ir hann brosandi. M. © Tómas Guðmundsson: DAGTJTl ÍSIA fH)$ Enn vitjaði átthaga vorra í niorgun sá dagur, sein vænstar ástgjafir þjóð sinni hefur boriö. Og Isiand, sem nam gegnum sólhvitan óttusvefninn hans svanaflug, kom til móts við hanii út í voriö. Og eins og dagurinn leggur sór land sitt að li.jarta, svo leitar hann uppi frá heiðum til yztu miða hvert barn sinnar íoldar og hyggur að lilustandi eyra, hvort heyri hann enn sínar lindir í barmi þess niða. I>ín ættjörð — hér Inífst hún af holskeflum eldbrims og ílóða. Að himinskaiitum stóð nóttin í glampandi háli. Og svipnieira land hefur aldrei af iinnum stigið, nó ávarpað hnött sinn og stjörnur á skáldlegra máli. Og aldanna hiind tók að rista sitt rúnaietnr í rauðar horgir og fjallhláa hamrasali. I>ar lóku il hasalthörpunnar stuðlastrengi þeir stormar, sem liáru með regninu moidir í daii. •lá, moldir, sem eiga sór miskunn himinsins vísa og miidar vorskúrir ástríki sinu glæða — bað stenzt ekkert líf til langfrnma þeirra ákall, |ni loks niiin það veglausa firð yfir útsæinn bræöa. Og liulliorin frækorn og liugpriiða gesli loltsins liar fyrsta. lil lanónáms á útmörkuni norrænnar sióðar. I>á helgaðist niðandi lifi og lifandi óði það land, sem í tiginni einsemd hór beið sinnar þjóðar. I>að lieið sinnar þjóðar, og hingaö var ferðinni heitið. I*inn hamingjudraiimiir tók svipmöt af laiidinu hjarta, sem geröist jiin ættjörð og lagði Jiór ljóð sín á tiingu. O. lát ekki rödd hennar farast í æskunnar hjarta. Það spyr cngin saga, Jiað forvitnast aldrei nein framtið iim fóilk, sem er n>tt sinni horfið og reisn sinni glatar. I>ví lanil Jútt er einnig Jiín örlagaborg og Jiitt vígi, og einungis Jiangað iim sái Jiína hamingjan ratar. ■lá, a-ska inins lands, Jiað er aldanna hamingjndraiimiir, sem á sína ráöningu í dag undir triifesti Jiinni. Ö, opna Jiú honiim |)inn liarm. Jiitt hrennamli hjarta. I.egg hernskunnar niðandi lindir á fullorðið minni. i>ar gevmist sú saga. sem guð iietiir triiað Jiór fyrir. I>ar gefst þór sú ættjörð, sem bór hefur sungið og angað. Og seytjiVndi júní — til Jiess er hann heini til þin horfinn, að hann á að \íg,ja Jjór laiulið og fylgja Jiór Jmiigað. Ljóftift er birt aft nýju samkvæmt óskum margra lesenda, þar sem galli varð í prentun á því 17. júní sl.

x

Lesbók Morgunblaðsins

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.