Lesbók Morgunblaðsins - 17.11.1974, Blaðsíða 6
Hörður Ágústsson.
LISTIÐNAÐUR Á ÍSLANDI
— ÞAÐ ER voðaleg þjððsaga og
tóm lygi, að ekkert hafi verið gert
hér á Islandi nema í bók-
menntum. Ég veit ekki hvort þú
þorir að hafa það eftir mér, en
það er samt satt, að þessi furðu
Hfseiga skoðun á sér þær orsakir,
að yfirstéttin á Islandi hefur
ævinlega stundað bókmenntir og
fræðagrúsk og fyrirlitið allt
annað. Það voru hins vegar lág-
stéttirnar, smábændur og almúga-
menn, sem dútluðu við hvers
konar handverk og myndlist, en
eftir þvf sem yfirstéttirnar hömr-
uðu á þvf, að engin myndlist væri
til á Islandi, fékk þetta fólk
minnimáttarkennd og skamm-
aðist sfn fyrir það, sem það var að
gera. Sfðan hlaupum við yfir f hrá
erlend áhrif án þess að kunna að
velja og hafna, og þar erum við
einmitt staddir nú.
Það er Hörður Ágústsson list-
málari, sem er svona ómyrkur í
máli, en Lesbókin hefur fengið
hann til að fylgja úr hlaði greina-
flokki um sjónmenntir. Þetta er
nýtt orð, sem Hörður kveðst sjálf-
ur hafa komið á flot og hefur
sömu merkingu og visual arts á
ensku. — Mér fannst orðið mynd-
list ekki spanna nógu vítt, eða
öllu heldur vera orðið of bundið
ákveðnum þætti. Á sama hátt og
orðið bókmenntir nær yfir allt
það, sem skrifað er, bæði gott og
slæmt, á þetta nýja hugtak að fela
í sér allt, sem maðurinn mótar.
Listin er ekkert einangrað fyrir-
bæri, heldur ákveðin afurð þjóð-
félagsins, ekki bara málverk eða
skúlptúr, heldur einnig hvers-
dagslegir hlutir eins og gata, brú,
luktarstaur og svo framvegis.
Þessi skoðun speglast meðal
annars í því, að nú heitir
arkítektúr ekki lengur arkitektúr
heldur umhverfismótun, sem þýð-
ir það, að arkitektar líta ekki
lengur á það sem hlutverk sitt að
teikna hús, og láta planta því
niður án tillits til umhverfisins,
heldur er nauðsynlegt að taka mið
af götunni, bænum og landslag-
inu, jafnvel þjóðfélaginu og hag-
kerfinu. I stuttu máli, þátttaka
listar í þjóðfélaginu á að vera
alger.
— Er þetta nýr skilningur á
listinni?
— Ef við bregðum okkur dálítið
aftur í timann og veltum fyrir
okkur hlutunum eins og þeir voru
fyrir iðnbyltinguna, sjáum við, að
þessi skilningur er ævagamall.
Fyrir tilkomu vélanna bjó verk-
fræðingur og listamaður í einum
og sama manninum.
Við skulum virða fyrir okkur
gamla handgerða hluti, svo sem
spón eða ask. Þar er tekið tillit til
notagilda efnis og forms, stærða
og hlutfalla, allt fellt f eina heild.
Að ofan: Skápur, útskorinn af Bólu-Hjálmari. Að neðan: íslenzk
nútima skrifstofuhúsgögn úr málmi, viði og plasti.
Til vinstri: íslenzki faldbúningurinn. Sigurður mál-
ari fékk þvi áorkað uppúr miðri síðustu öld, að
horfið var að upprunalegri og stílhreinni gerð. Að
neðan: islenzkt nútlma ullarvesti úr tvinnuðu loð-
bandi.
SJÖNMENNTIR
HAFA ÁTT
1VÖK AÐ VERJAST
Guðrún Egilson rœðir við Hörð Ágústsson um
íslenzkan listiðnað og hönnun fyrr og nu