Lesbók Morgunblaðsins - 25.10.1980, Blaðsíða 10

0 V. 1
:i iÉfe«J
ii-fefeajfe'íírí
Erfitt
aö
gera
svo
öllum
líki
Er nú skemmst frá því aö segja, aö
margar næstu vikur var unniö á hverjum
degi aö framkvæmdum á þessum málum
og var þar tímafrekastur saumaskapur á
búningunum, enda aðstaða engin til
slíkra vinnubragöa. Saumavél kennarans
ein í gangi og varla pláss til aö leggja
hlutina frá sér. En hér fór eins og svo oft
í lífinu aö áhuginn og dugnaðurinn varö í
öfugu hlutfalli við aöstæöurnar og styrkt-
ust Kislendingar enn við hverja raun.
Börnin læröu aö taka einfaldasta mál af
sér, þ.e. lengd og breidd, sníöa eftir
sniöi, sauma einn beinan saum, strauja,
líma tau, mála, negla og baka, að nafninu
til. Fyrst í stað fóru börnin svolítiö
vantrúuð á aö þau gætu samiö Ijóð og
lög, en brátt leystust ur læöingi hæfileik-
ar hér og þar og var allt tillag til
þjóðarsómans þegið með þökkum. Þjóð-
arhljóðfæri voru hönnuð og smíðuð. Voru
það handmáluð tréhljóðfæri meö
strengjum úr gúmmíteygju og kölluð
mjálmari af ýmsum ástæðum. Táknræna
þjóðdansa sömdu og æföu börnin af
miklum áhuga. Kom loks að því, að
ákveöinn var viss dagur, þegar þjóöhátíö
skyldi haldin og boöiö foreldrum og
öörum nánustu aðstandendum Kislend-
inga. Var þessi dagur ákveöinn með
löngum fyrirvara því gífurlegt verk var aö
undirbúa hátíðina. Fyrir utan saumaskap,
hljóðfærasmíði og bakstur, bættust stöð-
ugt við ný verkefni. Það voru framleiddir
minjagripir, ýmsar gerðir, merki þjóðhá-
tíöardagsins búiö til og nælt í þaö
títuprjónum, hvert barn fyrir sig geröi sér
uppstoppaöa tuskubrúöu, sem tákna átti
Kislending o.fl. o.fl.
Mitt í þessu annríki bar eitt barniö
fram þessa spurningu og gætti þar
nokkurrar vandlætingar: Á aö tala ís-
lensku á Kisulandi eöa hvaö?
Verðum við ekki að hafa sérstakt
tungumál? Það fór ánægjukliður um
Sagt frd kennslutilraun, sem Herdís Egilsdóttir
kennari við skóla Isaks Jónssonar, stóð fyrir.
bekkinn, börnin blátt áfram heimtuðu
nýtt mál!
Þarna eygði ég stórkostlegt tækifæri
til aö undirbúa nám í íslenskri málfræði
og ókunnugu tungumáli. Þaö varð úr að
ég fór að segja þeim ofurlítið til í
esperanto, sem ég kann sáralítið í sjálf.
Það virtist myndu vera undantekn-
ingarminnsta og best uppbyggða máliö
sem um var aö ræöa til aö nota í þessu
skyni. Ég studdist við ágæta byrjenda-
bók og hafði hana alltaf við höndina,
enda fengu börnin auðvitað að vita aö
þarna var ég líka byrjandi, ekki minna
spennt en þau. í sambandi við þessa
lítilfjörlegu málakennslu urðu börnin að
læra og muna ýmis málfræöiheiti um
orðflokka, kyn, tölu o.fl., sem ég vonaði
aö gæti komið aö gagni seinna. Þar að
auki var ísinn brotinn í því aö hætta sér
inn á sviö framandi tungu. Börnin voru
hreykin og þótti þetta mjög skemmtilegt
og heimtuöu þau stööugt fleiri og fleiri
orð, sem þau skráöu hjá sér í þar til
gerða glósubók. E.t.v. hefur veggurinn
reynst svolítið lægri, þegar út í alvöruna
kom seinna.
Öll þessi kennsla fór fram samhliöa
þróun verklegra framkvæmda á landinu.
Mest fannst Kislendingum liggja á aö
koma á rafmagni. Þeir voru löngu búnir
að velja fossinn sem átti að virkja,
Grýlufoss í Loöinbaröafljóti, en þegar
efnið í virkjunina var loksins komið til
landsins, reyndist erfitt að koma því á
staðinn yfir kletta og klungur. Þurfti því
aö byrja á að leggja vegi, byggja nokkrar
brýr og festa svo kaup á notuðum vörubíl
erlendis til að koma efninu í virkjunina á
staöinn. í sambandi við þessi störf í
hættulegu umhverfi kom upp þörfin fyrir
slysahjálp og almenna heilbrigðisþjón-
ustu.
Eftir því sem verkefnin skutu upp
kollinum breyttust aö sjálfsögðu atvinnu-
og lifnaöarhættir landsmanna. Eins og

r ritaerd:
- - ..
Menn á Ktsulandi þurfs
%i!ríA
, sumir
sllt eftir
því hvað þeir eiga mikið.
En sumír menn sem eiga
mikið af eignum, til dæm-
is 20 kindur, 6 kýr auk
þess 2 kálfa 6 svin 1 hund
og 1 kisu 10 hesta 9
hænur 2 bola og 1 barn og
konu fela 1” kindur 5 kýr 1
bola öll svínin kisuna 7
hesta og 5 hænur og plata
að þeir eigi svona lítið og
þurfa þó aö borga minna
en þessir sem eiga lítið
þurfa að borga helmingi
meira en þeir eiga aö
borga. Ég vona að enginn
á Kisulandi geri svona
Ijótt.
Ég heiti Anna og á
mann og 2 börn 6 kindur 3
kýr 3 kalfa 6 böla 12 hesta
10 hænur 3 svín 1 hund og
kettling og maðurinn
minn vinnur utan heimilis
en ég hugsa um búið. Við
þurfum að borga mikla
skatta skattarnir kosta
helminginn af kaupinu
mannsins míns.
Margar ræður voru fluttar á þjóðhátíðar-
degi Kisulands. Hvarvetna blöktu fánar og
allir voru með merki dagsins nælt í
barminn.