Lesbók Morgunblaðsins - 02.06.1979, Qupperneq 5
Ingólfur Sveinsson
I EYVINDARKOFA
VERI
A kolli Hofsjökuls þykkir skýjabólstrar
norðan af Sprengisandi komu haustvindar
eins og óvígar fylkingar
að tilkynna komu sína
á bláum septemberdegi —
i Þjorsarverum blakti bleik storin
og skuggi Arnarfells hins mikla
teygöist fram eins og risafingur
gæsahópur flaug í suöur
hvarf inn í rökkurheim öræfanna----
I hvitri auðn og logni þagnar
slokknar á dagblysum
og í nauövörn líðandi stundar
þreyja þau ein með ást sína og hatur
grimmd og hörku
í köldu hreysi dauðans
og veturinn líður í ægiveldi öræfa og jökla
„Fæðingarhriöar vorsins eru hafnar
en ég orðin mjó á ný
blítt er austrið
og sólargeislinn hefir brotið gat
á litlu lindina mína
í suöri heyrist gæsagarg —
vor — ó vor-------Eyvindur"
(September 1978)
í bókmenntum nútímans er
sauðkindum sýnd lítil viröing og
vart minnst skepnunnar nema
ósæmilega. Málfríöur Einarsdóttir
lætur ekki sitja við holdlegt mat á
sauðkindum í Sálarkirnunni, held-
ur gefur hún sýkkóanalýsu af
dýrinu, einkum kindum af Vest-
fjörðum. Er sauökindin ókind,
kjetiö af henni ókjet, ullin óull og
svo frv. Þó er henni ekki alls
varnaö og meö nærveru sinni
einni fær hún jafnvel skáldum
hríöir, á dularfullan hátt. Tilvitnun
í Sálarkirnuna: „Nú komu kind-
urnar um höfin svo breiö og voru
fríðari en sést haföi og mikil var
tilhlökkun bændanna aö geta nú
loksins boðiö frúm sínum skinn-
kápur svo fagrar sem peim hæföi.
Það fór ööruvísi. Engin frú fékk
neina fallega kápu. Engin íslenzk
kind fékk haldist heilbrigö á geöi
við aö horfa á sauðkind miklu
fríöari sér, paö næddi um sálir
peirra helgustur öfundsýkinnar."
Og síöar á sama staö: „Svo voru
allar útlendu rollurnar drepnar, en
sjúka féö bændanna sett í sauð-
heldar girðingar, enginn veit
hvers vegna og ekki linaðist
öfundargeösýkin. Ekki fyrr en
búiö var aö drepa þær allar. Síðan
var fengiö ófagurt og óhöndulegt
fé af Vestfjörðum í staðinn, fé sem
er eins á svipinn og galdramenn
hafi alið það upp. Enginn nennir
aö éta af því ketið, því þaö er svo
vont, hvergi í því sambreyskingur,
fitan bráöfeit og illfeít, liggur utan
á í kleprum, fer öll út í tunnur, og
rottur vilja hana ekki heldur. Þaö
er eitthvað svo draugalegt viö
þetta fé. Liggur viö aö maöur
veröi myrkfælinn við aö sjá það.
Eitt var samt gott sem hafðist af
þessu brutli. Flestöll hin yngri
skáld sem ekki höföu náö að
komast í prestembætti, eða ekki
viljað þaö, þau sultu. Varla mun
Jóhannes úr Kötlum vera einn af
þessum, því hann kenndi Steini
Steinari að lesa og fékk fyrir þaö
peninga. En sumaratvinna hans
var að gæta öfundsjúkra áa, sem
enginn hrútur vildi líta viö, eftir aö
hafa séö spænskar karakúlær. Til
þess var hann látinn sitja árlangt
á heiðum fjarri mannabyggöum
hafandi ekki félagsskap nema af
ánum, en af því er að segja, aö
þetta þótti honum heföarfullt
stand og spruttu upp hjá honum
gnóttir góös kveðskapar handa
þjóö hans aö una viö um aldir.“
Tilv. lýkur. Gagnvart hinni lýrisku
innrætingu sauökindarinnar erum
vér orðlausir og kunnum engin
svör. Hins vegar skyldu menn að
hyggja að hnignun menningar-
innar hvaö bóklistina áhrærir fer
saman viö afneitun þjóðarinnar á
sauðkindinni.
Dýrafiröi 7. maí.
N