Lesbók Morgunblaðsins - 07.07.1973, Qupperneq 10

Dæmigerð mynd fyrir umferðannenning’una á Hafnar-
fjarðarvegi: Gamali skrjóður heldur 12 bílum í þéttri
lest á eftir sér og aldraður Be<nault á gagnstæðu akrein-
inni heldur 7 bilum á eftir sér. læstarstjórarnir fara
sér að engu óðslega og eru helduj; betur einir í heim-
inurú.
Útlendingar og þeir innlendir menn, sem um
skeiö hafa búiö utan landsteinanna og ekiö
þar bíl, eru yfirleitt á eitt sáttir um, aö vara-
samari umferö en í Reykjavík hafi þeir ekki
kynnzt. Menn, sem aka af öryggi um götur
Lundúna og New York-borgar, hafa tjáð sig
um þann ótta, sem fyrst í staö grípur þá í
umferðinni hér. Þó eru bílar langtum færri
á götunum hér, þeir aka miklu hægar, en
samt er umferðin óútreiknanleg og viðsjár-
verö og fjöldi óhappa mjög mikiil. Annars var
ekki ætlunin aö ræöa íslenzka umferöar-
menningu í heild, heldur miklu fremur
ástandið á fjölförnustu hraöbraut landsins
og hvernig umferðarmenningin birtist þar.
Eftir klukkan fimm er um-
ferðin meiri suðurúr, en að
sjálfsögðu ráða lestarstjóram-
ir ferðinni. Hér hefur einn á
Trabant tekið að sér hlut-
verkið.
Hafnarfjarðarvegur frá
Kópavogi og að vegamótun
um við EiigidaJ telst fjölfam
asta hraðbraut landsins. Að
visu fiokkast Mildabrautín
undir þjóðveg í þéttbýli; þar
með ákvarðast að ríkið sikuli
ieggja fé tíl hennar. Vita-
skuld er Miklabraut þó fyrst
og síðast aðalumferðargata
í höfuðborginni. Kaflinn frá
Elliðaám og upp að Arbæ,
telst að visu enn hraðbraut
og víst eitthvað fjölfamari
en Hafnarf j arðarvegurinn,
en saima má segja um hann og
Miklubraut: Hann er fyrst
og fremst innanbæjargata,
þar sem Reykjavik hefur nú
teygt sig allar götur upp að
Kauðavatni.
Eftir stendur, að HaÆnarfjarð
arvegur er hraðtoraut, 'sem teng
ir höf'uðbongina við toæi og
byggðarlög suður með sjó. Á
sama ttrna og gÉfuiflegar tfram-
farir háía átt 'sér stað á sam-
göngiulkenfi lahdsmatma í heffld,
haifa ráðamienn eklki taliið
ástæðu rtil að sýna fjöifarnasta
vegi landBins neirni isóma og er
þessi samgöngiuæð mátovæm-
lega 'jatfin léleg og hún var tfyr-
ir möngum árum.
Álstæður tfyrir hmum aukna
umtferðairþuinga á (þessari leið
eru margþættar. ÍÞyngst á met-
unuimt er, að sIMilt aiukimm
fjöidi Hafntfirðiniga sækir
vitnnu, verzlanir, iskemmtanir
og fleira til Reykjavíkur. ÍMik
il breyting hefur orðið á atf-
stöðu tfóikis tffl Iþess að ibúa utan
við miðborgarkjamann. Flestir
gera engan mun á, hvort jþeir
sækja vimm'u til 'Reykjavíkur
úr Norðurbænum 1 Hatfnamfirði
eða Breiðholtshverfi. Önnur
ástæða er sú, að nú ibúa um
3000 manmis a Garðahreppi og
sökum framúrskarandi ttélegrar
strætisvagnaþjónusibu, meyðast
margiir tffl að eiga tvo bffla.
Þriðja ástæðan er margtföld
aukning á hvers kymisi efnis- og
maiaratestri istóira vörubília á
‘þessari leið og einnig mætitd
nefna auikniinigu é umfierð rnfflli
Reykjavikur og Keflavíkur-
fifugvaillar.
Órofa straumur á
einfaldri braut'
Til iþess að gefa einhverja
hugmynd um umferðarþung-
ann, má geta þess að á síð-
asta árí reyndust 14.600 bílar
aka yfir Kópavogsbrúna á
degi hverjum allan ársins
ihring. Samkvæmt upplýsing-
um frá Vegagerð ríkisins,
var sumarumferðitn þó taLs-
vert meiri, eða um 15.600 á
dag. Á þeim tímum dagsins,
þegar flestir þurfa að ikom-
ast úr og í vinnu, verður
álagið mest. í*á fer umferðin
þama við brúna í 1500 bíla
á klukkustund. Með öðrum
orðum: Þar fer bíll á hverj-
imi 2,4 sekúndum. En mesta
umferð, sem þama var mæld
á síðasta ári nam þó 1800 bíl-
um á klukkustund. I>að þýð-
ir, að einn bíli fer um brúna
á hverjum tveimur sekúnd-
um.
ínað liggur lí hlutarius eðli,
að hraðbraut er ein's tog vél,
sem verður að ismúaist með
ákveðnum hraða tffl að má. til-
settum afkastum. Sé íþað tfyrir-
fram ákvarðað, að atfköst Hafn
a. .'jarðarvegprir.'s iþoiitfi að vera
1500 toiiar á klukkustumd, jþá
verða 'þessir tofflar að aka þeim
muin iþéttar setn hraðinm er
mimmi. Hættan, tsem jaifmam er
fyrir hendi á Iþeisisari hrað-
braut iiggur ekki slízt d því, að
þungfær ökutœld o<g eimstaka
tffliiitsLausiir ökumenm hailda svo
mjög miðri eðlfflegum hraðbraut
arhraða, að mfflilitoil mfflM toila
verður ihiáskallega ilitfið.
Titt 'samanburðar má geta
þess, að á strtðsárumum 'átti að
gera tfflraun tffl þess að spara
hjólbarða og benisím í Banda-
rfkjunum með þvi að tftera há-
markShraða á vegum eins og
Pemnsylvania Tumpike niður í
eiitthvað svipað og gildir ó
Hafnarfjarðarvegil. lA’fleiðing-
amar voru fl'jótar að koma í
ljós: Millibffl' mfflli íbóíha minnk-
aði stórum við iheeg/genigairi um-
ferð, en árekstra'tailam tmarg
fa'ldaðist. CÞegar dœmið var
gert upp, þótti fiulitvist að
sparnaðurinm værd mimni en
enginm; aftur é móti hafði
siysaihættan aukizt.
Á þeun tíma sem flesttr
fara ttl vtnnu, er umferð á
fjölfömustu hraðbraut lands
ins með þeim hættí, að úti-
lokað er að komasl framúr,
enda aðeins ein akrein í
'hvora átt. Undanfamir vetur
hafa að vísu verið mjög snjó-
létttr, en þó kom það nokkr-
um sinnum fyrir, að iila bún-
ir bilar lentíi þversum, eink-
um á Arnarneshálsi. Um leið
myndaðist kyrrstæð lest all-
ar götur suður í Hafnar-
fjörð og htuidruð manna
urðu of sein til vinnu. Að-
gerðir eru jafnan með þvílík
um eindæmum, að örfáir lög-
regluþjónar em að braska
við að ýta vandræðagripiin-
um áfram — eða útaf — með
handafli. Og siðast, þegar
þetta gerðist, hinn 4. april si.
var komið undir kvöld, þeg-
ar Vegagerðin Iét sjá sig
með sand til að dreifa á hálk
una.
Þegar aðeinis er hægt að 'fara
eina eintfalda igötu gegnum
mesta þóttíbýliissvæði á SEslaindi,
geta menn 'sagt sér það sjálifir,
að þar þurtfi harla offt að flytja
tæki eiins og kranabitla, jarðýt-
ur og hveris kynis jairðvinns'iu-
tæki. Einhvens stíaðar verða
vondir að vera oig þessi tíæki
haifa ekki annað en þá einu ak-
rein, isem ötEum istendur tffl
boða. Ástandið vensnaði til
muna, þeigar íhið dýra mamn-
vúkP, Kópavogisgjáin, var itek-
in í notkun. Áður igátu hrað-
skreiðari ökutæki korndzt fram-
úr þungafl'utniinigum á Kópa-
vogshjáisinum. En eftir að veg-
urinn kom í gjána, er hiann edn
tfaldur aiiar götur yfir í Foss-
vog. jÞvíli'kar tfraimifariir.
Ef að Hiikum lætur, þartf eitt-
hvað verulega slæmt að koma
fyrir til iþeiss að þihgtmenm og
aðrir ráðamenm ramki vfið sér.
Slíkt .getíur hægttega borið að
með þeimi toætti, að sjúkrabill
sem þyitfti að ikoma siösuðum á
5 mínútum ytfir á Blysadeilld
Borgarspitalams, kæmálsit aJÍIis
ekiki leiðar simnar. Simávaagffleg