Lesbók Morgunblaðsins - 29.05.1977, Blaðsíða 15

Lesbók Morgunblaðsins - 29.05.1977, Blaðsíða 15
Á elleftu stundu „Það er árið 1997 og það rignir og enn verSur þú að ganga I vinnuna. Lestirnar brotna undan álaginu, strætisvagnar eru ekki til leng- ur; fólk notar reiShjól. Þeir sem eldri eru en tfu ára, muna bílana. Þeir hurfu. Fyrst steig ben- síniS og aSeins þeir auSugu gátu ekiS, en það var ráðist á þá á götunum og kveikt f bílunum. Orka verSur ekki lengur byggð á kolum heldur og kjarnorkan er talin of hættuleg. En göturnar eru fullar af gangandi fólki og loftið er hreinna. Peysur verða aS duga til aS vinna bug á kuldanum innanhúss og baSið er svampur meS volgu vatni. ÞaS litla sem eftir er af orku verSur ekki notaS til persónulegra þæginda. ÞjóSin verSur aS skrimta þar til ný orka finnst. Reynt verSur aS halda lestunum gang- andi. . .Herir eru ekki til lengur, — enginn hefur efni á aS halda þesskonar orkusvelgjandi skrýmsli gangandi. ASeins hafa Bandaríkja- menn og Rússar fáeina skriSdreka, flugvélar og skip til taks, en þessi tæki eru ekki hreyfð. Fólk vinnur lengur og lengur, orkan gengur til þurrSar; vöðvaafliS tekur viS af vélunum. Hvar endar þetta? HvaS getum viS gert? Núna? Næstum ekki neitt. Ef viS hefSum byrjaS fyrir 20 ðrum væri annaS uppi á teningn- um. Og auSvelt, ef viS hefðum byrjað fyrir 50 árum". Þessi dómsdagspredikun er eftir rithöfundinn Isaac Asimov og tekin út úr ritgerS eSa eins- konar framtfSarspá, sem hann skrifaSi fyrir bandarfska fréttaritiS Time. Allt f einu er það aS verSa hryllilega Ijóst hvert stefnir; aS þetta svokallaSa nútfmalff, öll blessuS þægindin, Iffs- standardinn, framleiSslan og hagvöxturinn byggir að verulegu leyti á þeirri orku, sem menn ná uppúr jörSinni f formi olfu, jarðgass og kola. ÞróuSu þjóSirnar fengu ónotalegan kipp, þegar þær voru minntar á þaS fyrir fjórum árum, aS straumurinn úr olfulindunum væri engan veginn sjálfsagSur og sfzt af öllu óend- annlegur. Svo var fariS aS bora f NorSursjónum og menn héldu aS Ijótu kallarnir f Arabalöndun- um hefSu bara veriS aS hrekkja; olfan væri undir hafsbotninum útum allt; jafnvel viS Langanes og ekkert aS óttast. En nú hefur Carter Bandaríkjaforseti og hans menn vakiS á því athygli á nýjan leik, aS þetta er bara svo sem agnar leki sem eftir er, miðaS við . öll þau ósköp, sem viS eyðum á degi hverjum. ÞaS er sumsé komið framá elleftu stundu og nýi orkugjafinn er þvf miSur ekki f sjónmáli. Lfklegt er að svo gffurlegar breytingar verSi á þjóðfélögum vesturlanda af þessum sökum, aS engin leið er að gizka á hvað gerist. Og þess er ekki langt aS bfða. Þvf er spáð að strax á næsta áratugi fari olfuskorturinn að mæSa á mönnum fyrir alvöru og verðið fer þá uppúr öllu valdi. FramtíS blikkbeljunnar er æði dökkleit og munu sumir harma það og aSrir fagna þvf. Nú hefur verið ákveðiS, aS sfSustu átta strokka vélarnar f Bandarfkjunum verði framleiddar f árgerS 1983. Þar hefur veriS fyrirskipað, aS bflar megi ekki eyða meiru en 16.3 Iftrum á 100 km. næsta ár, 14.8 áriS 1980 og 10.8 áriS 1985. Ekki sýnast þaS aS vfsu vera miklar fórnir. MeSan lægSirnar ganga sinn gang er ekki Ifklegt aS orkukreppan, sem er ekki spurning, heldur fjallgrimm vissa, muni fþyngja okkur á sama hátt og þeim þjóðum, sem enga vatns- orku hafa. Hitt er svo annaS mál, aS viS getum ekki heldur án olfu veriS. Látum vera þótt blikkbeljum fækkaði. En þaS yrSi öllu alvar- legra meS fiskiskipaflotann og hin stærri sam- göngutæki. Skipulag Reykjavfkur gerir eindregið ráð fyrir einkabflnum um alla framtfð og þessi tOO þúsund manna bær er nú ámóta stór og surrtar milljónaborgir. Lfklega stenst á endum, að þetta samfélag, sem kæmist fyrir á Seltjarnar- nesi, ef ekki f MiSbæjarkvosinni, verður teygt allar götur upþí Mosfellssveit og áleiSis austur á HellisheiSi um þaS leyti sem reiðhjól leysa bflinn af hólmi. Gísli Sigurðsson. % lUVDZcAO Krossgáta Lesbókar Morgunblaðsins Lausn á síðustu krossgátu Ifc. i r:il fUCL- )HU y /f IhMLun'ii />" t >■ ’ lHÍb&í e* |<> tltM IMC, írJKf n> '0 1? n K A K11SS- If? L Á 1 K-W H»- Ca l V.IKM V 1 Ð UIHS ? 1 l A B o R f> 4 V 1 T l N N Boir plCuR N A F A £ rrtc- MUN J S p T A •1 * 6IHS N N F N Htí $vil L k JIC.i 1 u> Ck A P E L A N A MKIi m»c- N E l T A r«*R M e N YfL\ I £> U K xrkm VOHD A N 1 iva il*I4R 7 N A L Ltith ■'% L 1 M U R K A T r A W C*KI U a L A A N E M A nenc- 1* DUW A !4S!» ÚK. iS R A u. K P e M l N a A S V 1 L 7 u R FVirie LitlN H ii 0 T U i> kFKR A N N A & [ 'R ífcr /V A rL* A N l R sí: U N óL A R M'T'* N Ý T \ R CMO' IH 6, U N eim m A R N A R "U- u. E .D R a KL- u«£- h n N þfwcr -ruf. K U N N U R UAt- D>«4 N A u T A ífffl L IÁ 1 fULLi Hfam A R N A PLj A A N úfíHír 1* A R K l R R ■ sAMlf, 1 ■ VeR<- FÆ« \ ^í'<' ■ L'lK- nvis- HLUTI SkoÐ- HN eve- 'opu.- 3 ú/MW PflSKr S r-'i á? - OflO K'ueuf ATKie- /N* óeu?fi. IR 13» r ¥ ý ^ ■\^A /wl /vMl ~\ " ko- T H' MfíNtíS- N RFAÍ KOMfl J 1V 11 lllI ^ L II e t- v - Hteycaíf? ’T'o’NN 16\K'- ATK «■€> - 1 í þRÁÐ- DM&fX / £Aiai 1 ----- 5Ta rp PVAMR 4ata j I?í)i'K 4(?FIN l'i F- FÆRI HLX- 'OMUIL Stiftí)- 'V se R 6 ftiR UÍl-T * FflNCfl- MflSK ÍPILIÐ flNN- R iKi (ðw- fÍM 1 Í»M; reuo- 1 rJ C. Fiutuét 4R£(H- (R LÆR- fÓMÍ 'A M XHoLD- U PA ói-pk-kt FA4IÐ , íí* VCVRK 5 LfífJV- Wemma 4verf? NEIPH l'i K— AMf- HcurAR F ttúfi- IH srARiR PBLhU KiIBtS- NAFN LoKKfl rut-c-r TWPCt Öt-PU- WR LK. fJ- R M SPo K KR- NVH Wl bHP- e ftJKv? ■ Mlðak o F MiKMR LjR. u t AR ■y yó'"1 5N7R- pi^fi

x

Lesbók Morgunblaðsins

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.