Lesbók Morgunblaðsins - 07.07.1973, Blaðsíða 4

Starfsstúlka hjá Flugfélagi fslands í Ixmdon vlð eitt af verkum
Keith Grants á sýningunni.
eysfcri bændamenningu. Ég
hitti hamn og Peter Maxwell
Davies, 39 ácra gaimalit itómskald,
sem saimdi A Hyimn to
St. Malgnus, þegar það
var frumtflutt fyrir skömimu í
dömkirkju heilags Magnúsar í
Kirkwail á Orkneyjum. Þeir
báðu miig að gera 12 mynidir til
skreytinigar á tejíta og tóniist.
Ég hetf ákveðið að gera tré-
skurðarmyndir í samræmi
við kross Krists sem var gerð-
ur aff tré. Bn ég ætila ekki að
nota texta skaldsinte, heldur
vera eiins laus við hamm og
skáldið sjálíft við píslarsoguma.
Fyrinmyndirnar verða isllenzkt
landslag. Allar mynidirnar
Verða með krossifornii, sumar
sækja hulgmyndir í eldgosið á
Heimaey. Þar myndiuðu eldur
og ireykur kross yfir tondömu."
X X
Fyrirhugað var að Niefls Sig-
urðsson, sendiherra, opnaði
sýnángiu Keiitíh öramts 1 Ice-
land Ceniter, „en vegna að-
sltæðna, sem ég skdl mjög vel
enda er ég á bandi ítílendinga
lí landhelgisdeiluinni, var hann
kaliaðiur heim og gat ekki ver-
ið þar viðstaddur," segir
Keitlh Granlt. 1 hans stað opn-
aði EirSkur Benedikz sýning-
una. Meðal viðstaddira var
Clark, lávarður, sem salgði um
kvöildið við EMk Benedikz að
hann væri „100% meölsiiandii í
Þorskastríðinu". Hann hafði
enn íremiur orð á þvfi að mynd-
irmar fölu að snielkk hians og
lauk á þaar lofsyrði. „Það ier
augljóát að þær eru sprottn-
ar úr næsta ótrúlegri reynslu,"
sagði totsögiufræðingurinn. Þeg
ar Keiifli Grant skrifaði hon-
um um reynslu s5na aif ðldgos-
inu í Heimaey og sagði hornuim •
frá ferð á litíiuin fiskiibiájti til
Þorilálkshalfnar í vitavitilausu
veðni; leyíðl haran sér aðmLtnha
a brezka listmálaranm Turner
og hvernig hainn lét binda sig
við sigfliutré sfcdps tii að upp-
lifa storma á haifi — án þess
að fara fytrir borð. iKeitih segiilr:
„Turmer var stióiikostlegur. Ég
vona að hann hafi innblásið
mig. Það kemur mér ekki á
óvart að Turner jók KJarval
iiwiMástar. Kjarval er 'frumleg-
ur og imitoiivæguæ stórmállari.
Sambandið milli þeirra Turn-
ers er enn einn hlekkurinn í
iþeirri keðju, sem bindiur mig
Islandi."
Meðal annarra viðstaddra
við opnun sýningar Keitih
Grants voru sendihlerrar Sví-
þjöðar, Finnlands og Noregs í
Lomdon, auk írska sendiherr-
ans þar. Hann hafði komið til
Vestimannaeyja. Einnig dr.
Henry Roland, listsögufræðinig
ur, og Gerald Forty, forstjóri
iistdeiíldar British Council, sem
iýsti ytfir þvi með sterfeum orð-
ium, að hann héldi með Islend-
inguni i landhieigisdeil-
unni. Keith Grant er þeirrar
skoðumar að siumir gestanna
hafi komið á sýninguna tiil að
lýsa yfir samúð sinni með Is-
lendinigum og málstað þeirra,
ekki sáður en til að skoða mál-
verkim.
X X
Þegar f undum ökkar bar sam
an í L/ondon fyrr á þessu ári,
spurði ég Keith Grant um
helztu ástæður þíess, að hamn
hefði dregizt svo mjög að Is-
landi. Hann neffndi nokkor aitr
iði, sagði að 1'sOand væi<i: kyrr-
latt, litnílkt, ágnivekjandi,
ástmiðu'fuilit, lhveItjalndl,, hold-
legt — og gat þess að snió-
breiða gæti verið ástfleit-
in, ekki sliður en tónlist Moz-
arts, eins og Kirkegaard hefði
bent á. „Það er aðeins í norð-
dæguim löndum sem allilir þætt-
ir sameinast í einum, ógn og
kyrrð, hvenfult loft og stöðug-
leiki klettsins. Ég hef eimkium
áhuga á þessu fjölbreytta
mistrí, skýjum, þotou og gufu.
Einnig þessari litadýrð. Raun-
ar er undainlegt að ísiamd skiuli
ekiki eiga marga myndlistar-
menn a toorð við Kjairval og
Ounnlaiug Schev'mg, svo að ein
ungis tveggja látinna lista-
manna sé getið. En ég geri ráð
fyrir að þarma komi til svipað
vandamáll og í Emigllanidi, þ.e. að
menninig þjóðarinnatr er einfc-
um bókmlenning frá fornu fari.
Á ísiandi eru miklar fjai--
lægðir. Og það er niauðsyníLegt
að sjá hluti úr fjartægð til að
fá yfirsyn.
Þá er Island eyland og
áhrilf a sjávarins gætir ails sttað
ar. Svo er óstöðugt veðurfar
forsenda fjöfllbreyttrar skap
gerðar, mikillar gleði sem
breyitisit lí yí'irþynmandi þung-
iyndi áður en minnst varir.
'Það er ekki hægt að áfellast
ísHendiniga fyrir að tiieinka sér
alHs konar iönað, en það hefur
í för með sér ákveðna hætltou.
En ég er sanmlfærðiuir um, að
það er hægt að varðveita lamd-
ið ölium þjóðum til gleði og
uppörvunar og haida þvtt utan
við mengunarmartröð iðn-
þróunar á vesturlöndum. I mlín
um augum er mikilvægt að á
Islamdi búa einkum bændur og
fiskimienn. Ákvörðun sem slSkt
fóik tetour, er ytfirfeitt allltaif
rétt, ^því að það hugsair og
f ramkvæmir í samræmi við lög
mál og hrynjandi náttúrunnar.
Samt hef ég tekið eftir
nokkrum ha^ttum sem að
steðja. Ég minnist þess t.d. að
haifa heyrt þá uppástungiu, að
SdlnifKMuWjómsveliltin, sem þiairf
á ölum sSnum tkna að halda tii
æfinga, ætti að helga sig kúnst
ivi eins og þeim að leika á
uppbláisna ioftbeilgi til að full-
nægja einhvenri uppblas-
inni syndanmennsku, sem nú
fer eins og eldur í sinu um
heim ailan. Ég segi þetta
í kraiflti þess að ég hetf farið á
marga hljómilleika hjá SinlfÖníu
Mjbmsveitinni og veit um mik-
ilvægi hennar, auk þess sesm
ég á vini eins og söngvarann
Peter Pears og Benjamin Britt-
en, tónSkald, að viðmælendum,
en báðir hafa þeir kleypt mai-
verk eftir mig. Britten á mikið
malvieirlkasaín heima hjá sér,
bæði í Suifoik og London.
Hanm keypti af mér Surtseyj-
armynd."
X
X
Næsta ár sýnir Keith
Grant málverk frá Noregi og
íslandi á Aldeburgh-hátíð
inni. Hann kveðst vonast til
að geta unnið mikið á Islandi
næstu fimm árin og máiað eink
um dýr og andlitsmyndir,
en þó einkum íslenzka hesta.
„Ég er hvort eð er aEtaf að
rniála portrett af Isiandi," seg-
ir hann brosandi.
M.
Tómas Guðmundsson:
HDAGOM
ÚgZLAiimS
Enn vitjaði átthaga vorra i morgrun sá dagnr,
sem vænstar ástgjafir þjóð sinni hefur borið.
Og ísland, sem nam gegmim sólhvítan óttusvefninn
hans svanaflug, kom til móts við hann nt i vorið.
Og eins og dagurinn leggur sér land sitt að hjarta,
svo leitar hann uppi frá heiðnm til yztu miða
hvert barn sinnar foldar og hyggur aö hhistandi eyra,
hvort heyri hann enn sjnar lindir í barmi þess niða.
I»in ætl.jörð — hér hófst hún af liolskeflum eldbrims og flóða.
Að himinskautiim stóð nóttin i glampandi báli.
Og svipmeira land hefur aldrei af unnum stigið,
né ávarpað hnött sinn og stjörnur á skáldlegra máli.
Og aldanna hönd tók að rista sitt rúnaletur
i rauðar borgir og f.jallbláa hamra.sali.
I»ar léku á hasalthörpunnar stuðlastrengi
þelr stormar, sem báru með regninu moldir í dali.
•lá. moldir, sem eiga sér niiskunn himin.sins vísa
og mildar vorskúrir ástríki sínu glæða
— það stenzf ekkert líf til langframa þeirra ákall,
|)ví loks iiiiin það veglau.sa firð y'fir útsa'inn þneða.
Og hafborín fiiekorn og flugprúða gésti Ioftsins
bar fyrsta, til landnánís :'>• tHmörkum norrii'imar slóðar.
I»á helgaðist niðandi lifi og Hfandi óði
það land, sem i tiginni einsemd hér beið sinnar þ.jóðar.
Það beið sinnar þjóðar, og hingað var ferðinni heitið.
Þinn hanilngjudraiiniiir tók svipmót af landinu bjarta,
sem gerðist Jiin a'ttjörð og lagði þér l.jóð sín á tungu.
Ó, lát ekki rödd hennar farast í æsklinnar h.jarta.
Það spyr engin saga, það forvitnast aldrei nein framtíð
um fólk, sem er iett sinni horfið og reisn sinni glatar.
Því land ])itt er einnig þín örlagaborg og ])itt vígi,
og eimingis liangað iini sál þína haming.jan ratar.
¦lá, a'ska míns lands, þa'ð er aldanna haming.iudraiiniur,
sem á sina ráðningu í dag undir trúfesti þinni.
6, opna ])ú honum þinn barm, þitt brcnnandi hjarta.
I.egg bernskunnar niðandi lindir á fulloiðið minni.
Þar gevmisl sú saga. sein guð liefur trúað þér fyrir.
I»ar geist þér sú æU.jörð, sem þér hefur stmgið og angað.
Og seyt.iándi .júni — til þess er hanii heini til þín horfinn,
að hann á að xíg.ja þér landið og fylg.ja ])ér þangað.
LjóKið er birt aS tiýju samkvæmt óskuiu
margra lesenda, þar sem galli varð í prentun á
því 17. júní sl.
©