Lesbók Morgunblaðsins - 05.06.1982, Blaðsíða 12

líka í skammdeginu. Jafnvel þótt fariö sé
aö skyggja, þá mála ég. Alveg inní tví-
lætið.
— Sumir þykjast ekki geta málaö viö
Ijós.
— Þaö get ég. Ég mála oft við Ijós.
Þaö er bara vitleysa, aö ekki sé hægt aö
mála viö Ijós. Ljós og Ijós. Þetta er Ijóss-
ins dagur. Hvernig er þetta fyrir ykkur?
— Þaö er gott aö taka myndir í dag,
sagöi Kristján Ijósmyndari, — gæti ekki
verið betra.
— Þiö áttuð bara ekki að fá mig. Þiö
áttuö aö.fá hann Austmann. Hann kom
til okkar, þegar viö vorum aö fara. Aust-
mann heföi verið upplagöur.
— Er Austmann efnilegur?
— Austmann er séní. Bílstjóri,
beygöu þarna austur á Krýsuvíkurveg-
inn. Ég var þarna suðurfrá meö Svíunum
um daginn. Þeir voru aö filma mig í einni
holunni minni.
— Heldurðu aö útlendingar sjái feg-
urö í svona hrauni?
— Eg veit þaö ekki. Efast um þaö.
Efast stórlega um það. Kannski finnst
þeim þaö bara vera eyöimörk. En nú eru
vegheflar á veginum, bílstjóri, og viö
skulum fara varlega. Viö skulum fara
varlega. Við megum ekki trufla neinn.
Aöalatriöið er aö menn geti unniö ótrufl-
aöir. Okkur Iiggur ekkert á.
Viö biðum og heflarnir héldu áfram aö
fikra sig suðurúr. Á meöan fór Kjarval aö
líta í kringum sig.
— Viö beygjum útaf hérna, bílstjóri,
og reynum þarna suöurfrá, sagði hann
allt í einu. Pimpfínt sólskin, bræður í
andanum. Er eitthvert rolukast á ykkur
strákar? Eitthvert rolukast?
Meistarinn tók stengurnar sínar og lit-
ina og labbaði á undan okkur suöur
mosaþemburnar. Bílstjórinn hélt á stóru
krossviöartöskunni, þar sem hvítt og
ósnert léreftiö var strengt innan í.
— Þaö er eitthvert rolukast á ykkur,
strákar, sagöi Kjarval og skimaöi í kring-
um sig eins og veiöimaöur. Hann dró
hattinn niöur á nefiö, sneri honum öfug-
um á höföinu og píröi augun. — Hér
hefur veriö brotiö gler, sagöi hann allt í
einu og var strangur á svipinn. Og svo
beygöi hann sig niöur og tók upp skot-
hylki.
— Viö erum í ótugtarlínu. Snúum viö.
Hér get ég ekki málað. Bílstjóri, viö tök-
um stefnuna á hólinn þarna uppundir
veginum. —
Viö snerum viö eins og einn maöur og
Kjarval skálmaði yfir hrauniö meö steng-
urnar um öxl. Hann Var hrikalegur eins
og útilegumaður og ákaflega mikiö í ætt
viö þetta landslag. Viö gengum framá
fleiri brotnar flöskur.
— Ég sagði ykkur þetta, bræöur í
andanum. Þetta er ótugtarlína. Bílstjóri,
við ökum hér lengra suöur í hrauniö. Ég
á holu hérna sunnar.
Meöan viö biöum eftir því, aö bílstjór-
inn færi spöl til baka eftir bílnum, bar aö
feröafólk. Þaö var vinur Kjarvals. Hann
kom út og heilsaði og meö honum dönsk
frú, viröuleg prófessorsfrú aö því er
okkur skildist. Hún heilsaði meistaranum
líka og sagöi meö innilegri aödáun í
svipnum:
— Jeg har set Deres malerier og jeg
synes de er herlige. —
Kjarval sneri sér undan og sagöi:
— O hver andskotinn. —
Svo settumst viö aftur uppí bílinn frá
BSR og ókum áfram. Kjarval sagöi:
— Viö sluppum vel frá þessu. Maöur
má ekki stuöa fólk. Ég tók ofan fyrir
þeirri dönsku. Það er um að gera aö
stuöa ekki neinn.
— Kemstu alltaf hjá því aö stuöa
fólk? spuröi ég.
— Nei, ekki alltaf. Stundum er ég í
vinnuham. Ákaflega niöursokkinn, skil-
uröu. Þá þoli ég engan nærri mér.
— Rekurðu fólk frá, sem kemur til að
horfa á þig mála úti á víðavangi?
— Rek þaö frá áöur en þaö kemur
alveg til mín. Fólk tekur þaö ekki illa
upp. Maður má samt ekki styggja neinn.
Viltu beygja útaf bílstjóri, handan við
þennan hól.
Þarna var meiri gróöur í hrauninu,
birkikjarr á einstaka staö, gráar og
gulgrænar mosaþembur á hólunum, lyng
og beitibuska í lautunum. Viö gengum
spölkorn í suöur eftir krókóttum fjárgöt-
um.
— Eru þessar götur eftir þig Kjarval,
eöa sauöfé, spuröi Ijósmyndarinn.
— Ég hef verið meö fénu í því aö
mynda þessar götur. Ég á holu hórna
sunnar.
Viö komum í djúpa, afar fallega laut
milli sprunginna hraunhóla. Þaö var
engu líkara en tjaldstæöi væri niöri í
lautinni. Þar var troðiö eftir mikinn um-
gang.
— Ég er búinn aö mála margar
myndir í þessari holu, sagöi Kjarval og
reisti stengurnar á troöna blettinum.
Þær voru líkastar gömlum tjaldsúlum,
snjáöar af mikilli notkun.
— Þú hefur einhverntíma staðiö hór
áöur sýnist mér.
Kjarval byrjaöi aö leysa skyrtuna utan
af litunum og sagöi:
— Hér hef ég átt marga stund.
Stundum staöiö frá morgni til kvölds.
— Ertu þá ekki orðinn þreyttur?
— Úrvinda. Ég rétt get staulazt úr
sporunum.
Hann opnaöi stóru krossviöartöskuna
uppá gátt og lagði á stengurnar. Svo
gekk hann aö hólnum og kafaöi meö
handlegginn ofan í sprungu. Þar dró
hann upp tvist, tuskur og krús. Hann
hellti terpintínu í krúsina.
— Þessar sprungur nota ég fyrir
skápa. —
Hann reif druslu af tvistinum og stakk
í vasa sinn, svo hann flaksaöist, niöur
undir jörö.
— Þetta er pimpfínt, sagöi meistar-
inn og byrjaöi aö kreista úr túbunum á
lítiö litaspjald. Þaö var oröiö þykkt af
hörönuöum lit og mjög marglitt.
Hann sneri til noröurs og viö sáum, aö
hann tók miö á lítinn og fremur sakleys-
islegan hól, sem girti fyrir lautina í
norðri. Hann markaöi útlínur hólsins á
hvítt léreftiö. Svo sagöi hann:
— Þaö er eitthvert pimp í þessum
hól.
— Ha, pumpa, sagöi Ijósmyndarinn.
Hann var svo niöursokkinn viö mynda-
vélarnar og þóttist nú hafa komizt í feitt.
— Já, pumpa, sagði Kjarval. Um aö
gera aö hafa pumpuna í lagi. Um aö
gera. Maður má ekki vera ósanngjarn
viö neinn. Þið áttuö bara aö taka hann
ísleif í staöinn fyrir mig. —
Hann dró hattinn lengra niður og varö
alvarlegur á svipinn. — Þetta er svo viö-
kvæmt, sagöi hann. Þessi hvíti litur í
mosanum. Allt svo viökvæmt. Mór finnst
12