Lesbók Morgunblaðsins - 22.05.1977, Blaðsíða 2

Rœtt við Boris Borotinskij barritönsöngvara frö Finnlandi
sem kom til islands aö syngja með Karlakör Reykjavíkur
Slutt samtal viö finnska barri-
tonsöngvarann Boris Biritinskij
sem söng einsöng með Karlakór
Reykjavíkur nú í vor.
Meðal erlendra gesta á afmælis-
hátíð Karlakórs Reykjavíkur í
fyrravor, var sá frægi finnski
karlakór, Muntra Musikanter.
Einsöngvari með kórnurn, vakti
athygli og þótti takast sérlega vel.
Hann hét Boris Boritinskij og síð-
ar talaðist svo til að hann kæmi á
nýjan leik til íslands og yrði ein-
söngvari með kórnum á söng-
skemmtunum í aprilmánuði.
Boris syngur barriton og mörg-
um áheyrendum virtist söngmát-
inn vera á einhvern hált rúss-
neskur; hljómurinn í rödd hans
var þannig og nafnið er raunar
rússneskt einnig. Boris er ekki
hár i loftinu, en knálegur og næst-
urn harðsnúinn á svipinn, þegar á
sviðið er komið. Aftur á móti er
hann mjög venjulegur ungur
maður, nteð skegg þegar hann er
laus við kjólfötin og kominn í
peysu. Hann virtist njóta þess að
vera kominn til íslands í annað
sinn; nóg var af samkvæmislífinu,
kannski of mikið stundum. Söngv-
arinn verður að fara vel með sig
og gæta raddarinnar eins og sjá-
aldurs auga sins. Það var þoka og
rigning þegar við hittumst —
mildur vorúði rétt fyrir páska-
hretið. „Ég vildi það kæmi sólskin
aftur eins og búið er að vera hér
siðustu daga“, sagði Boris, —
„þetta veður fer mjög illa í mig.
Ég verð niðurdreginn og melan-
kólískur"
„Þið eruð þvi vanari að hafa
bjartviðri og frost að vetrarlagi í
Finnlandi", sagði ég.
„Stundum snjóar að vísu mikið;
það er allt á kafi i snjó þar núna.
Svo er bjart á milli og þá er
fallegt. Svona veður er þar sjald-
an“.
„Þú ert finnskur, en nafnið
virðist rússneskt?"
„Það er rétt, enda er ég rúss-
neskur i aðra ættina; amma min
var Rússi. Þaðan er nafnið komið
— og söngröddin býst ég við.“
„Það hlýtur að vera ógnvekj-
andi að hafa stórveldi og herveldi
að nágranna allar götur norður að
íshafi?"
„Það hefur ekki alltaf verið
auðvelt eins og þú veizt. Ég er að
vísu orðinn 35 ára, en ég man ekki
sjálfur eftir Finnlandsstríðinu.
Aftur á móti hafði það áreiðan-
lega sin áhrif á mig og önnur
börn, þegar við óxum úr grasi og
skildum, hvað hafði gerzt. Núna
er sambandið gott að kalla; Kekk-
onen situr veizlur í Moskvu, og ef
Rússar fá eitthvað að fara út úr
landinu, þá er það helzt til Finn-
lands. Þrátt fyrir allt er léttara
yfir Rússum en Finnum. Þó kerf-
ið sé eins og það er, þá hittir
maður einstaklinga, sem eru
framúrskarandi hjartahlýtt og
elskulegt fólk.
Ég ólst upp i Vasa i Mið-
Finnlandi og það var músík i fjöl-
skyldunni, því faðir minn lék á
fiðlu i hljómsveit og það var og er
ágætur konsertsalur í Vasa.
Reyndar var þar karlakór lika
eins og svo viða i Finnlandi."
„Voru sönghæfileikar þinir ef
til vill uppgötvaðir þar?“
„'Nei. Á æskuárunum í Vasa var
maður að hugsa um allt annað.
Eftir að hafa gegnt herþjónustu i
eitt ár, fluttist ég frá Vasa til
Helsinki og innritaðist í Listahá-
skólann þar. Listnámið stundaöi
ég í fjögur ár og náði mér i rélt-
indi sem teiknikennari. En um
það er listnáminu lauk, rann það
upp fyrir mér, að það var allt
annað, sem mig langaði til að læra
og fór rakleiðis úr Listaháskólan-
um i Sibelíusar Akademíuna, sem
er tónlistarskóli. Eftir söngnám í
ár á þeim stað lá leiðin í Statens
Musikdramatiska Skola, þar sem
ég lagði stund á óperusöng og
leiklist. Og innan vébanda þeirrar
stofnunar var ég svo næstu þrjú
árin.“
„Varstu kannski farinn að sjá
sjálfan þig í anda á fjölum Scala
óperunnar eða Metropolitan, eða
með öðrum orðum: Var ætlunin
að sigra heiminn og vera fljótur
að því?“
„Nei, ég hef verið blessunar-
lega laus við metnað til slíkra
stórræða. Mig grunar aö sá frami
sé oft dýru verði keyptur og mér
finnst einfaldlega svo gaman að
lifa og nýt þess svo að hafa það
frjálst og geta skroppið til íslands
til að syngja ef mér sýnist svo —
eða eitthvað annað — að ég tek
það langt framyfir. Ég veit af
afspurn um þá spennu, sem menn
lenda i, þegar þeir ráðast í topp-
stöður hjá þessum frægu óperu-
húsum. Mér skilst að utan við
dyrnar bíði hópur eftir þvi, að
stjarnan fari að dala, eða þá að
henni mistakist — þvi þá fær hún
pokann sinn og er máð burtu af
stjörnuhimninum.
Mér er lifsins ómögulegt að
skilja þann hugsunarhátt, að geta
selt sig í þá ánauð að vera bókað-
ur eitt eða tvö ár fram i tímann
einhversstaðar úti um allan heim
og verða að vera á fartinni með
þotum um heiminn þveran og
endilangan og sjá ekki fjölskyldu
sina nema þá að hafa hana með
sér. Þannig hafa sumir tónlistar-
menn komið sínum málum fyrir
— Askenashy, sem íslendingar
þekkja vel, er þar á meðal. Ég
held að lifið þurfi ekki að vera
svona óskaplega erfitt, þó maður
geti sungið eða spilað á píanó og
ég held að það hljóti að liggja
einhverskonar sálrænar skýring-
ar á því að verða stanzlaust að
sanna hæfileika sina og getu í
hverri viku.“
„Þú hefur þá ekki reynt að vera
fastráðinn?" „Jú reyndar, — ég
var fastráðinn um þriggja ára
skeið hjá Malmö Stadsteater. Þar
söng ég ýmis hlutverk eins og
gengur og kunni afskaplega vel
við leikhúslífið og mannskapinn
þar. En Malmö er nú svona og
svona; kannski dálítið leiðinleg
og með ýmis einkenni smábæjar-
ins þrátt fyrir stærðina. Ég var
lika um tima í Stokkhólmi, en
núna bý ég rétt utan við Helsinki
og geri sitt litið af hverju. Stund-
um býðst manni að syngja og þá
er það þegið og"ég hef sungið
mikið með finnsku karlakórun-
um, Akademiska Sangföreningen
og Muntra Musikanter. Maður
verður að æfa sig að staðaldri og
það geri ég heima á þeim tíma,
þegar sizt er hætta á að það valdi
nágrönnunum ónæði. Annars
heyrist ekki mikiö á milli, þvi við
búum i raðhúsi. Konan mín er
kennari og við eigum eina unga
dóttur. Við lifum afskaplega
þægilegu lífi og ég held aö konan
eigi bágt með að hugsa sér að ég
færi að ráöa mig einhversstaðar
úti í heimi. Aftur á móti getur
verið gaman fyrir hana að
skreppa með og nú er ég búinn að
fara tvær islandsreisur án hennar
og má til með að taka hana með,
þegar ég kem hingað næst.
Aftur á móti hef ég lagt málara-
listina á hilluna að mestu og grip
aðeins I að teikna öðru hverju.
Maður verður að velja sér leið og
það getur orðið einskonar bölvun
að margskipta sér. Finnar eru
miklir áhugamenn um söng og í
landinu eru 15 eða 20 áhuga-
mannahópar, sem færa upp óper-
ur og oft með ágætum árangri. En
þótt merkilegt megi virðast, er
aðeins ein ópera í Helsinki skipuð
atvinnufólki i söng og leiklist og
hún starfar í gömlu og úr sér
gengnu húsi.
Þetta er sérstakur heimur, sem
ekki á sinn lika og söngvarinn á
sín stórkostlegu augnablik, sem
hann lifir á. Það hefur verið sagt
að söngvarinn sé vinur konunga
og guða.“
„Þú mundir ekki taka freist-
andi tilboði frá einhverju hinna
stóru óperuhúsa í álfunni, ef það
biðist ?“
„Aldrei skyldi maður segja
aldrei. Ugglaust væri hægt að
freista manns og þá mundi ég
hugsa mér það aðeins I skamman
tíma. Það yrði erfiðara líf, en um
leið dálitið ævintýri. En ég kæri
mig ekki um að standa í þessari
eiturhörðu samkeppni. Maður
verður þó að minnsta kosti að
hafa tima til að smiða eitt og eitt
flugmódel. Það er nefnilega min
stóra ástriða að smíða flugmódel;
komast I bækur og blöð með ná-
kvæmum vinnuteikningum og út-
færa í balsavið. Ég var svo hepp-
inn að komast yfir ofsalega spenn-
andi blað í Kaupmannahöfn á
leiðinni hingað. Það var ekki
músíkblað og heldur ekki Play-
boy eða þessháttar blað. Það var
flugmódelablað og nú hlakka ég
til að koma heim og hella mér i að
smiða eftir þessum teikningum.
Sjáðu, hvernig vængirnir eru
unnir, — alveg eins og í alvöru
flugvélum. Sjáðu þessa, Spitfire
orrustuflugvél, og þessa Lan-
caster og þessa. Það verður spenn-
andi og síðan að sjá þær á flugi.
En nú er bezt að hætta. Ég finn að
ég er að verða hás. Og á eftir þarf
ég að fara til frú Kristinsdóttur —
Guðrúnar Kristinsdóttur — og
fara yfir eitt lag eða svo með
henni. Ég ætla nefnilega að
syngja Bára blá — á íslenzku.“
©