Lesbók Morgunblaðsins - 07.07.1973, Síða 4

Starfsstúlka lijá Flugfélagi íslands í London viö eitt af verkum
Keith Grants á sýningunni.
eyskri bændamenniingxi. Ég
hitti hann og Petér Maxwell
Davies, 39 áira giamalit itánskáld,
sem samdi A Hyimn to
St. Magn'us, þegar það
var frumffiutt fyrir skömmu í
dómkirkju heilags Magnúsar i
Kirkwall á Orkneyjum. Þeir
báðu miig að getra 12 myndir til
skreytinigar á texta oig tónlist.
Ég heif ákveðið að gera tré-
Skurðaimyndir í samrœmi
við kross Krists sem var gerð-
uir aif tré. En ég ætia ekki að
nota- texta Skáldsins, heldiur
vera eins laus við hann og
skáidið sjálfft við píslarSöguna.
FyTÍrmyndimar verða ísdenzkt
'landsQag. Allar myndimar
Verða með krossformi, sumar
stokja h'Ulgmyndir í eldgosið á
Heimaey. Þar myndiuðu eldur
og neykur kross yfir Qandiniu."
X X
Fyrirhugað var að NieOs Si'g-
urðsson, sendiherra, opnaði
sýnnnigiu Kieith 'Gnairits í Ice-
laind Center, „en vegna að-
Stæðna, sem ég skáQ mjög vel
enda er ég á bandá IsQendinga
í landheigisdeilunn i, var hann
kailaðiur heim og gat ekki ver-
ið þar viðstaddur," segir
Keitih Granlt. I hans stað opn-
aði Eirtkur Benediikz sýning-
una. Meðal viðstaddæa var
Olark, láivarðiur, sem sagði um
kvöQdið vlð Eirtk Beniedikz að
hann væri „100% meðísOlanrií í
Þorskastríðinu". Hann halfði
enn framjur orð á þvfi að mynd-
imar féQlu að smelkk ihans og
lauk á fþær Idfsyrði. „Það er
augijóst að þær eru sprottn-
ar úr næsta ótrúlegri reynslu,"
sagði iisttsögufræðingurinn. Þeg
ar Keith Grant skrifaði hcxn-
um um reynslu síína aif eddgos-
imu i Heimaey og sagði honum.
frá ferð á litlum fiskiibátti til
Þortlálkshalfnar í vitavitQausu
veðri, Qeyfði hann sór aðmOnna
'á brezka listmálaranin Turner
og hvemig hainn lét binda sig
við sigiutré skips ti að upp-
lifa storma á haifi — án þess
•að fara ifyirir borð. 'Keiith segiir:
„Tumer var stórkostQegur. Ég
vona að hann hafi innblásið
mig. Það kemur mér ekki á
óvart að Turrier jók Kjarval
innlbdájstur. KjarvaQ er 'frumleg-
ur og imikivægur stórmálari.
Sambandið milli þeirra Turn-
ers er enn einn hlekkurinn í
þeirri keðju, sem bindnr mig
IsQandi."
Meðal annarra viðstaddra
við opnun sýningar Keitih
Grants voru sendihlerrar 9vi-
þjöðar, Finnlands og Noregs í
Landon, auk írSþa sendiherr-
ans þar. Hann hafði komið til
Vestmannaeyja. Einnig dr.
Henry Roland, listsögufræðing
ur, og Gerald Porty, förstjóri
QistdeiQdar British Cauncil, sem
Qý&ti ytfir því með Sterfcum orð-
um, að hann héldi með IsQend-
ingum í landShleQgisdeil-
unni. Keith Grant er þeirrar
Skoðunar að sumir gestanna
háfi komið á sýninguna tii að
lýsa yfir samúð sinni með Is-
lendingum og málstað þeirra,
ekki sáður en til að sQcoða mál-
verkim.
X X
Þegar fundum okkar bar sam
an í London fyrr á þessu ári,
spurði ég Keith Grant um
helztu ástæður þess, að hann
hefði dregizt svo mjög að Is-
•landi. Hann nefndi nolkkur atr
iðii, sagði að IsQand værii: 'kyrr-
látt, litrfQct, ógnvelkjandi,
ástrtðufuQlit, hvetjandi, hold-
Jegt — og gat þess að snjó-
breiða gæti verið ástileit-
in, ekki sSður en tónlist Moz-
arts, eins og Kirkegaaid hetfði
bent á. „Það er aðeins í norð-
'lægum iöndum sem aQQir þætt-
ir sameinast í einum, ógn og
kyrrð, hvertfult lotft og stöðug-
leiki klettsins. Ég hef einkuim
áhuga á þesisu fjöQibreytta
mistri, síkýjum, þoku oig gufu.
Einnig þessari litadýrð. Raun-
ar er undartegt að IsQand skuli
ékki eiga marga myndlistar-
menn á borð við Kjarval og
Gunnllaug Schev ng, svo að ein
ungis tveggja látinna lista-
manna sé getið. En ég geri ráð
fyrir að þanna komi tifl svipað
vandaimái og í Engflandi, þ.e. að
mennmg þjóðarinnar er eink-
um bókmlenning frá fomu fari.
Á IsQandi eru miMar fjar-
lægðiæ. Og það er aniauðsynflegt
að sjá hQuti úr fjarfægð til að
fá yfirsýn.
Þá er Island eyfland og
áhriífa sj'ávarins gætir ails stað
ar. Svo er óstöðuigt veðurfar
forsenda fjöQlbreyttrar skap
gerðar, mikiíllar gleði sem
breiytist li yfl'irþyrmandi þung-
Qyndi áður en minnst varir.
Það er ekki hægt að áfellast
Isflendiniga fyrir að tiQeinka sér
aflfls konar dðnað, en það hefur
í för með sér ákveðna hættu.
Bn ég er sanmlfærður um, að
það er hægt að varðveita lanri-
ið öflJium þjóðum til gleði og
uppörvunar og haflda því utan
v:ð mengunarmartröð iðn-
þróunar á vesturQönduim. I mlín
um augum er mikilvægt að á
íslandi búa einkum bændur og
fisíkimíenn. Ákvörðun sem slííkt
tfólk tekur, er yifirteitt alitaif
rétt, þvi að það hugsar og
framflcvæmir í samnaami við lög
mál og hrynjandi náttúrurmar.
Samt hef óg tekið eftir
nakkrum hættum sem að
steðja. Ég m'runist þess t.d. að
hatfá heyrt þá uppéstungu, að
Sálnifánlíiulhlj'ámsiveiltin, sem þanf
á öfllum sínum tlkna að halda tl
æfinga, ætti að heflga sig kúnst
um eins og þeim að leika á
uppblásna ioftbeQgi til að fuQl-
nægja einhverri uppblás-
dnni sýndanmennsku, sem nú
fer eins og eldur í sinu um
heim aJlan. Ég segi þetta
í kratti þess að ég helf farið á
marga hljómleika hjá Sintfónfiu
Mjömsveitinni og veit um mik-
ilvægi hennar, aiuk þess sem
ég á vini eins og söngvarann
Peter Pears og Benjamin Britt-
en, tónstoáQd, að viðmæfleridum,
en báðir haía þeir keypt máll-
verk eftir mig. Britten á mikið
rriálvertkasatfn heima hjá sér,
bæði i Sufifolk og London.
Hann keypti af mér Surtseyj-
anmynd.“
X X
Næsta ár sýnir Keith
Grant málverk frá Noregi og
íslandi á Aldeburgh-hátíð
inni. Hann kveðst vonast til
að geta unnið mikið á Islandi
næstu fimm árin og máQað eink
um dýr og andlitsmyndir,
en þó einkum íslenzka hesta.
„Ég er hvort eð er alitatf að
mála portrett af IsQandi," seg-
ir hann brosandi.
M.
©

Tómas Guðmundsson:
DAGTJTl
ÍSIA fH)$
Enn vitjaði átthaga vorra í niorgun sá dagur,
sein vænstar ástgjafir þjóð sinni hefur boriö.
Og Isiand, sem nam gegnum sólhvitan óttusvefninn
hans svanaflug, kom til móts við hanii út í voriö.
Og eins og dagurinn leggur sór land sitt að li.jarta,
svo leitar hann uppi frá heiðum til yztu miða
hvert barn sinnar íoldar og hyggur að lilustandi eyra,
hvort heyri hann enn sínar lindir í barmi þess niða.
I>ín ættjörð — hér Inífst hún af holskeflum eldbrims og ílóða.
Að himinskaiitum stóð nóttin í glampandi háli.
Og svipnieira land hefur aldrei af iinnum stigið,
nó ávarpað hnött sinn og stjörnur á skáldlegra máli.
Og aldanna hiind tók að rista sitt rúnaietnr
í rauðar horgir og fjallhláa hamrasali.
I>ar lóku il hasalthörpunnar stuðlastrengi
þeir stormar, sem liáru með regninu moidir í daii.
•lá, moldir, sem eiga sór miskunn himinsins vísa
og miidar vorskúrir ástríki sinu glæða
— bað stenzt ekkert líf til langfrnma þeirra ákall,
|ni loks niiin það veglausa firð yfir útsæinn bræöa.
Og liulliorin frækorn og liugpriiða gesli loltsins
liar fyrsta. lil lanónáms á útmörkuni norrænnar sióðar.
I>á helgaðist niðandi lifi og lifandi óði
það land, sem í tiginni einsemd hór beið sinnar þjóðar.
I>að lieið sinnar þjóðar, og hingaö var ferðinni heitið.
I*inn hamingjudraiimiir tók svipmöt af laiidinu hjarta,
sem geröist jiin ættjörð og lagði Jiór ljóð sín á tiingu.
O. lát ekki rödd hennar farast í æskunnar hjarta.
Það spyr cngin saga, Jiað forvitnast aldrei nein framtið
iim fóilk, sem er n>tt sinni horfið og reisn sinni glatar.
I>ví lanil Jútt er einnig Jiín örlagaborg og Jiitt vígi,
og einungis Jiangað iim sái Jiína hamingjan ratar.
■lá, a-ska inins lands, Jiað er aldanna hamingjndraiimiir,
sem á sína ráöningu í dag undir triifesti Jiinni.
Ö, opna Jiú honiim |)inn liarm. Jiitt hrennamli hjarta.
I.egg hernskunnar niðandi lindir á fullorðið minni.
i>ar gevmist sú saga. sem guð iietiir triiað Jiór fyrir.
I>ar gefst þór sú ættjörð, sem bór hefur sungið og angað.
Og seytjiVndi júní — til Jiess er hann heini til þin horfinn,
að hann á að \íg,ja Jjór laiulið og fylgja Jiór Jmiigað.
Ljóftift er birt aft nýju samkvæmt óskum
margra lesenda, þar sem galli varð í prentun á
því 17. júní sl.